Ağaç minesi, çalı minesi olarak da bilinen ve bakımında hiçbir zorluk olmayan bitkilerden biridir. Bu bitkiye hiçbir bakım yapmasanız dahi gelişecek ve çiçeklenecektir. Rengârenk ve çok hoş çiçekleri vardır.
Ağaç minesi çiçeği, Verbenaceae familyasının Lantana cinsine ait bir türdür. Bu cinsin içerisinde yaklaşık olarak 150 tür vardır. Bunun yanı sıra bu türlerden 50’yi aşkın hibrit ve kültivar vardır. Bu tür çeşitliliği içerisinde en çok çalı minesi ve çeşitleri bilinmektedir. Botanik adı Lantana camara olan bu bitkiye, lantana çiçeği de denmektedir. Bu türün anavatanı Kuzey Amerika’nın güney bölgeleri ve Güney Amerika’nın kuzey bölgeleridir.
Ağaç Minesi Çiçeği Özellikleri
- Ağaç minesi, ısı şartlarına bağlı olarak devamlı olarak çiçek açan türlerden biridir. Bu bitkiye küçük ağaç formu verilebilir.
- Üç metreye kadar uzayabilen lantana minesinin kökleri çok güçlü bir şekilde gelişir ve toprağın derinliklerine kadar ulaşır.
- Lantana çiçeği çiçekleri top şeklinde açarlar. Bu top çiçeklerin ortasında yeni açanlar vardır ve açık renktedirler. Zaman geçtikte renk değiştirirler. Bu sayede topların kenarlarında koyu, merkezlerinde ise açık renkli çiçekler olur. Bu sayede çok renkli ve izlemesi keyifli çiçeklere sahip olurlar. Bunun yanı sıra bazı çeşitleri sabit renkli olabilir.
- Lantana bitkisinin çiçeklenmesi hava sıcaklığına bağlıdır. Uygun şartlarda bütün yıl boyunca çiçekli kalabilirler. Bu nedenle Akdeniz ve Ege’de kıyı kesimlerinde tüm yıl sürekli çiçekli kalırlar. Doğru bir şekilde budama yapmanız durumunda daha iyi çiçeklenirler.
- Lantana çiçeği eksi 4 dereceye kadar soğuklara dayanabilen bir bitkidir. Bununla birlikte bazı kültivarları eksi 12 dereceye kadar da dayanabilir. Ancak elinizde hangi türün olduğunu iyi bilmelisiniz. Kış aylarında uzun süreli olarak eksi 2 derecenin altındaki soğuklara maruz kalırsa toprak üstü kısımları kuruyacaktır. İlkbahar ayında hava ısındığında köklerinden yeniden sürgünler geliştirmeye başlar.
- Lantana çiçeği güneşi çok sevmesine karşın yarı gölge ve az güneşli yerlere de uyum sağlayabilir.
- Tuzlu topraklara uyum sağlayabilen bu bitki, deniz kenarındaki bahçelerde de sorunsuz bir şekilde gelişir.
- Bitkinin gelişiminde her çeşit hayvan gübresi kullanılabilir. Bunun yanı sıra nitratlı suni gübreleri kullanmakta da hiçbir sakınca yoktur.
- Ağaç minesi çiçeğinin tüm kısımları ciddi anlamda zehirlidir. Yapraklarının cilde teması dahi tahrişe neden olabilir. Bu bitkinin çiçeklerini ya da yapraklarını yerseniz ciddi sorunlar oluşacaktır. Bunun yanı sıra meyveleri en zehirli kısmıdır. Bu sebeple solan çiçekler meyveye dönüşmeden kesilerek atılmalıdır.
- Lantana camara türünün bodur ağaç minesi olan bazı çeşitlerini bulmak da mümkündür. Bunlar saksıda bakıma daha uygundur.
Ağaç Minesi Bakımı
Ağaç minesi bakımı son derece kolay olan bitkilerden biridir. Hiç ilgi göstermeseniz dahi uzun süreler boyunca güzel çiçekler açacaktır.
Konum
Bu çiçek güneşli yerleri çok sever. Bolca aydınlık olan yerlerde yetişmesi gerekir. Kısmi gölge olan yerlere de adapte olabilir. Bununla birlikte bu tip ortamlarda çiçeklenmesi daha az olacaktır. Bu bitki henüz fideyken, yağmur ve rüzgâr gibi faktörlerden korunması gerekir. Yoksa bitki çıplak bir görünüme sahip olabilir.
Toprak
Bahçede yetiştirdiğiniz zaman ağaç minesi bitkisi toprak seçmeyecektir. Saksıda bakım yapmak istiyorsanız su tutan bir toprak hazırlamalısınız. Bunun için verimli bir bahçe toprağı ve torf karıştırarak kullanabilirsiniz.
Sulama
Bahçeye ilk olarak diktiğiniz zaman lantana ağacının ilk yıl susuz bırakılmaması gerekir. Sonraki yıllarda ise susuzluğa alışacaktır. Bu durumda su vermeseniz dahi hiçbir sorun olmayacaktır. Saksıda baktığınız bitki için ise yılın tüm zamanlarında uzun süreler boyunca susuz kalmaması gerekir. Bu bitkinin sulanmasında yağmur suyu da kullanabilirsiniz.
Gübreleme
Bahçede lantana ağacı baktığınız zaman gübrelemeye çok ihtiyaç yoktur. Bununla birlikte saksıda bakım yapıyorsanız, düzenli olarak besin vermeniz önemlidir. Gelişim döneminde ayda bir kez besin vermelisiniz. Her türlü gübre bu bitkiyi coşturacaktır. Kuş gübresi, hayvan gübresi gibi doğal gübrelerin yanı sıra bitki besini de kullanabilirsiniz. Kış aylarında gübrelemeyi tamamen bırakmanız gerekir.
Budama
Ağaç minesi çiçeği, çalı şeklinde gelişir. Budama için bitkinin filizlenmek üzere olduğu zamanları tercih etmelisiniz. Budama işleminde eski sürgünleri kısaltmalısınız. Bu sayede genç sürgünler daha çok güçlenecektir. Genç sürgünler her zaman yaşlı olanlardan daha fazla çiçek üretirler. Bahçedeki ya da saksıdaki durumuna bağlı olarak sürgünleri yarı yarıya kesebilirsiniz. Çiçeklenme başladığında solan çiçekleri hemen kesmelisiniz. Bu sayede çiçeklenme dönemi uzayacaktır.
Bu bitkinin dalları ciddi oranda toksik olduğu için budama yaparken eldiven takmanız gerekir. Bu sayede cilt tahrişinden korunabilirsiniz.
Kış Bakımı
Lantana çiçeğine bahçede bakım yapıyorsanız kış aylarında çok da ilgilenmenize gerek yoktur. Uygun bir iklimde yaşıyorsanız hiçbir sorun olmayacaktır. Saksıda bakıyorsanız, kış aylarında soğuk havalardan korumanız gerekir. Mümkünse bitkinin kışı 5 ila 10 derece arasında geçirmesi gerekir. Aynı zamanda aydınlık bir konumda olması gerekir. Saksıdaki çalı minesinin daha sıcak bir ortamda olması uykuya geçmesine engel olacaktır. Daha soğuklar ise bitkiye zarar verecektir. Bunun yanı sıra nem kaynağının azaltılması gerekir. İlkbahar aylarına kadar sadece tamamen kupkuru kalmasına izin vermemelisiniz. Şubat ayının ortasından itibaren ise tekrar sıcak bir ortama alabilirsiniz.
Ağaç Minesi Üretimi
Ağaç minesi çoğaltma işlemi oldukça basittir. Hem tohumla hem de dal çeliğiyle kolayca çoğaltılabilir.
Lantana bitkisinin hibrit türleri tohum vermezler. Esas türleri ise bol miktar tohum verirler. Bu tohumlar uzaktan koyu renklerde böğürtlene benzerler. Bunlar aslında bir arada duran mini meyvelerdir. Kuşlar bu meyvelerin birçok yere dağılmasında önemli bir rol oynar. Bu sayede lantana çiçeği Akdeniz benzeri iklimlerde istilacı özellikler taşır. Ağaç minesi tohumu çok kolay bir şekilde çimlenir ve ilk zamanlarda güçlü bir şekilde köklenir. Bu nedenle ağaç minesi tohumu bir yerde çimlendikten iki ay sonra, susuzluk sorunu çekmez.
Tohum veren has türler, bunlarla çoğaltılabilir. Fakat tohum versin ya da vermesin ağaç minelerini genç dal çelikleriyle de çoğaltabilirsiniz. Dal çeliklerini ilkbahar ve yaz aylarında çoğaltma işlemi için kullanabilirsiniz. Bu dalları arazi toprağı ve dere kumu karışımının içine dikmeli ve toprak iyice kuruduğunda sulamalısınız. Çelikler az güneşli ya da gölge bir yerde birkaç hafta içinde köklenecektir. Burada dikkat etmeniz gereken konu, hafta dolmadan hiçbir şekilde rahatsız etmemeniz gerektiğidir. Sonrasında bahçeye ya da esas saksısına dikebilirsiniz.
Ağaç Minesi Problemleri ve Zararlıları
Lantana camara zararlılar tarafından sevilen bitkilerden biri değildir. Bunun yanı sıra bitkide çok fazla hastalık oluşmaz. Ancak lantana çiçeğinin kendisi bir problem haline gelebilir. Bahçede bakım yapıyorsanız çok hızlı bir şekilde gelişecektir. Bu nedenle sürekli olarak budama yapmak gerekir. Düzeltme budamasını filiz verdiği zaman, kısaltma budamasını ise dilediğiniz zaman yapabilirsiniz. Has lantana camara türü çevresine sürekli tohum saçar. Bir süre sonra etrafta bir sürü ağaç minesi fidesi görebilirsiniz. Bu nedenle bitkinin meyvelerini dökülmeden önce kesmelisiniz.
En büyük problemlerinden biri unlu bitlerdir. Buna sebep olan ise sıkça yapılan sulamadır. Bahçe çok sulandığı zaman lantana çiçeğinin her yerini unlu bitler kaplar. Bu durumda ilaç kullanmanız gerekir.
Sık Sorulan Sorular
Lantana çiçeğiyle ilgili olarak sık sorulan bazı sorular ve cevapları aşağıdaki gibidir.
Ağaç minesi tohumu ve dal çeliğiyle çoğaltılabilen bir bitkidir. Has türleri tohum verirken, hibrit türleri tohum vermezler. Bu tohumlar çok kısa zamanda çimlenir. Genç dal çeliğini ise istediğiniz zaman alarak, köklendirme toprağı içerisinde 6 haftada çoğaltabilirsiniz.
Ağaç minesi meyvesi oldukça zehirlidir. Bu nedenle meyvelerinin hiçbir koşulda yenmemesi gerekir. Bu ağacın yaprakları da zehirlidir. Evinizde küçük bir çocuğunuz ya da meraklı bir evcil hayvanınız varsa bitkiden uzak tutmanızda fayda var.
Ağaç minesi fidesinin mart ayında ekilmesi en iyisidir. Bu dönemde bitki gelişim aşamasına girdiği için fideler kısa zamanda fazlasıyla gelişim gösterecektir. Tohumlar ve çelikler için de bu dönem oldukça faydalı olacaktır.
Lantana camara türleri genel olarak eksi 4 derece kadar dayanabilir. Bazı kültivarlar ise eksi 12 dereceye kadar sorun yaşamadan devam edecektir. Genel olarak soğuk dönemlerde eksi 2 derenin altındaki sıcaklıklarda toprak üstü kısmı kurur. Ancak hava ısındığında kökten yeni sürgünler geliştirir.
Lantana çiçeği bahçede bakıldığı zaman kış aylarındaki soğuklarda yapraklarını döker. Saksıda bakıldığı zaman ise hava sıcaklıkları yeterliyse, yapraklarını dökmeden kalacaktır. Hatta sıcaklığa bağlı olarak yıl boyunca çiçekli dahi kalabilirler. Akdeniz ikliminde bahçede hiçbir sorun yaşamayacaktır.