Botanik adı Aphelandra aquarrosa olan afelandra, Acanthaceae familyasına aittir. Bu bitkiye zebra çiçeği de denmektedir. Anavatanı Brezilya olan bu bitkinin yaprakları iri, uzun, oval ve yeşil renktedir. Yapraklarının damarları ise beyazdır.
Ayırt edici özelliklerinden biri zümrüt yeşili renkteki yaprakların üzerindeki kalın beyaz çizgili desenlerdir. İç mekânlarda bakımı yapılırken boyları genel olarak kısa kalmaktadır. Buna karşın ideal koşullarda 2 metreye kadar uzayabilir.
Afelandra Bitkisine Genel Bakış
Afelandra çiçeğinin anavatanı Brezilya’nın güney doğusunda yer alan Atlantik Ormanları’dır. Bu ormanlarda kış ayları genel olarak çok yumuşaktır. Kış aylarında bu ormanlar az yağış alırlar. Yaz mevsimi ise çok yağışlıdır ve aşırı sıcaklar görülmemektedir.
Afelandra çiçeği yaz sıcaklarının ardından, gündüzler gecelere göre kısaldığında tomurcuk vermeye başlarlar. Bu bitki ekim ayının sonundan mayıs ayına kadar tomurcuk verirler. Bu sayede yaz aylarında çiçeklenirler.
Dışarıdan bakıldığında görülen sarı çiçekler, aslında çiçeklerin kılıfıdır. Esas çiçekler ise bu kılıfların içinde açarlar. Çiçekleri yalnızca bir iki gün boyunca yaşarlar. Bununla birlikte bitkinin sarı kılıfları uzun süre boyunca hoş bir görünüm sağlar.
Bu bitkiler hava yavaşça soğuduğu sürece 0 dereceye kadar dayanabilmektedir. Kuzey rüzgarlarını direk almazsa, birkaç saat boyunca eksi 4 dereceye kadar dayanabilmektedir. Buna karşın, soğuklar yapraklarının dökülmesine neden olur. Hava yeniden ısınmaya başladığında bitkiniz yeniden filizlenmeye başlar.
Afelandra Bakımı
Afelandra bakımı oldukça zor bitkidir. Hassas bir biti olduğu için özellikle acemi bahçıvanlar için uygun değildir. Hem soğuk olmayan hem de fazla sıcak olmayan aylarda gelişim gösterirler. İdeal olarak gelişim gösterdiği sıcaklıklar gecelerin en düşük 16, gündüzlerin ise en yüksek 28 derece olduğu dönemlerdir.
Bu bitkinin kökleri ortamda yaşanan ani değişimlerden ciddi oranda etkilenmektedir. Bu gibi durumlarda yapraklar dökülmeye başlar. Yeni yerine adapte olamadığı zamanlarda ise tüm yapraklarını kısa zamanda döker. Bunun yanı sıra yanlış toprak tercihinde de kökler çürür ve bitki ölür.
Saksı Seçimi
Afelandra için saksı seçimi yaparken de özenli davranmalısınız. Büyük saksılarda yetiştirmeye çalışırsanız başarısız olursunuz. Saksının ancak köklerin sığacağı kadar olması gerekir.
Bitkinin kökleri saksıya sığmadığı zamanda, bir boy büyük saksıya geçebilirsiniz. Saksı değiştirirken köklere zarar vermemelisiniz. Değişim yaparken, köklerde kalan eski toprağı arındırmamalısınız. Yoksa köklere zarar verebilirsiniz. Saksı değişiminin ise mutlaka ılık esintiler olduğu dönemler olması lazım. Kapıların ve pencerelerin kapalı olduğu aylarda saksı değişiminin yapılmaması gerekir.
Toprak Seçimi
Afelandra bitkisi toprak açısından oldukça seçicidir. Toprağının hem çok süzek olması hem de hızlı biçimde kuruması gerekir. Bu açıdan biraz sukulent tipi bitkilerin toprağına benzer karışımlar kullanabilirsiniz.
Toprak karışımı için torf, iri taneli dere kurumu, ponza taşı ve mangal kömürü kırpıntıları hazırlamalısınız. Bu karışımda torf 3 ölçü, diğer tüm malzemeler ise birer ölçü olmalıdır. Hepsini tamamen karıştırmalısınız.
Işık İhtiyacı
Afelandra çiçeği güneşi çok sever. Ancak mayıs ayından ekim ayına kadar kızgın güneşin olduğu öğle saatlerinde doğrudan güneş almaması gerekir. Salon bitkisi olarak bakıma uygundur. Bu alanlarda fazla esintiye ihtiyaç duymamaktadır. Buna karşın mümkün olduğunda pencere yakınında, hava akımı alan yerlerde tutmalısınız.
Sulama
Afelandra bitkisinin sulaması oldukça basittir. Dört mevsim boyunca toprağın üst yüzeyi 2 santim derine kadar kuruduğunda sulama yapmalısınız. Su miktarını her zaman için fazla tutmalısınız. Saksının alt deliklerinden suyun süzülüp dışarı çıkması oldukça önemlidir. Ancak dışarı çıkan suyun alt tabakta beklememesi gerekir. Toprak bu suyu geri emerse, kökler zarar görecektir.
Gübreleme
Bu bitki için salon bitkilerine özel olarak üretilen besinlerden kullanabilirsiniz. Bu besini yıl boyunca ayda bir kez vermeniz yeterli olacaktır. Bununla birlikte tuttuğunuz yerin özelliklerine bağlı kış aylarında gelişim göstermezse, kışın besin vermemelisiniz.
Budama
Afelandra bitkisini budamanıza gerek yoktur. Buna karşın eğer budamanın gerekli olduğunu düşünüyorsanız, ilkbahar aylarının sonundan Ağustos ayının sonuna kadar budama yapabilirsiniz. Budama yaparken özen göstermenize gerek yoktur. Dilediğiniz her yerini kısaltabilirsiniz. Mümkün olduğunca kısa kesmeniz daha iyi olacaktır. Ancak budama sonunda üzerinde birkaç yaprak bırakmalısınız. Eğer ilerseniz uzun boylu olarak ya da kat kat boy dallı olacak şekilde de budayabilirsiniz.
Afelandra Nasıl Çoğaltılır?
Afelandra bitkisinin çoğaltılması normal koşullarda dal çeliğiyle yapılabilir. Tam olgunlaşmamış ancak yapraklı bir dal ile çoğaltmak daha fazla başarı şansı sağlayacaktır. Eğer hava bulunduğunuz iklime bağlı olarak çok sıcaksa, çoğaltma işlemi yapmamalısınız. Bunun dışında tüm mevsimlerde istediğiniz zaman çoğaltma yapabilirsiniz.
Çoğaltma işlemini çok odunlaşmış ya da körpe olmayan dallardan yapmalısınız. Alacağınız çeliğin boyunun 10 ila 15 santim arasında olması yeterlidir. Yeni bitkinizi üç, dört hafta boyunca kapalı bir ortamda tutmanız yeterli olacaktır. İki ay içerisinde yeni bitkiniz hem köklenmiş olacaktır hem de büyümeye başlar.
Afelandra Bitkisinin Zararlıları ve Hastalıkları
Bu bitki örümcek akarlarına karşı oldukça hassastır. Bu sebeple bitkinizi sürekli olarak kontrol etmeniz gerekir. Her hafta en az bir kez yaprakların altını ve üstünü kontrol etmeli, önlem amacıyla ıslak bir bezle silmelisiniz.
