Bilimsel adı Cylclamen persicum olan acem siklameni, Primulaceae (Çuhagiller) ailesinin bir türüdür. Aslında siklamen çiçeğinin 23 farklı ana türü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra yüzlerce hibrit ve kültivarı da bulunmaktadır.

Türkiye’den Lübnan’a kadar uzanan kıyı şeridi boyunca, 1200 metre yükseklikte, kayalık yamaçlarda ve ormanlık alanlarda yaşayan çok yıllık bir bitkidir. Küçük çiçekleri son derece tatlı bir kokuya sahiptir. Yaz aylarındaki dinlenme döneminde ölmüş gibi görünen bu bitki sonbahar aylarında toprağın altındaki yumrularından hızla yeniden büyümektedir. Çiçekleri pembe, mor, kırmızı ya da beyaz tonları taşır. Yaprakları ise kalp şeklinde ve gümüşi yeşil renklerdedir. Ev bitkisi olarak yaygın biçimde yetiştirilmektedir.

Acem siklamen çiçeği hem insanlar hem de hayvanlar için toksiktir. Bu sebeple evde küçük çocuğunu ya da evcil dostunuz varsa, bitkiyi ulaşamayacakları güvenli bir noktaya almalısınız.

Acem Siklamen Çiçeği Bakımı

Eğer siklamen çiçeğinizi bahçede yetiştirmek istiyorsanız, dolaylı ancak çok ışık alan bir yer belirlemeniz gerekir. Aynı zamanda toprağının da iyi drene bir toprak olması gerekir. Acem siklamen çiçeği ev bitkisi olarak yetiştirmeye ise oldukça uygundur. Bahçede peyzaj amacıyla genellikle Cylclamen hederifolium türü kullanılmaktadır.

Acem siklamen çiçeği, yaz aylarında uykuda kalır. Uygun bir bakım yapıldığı zaman sonbahar aylarıyla birlikte yeniden büyür ve çiçek açar. Bu bitkinin tam olarak ne zaman dinlenmeye geçeceği ise yetiştirme ve bakım koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Hava sıcaklığının artması, bitkinin uykuya geçmesini hızlandırır. Bu nedenle uyku durumu biraz iklim koşullarıyla ilgilidir. Evde serin bir yerde tutuyorsanız, uykuya tam olarak geçmeyebilir. Bu tip bir durumda bazı yapraklarını kaybeder ve birkaç boyunca gözünüze biraz kötü durumda gibi görünebilir.

Toprak

Acem siklamen çiçeği, organik olarak zengin ve geçirgenliği iyi olan hafif asidik toprakları tercih eder. Bununla birlikte evde kendi toprak karışımınızı da hazırlayabilirsiniz. Bunun için 3 ölçü kara toprak, bir ölçü dere kumu ve bir ölçü ponza taşı kullanmanız yeterli olacaktır. İyice harmanladığınızdan emin olduktan sonra bu toprak karışımı bitkiniz için ideal olacaktır.

Eğer humuslu kara toprak bulamıyorsanız, sade yapılı, salon bitkileri için özel hazırlanmış torf toprak da kullanabilirsiniz. Ancak bu toprağa da dere kumu ve ponza taşı eklemeniz daha iyi sonuç almanızı sağlayacaktır. Bu sayede toprağın geçirgenliği artacaktır.

Işık

Gelişme dönemi olan kış aylarınca acem siklamen çiçeğinin parlak ancak dolaylı ışığa ihtiyacı vardır. Yaz aylarında ise bitkiniz uykuya geçtiğinde hava sirkülasyonunun iyi olduğu, serin ve karanlık bir ortam daha iyi olacaktır.

Sulama

Acem siklamen çiçeğinin üzerinde yaprakları varsa, bitki gelişme dönemindedir. Bu süreçte, toprağına parmağınızı 2-3 santim batırarak, tamamen kuru olduğunu hissettiğinizde sulama yapmanız gerekir. Sulama yaparken bitkinin yapraklarına ya da sap ve köklerin birleştiği kısımlara su vermekten kaçınmalısınız. Bunun yerine yalnızca toprağı sulamaya çalışmalısınız.

Bitkiniz uyku sürecine geçtiğinde ise toprağın tamamen kurumasını engellemek için nadiren su vermeniz yeterli olacaktır.

Sıcaklık ve Nem

Acem siklamen çiçeği aşırı sıcak havaları, aşırı rüzgarları ya da aşırı kuru havaları sevmezler. Gündüzleri 15 ila 20 derecelik bir sıcaklık aralığını seven bu bitki, gece saatlerinde ise 5 ila 10 derecelik ısıyı tercih eder.

Kış aylarında nem oranı bu bitki için son derece önemlidir. İyi bir çiçeklenme için nemin yüksek olması gerekir. Nem seviyesini artırmak için kış aylarında, saksının altına su tepsisi koyabilirsiniz. Bu tepsinin çakıllarla dolu olması gerekir. Suyun saksıya değmediğinden ise emin olmanız gerekir.

Yaz aylarında bitkinizi balkona ya da bahçenize taşıdıysanız, havalar soğumadan önce iç ortama almanız gerekir. Sıcaklık hala pencereleri açık tutacağınız kadar iyiyken, bitkiyi iç ortama alıştırmak, şok geçirmesine engel olacaktır.

Gübreleme

Acem siklamen çiçeği tam olarak yapraklandığı zaman haftada bir kez suyla seyreltilmiş, düşük nitrojenli bir gübre verebilirsiniz. Uyku zamanına geçtiğinde ve gelişimi durduğunda ise gübre vermemeniz gerekir. Yaprakları sağlıklı kaldığı sürece gübre vermeye devam edebilirsiniz. Bitkinizde taze filizlenmeler olduğunda ise gübrelemeyi bırakabilirsiniz.

Budama

Bu bitkinin budanması son derece kolaydır. Sararan ve ölü yaprakları gördüğünüz zaman temiz bir bıçak yardımıyla budamanız yeterli olacaktır. Bunun yanı sıra solmakta olan çiçekleri de koparabilirsiniz. Bu durum çiçeklenme süresini uzatacaktır.

Acem Siklamen Çiçeği Çoğaltma

Acem siklamen çiçeğini çoğaltma işlemi genel olarak oldukça zordur. Bu çiçekler genellikle verimli tohumlar üretmezler. Bu tip yumrulu bitkileri çoğaltmanın en iyi yolu ise bu yumruları bölmektir. Ancak yumru bölme işlemini dikkatli bir şekilde yapmak gerekir. Yumruları kesmenin kök çürüklerine yol açabileceğini unutmayın. Bu yöntemde de başarı şansı fazla yüksek değildir.

Yumruları bölme işlemini yaz aylarında bitki uykudayken yapmanız gerekir. Bu dönemde bitkiyi saksıdan çıkarmalısınız. Eğer bitkiniz soğana benzer şekilde yumru çıkıntıları geliştirmişse bunları ana yumrudan dikkatli biçimde ayırmalısınız. Eğer bu tip çıkıntılar yoksa büyüme gözelerini aramalısınız. Bu gözeleri bulduğunuzda, yumruyu dikkatli biçimde ayırın. Her bir parçada en az bir büyüme gözünün olması gerekir.

Parçaları beklemeden iyi drene bir toprak karışımına yerleştirmelisiniz. Her bir kök parçası saksıdaki toprak karışımından dışarı bakacak şekilde konumlandırılmalı ve etrafı tamamen toprakla kapatılmalı. Yumruları ektikten sonra su verebilirsiniz. Bunun ardından saksıyı kuru ve gölge bir yere yerleştirmelisiniz. Sonbahar ayları geldiğinde ise parlak ışık alabileceği ve büyümeyi teşvik edecek bir alana koyarak, rutin sulama düzenine geçmelisiniz.

Tohumdan Çoğaltma

Acem siklamen çiçeklerinin genel olarak tohum üretmeyen melezleri satılmaktadır. Bununla birlikte denemek istiyorsanız, ana bitkinizin çiçekleri solduktan sonra gelişen tohum kabuklarını toplamalı ve bunları kırarak kompostla harmanlanan toprağa ekmelisiniz. Tohumların üzerini birkaç santim toprakla örtmeniz yeterli olacaktır. Sonrasında toprağı hafifçe nemlendirmelisiniz. Filizlenme süreci birkaç ay sürebilmektedir. Filizlenene kadar saksıların serin ve karanlık bir yerde kalması gerekir. Filizlenme sonrasında ise saksıları parlak ancak dolaylı ışık alan bir noktaya taşımalısınız. Daha sonra burada bitkiyi yetişkin bir hale gelene kadar hafif nemli tutmalısınız. Bu bitkinin çiçeklenmeyi sağlayabilecek yumrular geliştirmesi iki yıldan uzun sürebilmektedir.

Acem Siklamen Çiçeği Saksı Değişimi

Acem siklamenin ilk kez saksıya ekeceğiniz zaman yumrunun çevresinde 2-3 santim boşluk kalacak şekilde bir saksı seçimi yapmanız gerekir. Yumrunun topraktan hafifçe dışarı çıkması gerekir. Saksı değişiminin ise iki yılda bir kez yapılması yeterli olacaktır. Saksı değişimi yaparken, toprağını da mutlaka değiştirmelisiniz. Bir boy daha büyük saksı almanız yeterli olacaktır.

Acem Siklamen Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları

Acem siklamen çiçeği yukarıda da belirttiğimiz gibi daha çok iç mekanlarda yetiştirilen bir türdür. Bu bitkiler yaprakların kıvrılmasına neden olabilecek akarlara eğilimlidir. Bunun yanı sıra gövdelerde yaprak biti de olabilir. Bu tip durumlarda problemin çok fazla büyümemesi için sık sık kontrol etmeniz önemlidir. Acem siklamen çiçeğinde küçük bir sorun görseniz dahi bunu önemsemeli ve çözüm aramalısınız.

Bunların yanı sıra botrytis adı verilen gri bir mantar türü de bitkinize musallat olabilir. Bu mantar genellikle aşırı ıslak toprak nedeniyle oluşmaktadır. Bitkinizin yapraklarında sarı lekeler görüyorsanız, mantar olma ihtimali vardır. Bitkinin daha fazla hava alabilmesi ve mantarın uzaklaştırılması için etkilenen yaprakları kesmeniz gerekir.