Acem lalesi, gelinciğe benzer şekilde renk renk çiçek açan bir bitkidir. Genellikle park ve bahçelerde peyzaj amaçlı olarak kullanılır. Mevsimlik olarak tercih edilir. Papaveraceae (Gelincikgiller) familyasının bir üyesi olan acem lalesi Eschscholzia californica türüdür. Bu türün birçok hibrit ve kültüvarı da üretilmiştir. Anavatanı ise ABD ve Meksika’dır. Bazı melez çeşitleri özellikle kesme çiçekçilikte de kullanılır. İngilizcede bu çiçeğe Californian Poppy adı verilmiştir.
Acem Lalesi Özellikleri
- Acem lalesi normal koşullarda uzun ömürlü bir bitkidir. Buna karşın çok hızlı ve zahmetsiz yetiştirildiği için mevsimlik olarak tercih edilir. Bahçede ekerseniz, çiçek açıp tohum verdiğinde, bunları çevreye saçacaktır. Bu sayede o bölgede kalıcı olurlar. Her sonbaharda yeni fidelerini görebilirsiniz.
- Acem lalesi genel olarak yaz aylarında çiçek açar. Bununla birlikte özellikle Akdeniz gibi sıcak iklimlerde ise ilkbahar ortasında çiçek açmaya başlayabilir. Güçten düştüğü zaman hiç bekletmeyip yok etmeniz daha iyi olacaktır. Yaz mevsiminde bunların yerine başka fideler ekebilirsiniz.
- Orijinal türleri turuncu ve hardal arası bir renkte çiçek açar. Yaz sıcakları artmaya başladığında çiçeklerinin rengi sarıya doğru kayar. Melez türleri ise kırmızı, turuncu, sarı pembe ve beyaz gibi çok farklı renklerde çiçeklere sahiptir. Günümüzde marketlerde dahi satılan acem lalesi tohumu paketleri, karışık kültivarlardır. Bu tohumları ekerseniz, çeşitli renklerde ve şekillerde çiçekler elde edebilirsiniz.
- Eğer mevsimlik olarak bakacaksanız, kış soğuklarına eksi 20 derecelere kadar dayanacaktır. Bu nedenle tohumlarını sonbahar mevsiminin başında hiçbir sıkıntı etmeden ekebilirsiniz. Ancak uzun yıllar bakmayı düşünüyorsanız, bu soğuklar bitkiye sıkıntı yaratacaktır.
Acem Lalesini Tohumdan Yetiştirmek
Acem lalesi tohumundan yetiştirmek için uygun bitkilerden biridir. Bunun için ekme işleminden 1 ay kadar önce toprağı derinden çapalamalısınız. Hafif bir gübre kullandıktan sonra bu toprağı iyice sulayın. Eğer toprağınız verimliyse gübre kullanmaya da gerek yoktur. Konum olarak uzun süre boyunca doğrudan güneş ve bolca rüzgâr alabileceği yerleri tercih etmelisiniz. Bu tip bir konumlandırma yapmazsanız küllenme ve mantar hastalıklarıyla uğraşmak zorunda kalırsanız. Böylesi bir yer sağlayamıyorsanız, hiç yetiştirmeye niyetlenmeseniz daha iyi olacaktır.
Acem lalesi tohumu ekimi için en uygun zaman iklime bağlıdır. İklim koşullarına bağlı olarak sonbahar başında ya da kış sonunda ekilebilir. Ankara gibi iklimlerde eylül ortasında ekeceğiniz tohumları, Erzurum gibi soğuk iklimlerde ise nisan başında ekmelisiniz.
Acem lalesi tohumunu doğrudan esas yerine dikmelisiniz. Toprağı çapaladıktan sonra tırmıkla düzleştirmelisiniz. Bir kaşık tohumu, bir bardak dolusu kuru ve ince kumla karıştırarak, toprağa seyrek şekilde serpmelisiniz. Ardından yağmurlama tarzında sulama yapmalısınız. Fidelere yer şaşırtmaması yapmak büyük bir hata olacaktır. Bu nedenle kesinlikle denememelisiniz.
Acem Lalesi Fidelerini Seyrekleştirme
İklime bağlı olarak tohumlarınızı sonbahar mevsiminde ekiyorsanız, ilkbaharda tek bir fideniz 15 fide gibi bir arada gelişecektir. Çok dallı bir şekilde geliştiği için kış mevsiminde fideler güçlendiği sürece bitişik biçimde olanlardan seyrekleştirme yapmalısınız. Çok yakın, çelimsiz ve cılız olanları sökerek atmalısınız. Kış mevsiminin sonunda ise diplerini çapalayarak, diplere doğru toprak çekmelisiniz.
Tohumları ilkbaharda ekerseniz, çoklu biçimde gelişmeyecektir. Bu nedenle bu dönemde ekilen acem lalelerine seyrekleştirme ve çapalamaya gerek yoktur. Yaz mevsiminde susuzluğa karşı son derece dayanıklıdır. Sık bir şekilde sulama yapmanıza gerek yoktur.
Acem Lalesinden Tohum Alma
Acem lalesinin çiçekleri solduğunda anda kesip atmalısınız. Bu sayede tekrar tekrar çiçeklenme ihtimali olacaktır. Tohum almak için ise bazı çiçekleri bırakmalısınız. Tıpkı gelinciklerde olduğu gibi acem laleleri de tohum kapsülleri oluşturacaktır. Kapsüller kuruduğu zaman tohumlar serbest kalmaya başlar. Bu kapsüllerin içerisinde kısa sürede boşalır. Bu nedenle tohum kapsülleri kurumaya başladığı zaman keserek almalı, bir süre havadar bir yerde bir kap içerisinde bekletmelisiniz. Kapsüller tamamen kupkuru hale geldiğinde tohumları alabilir ve ekeceğiniz zamana kadar kuru, serin bir yerde bekletebilirsiniz.