Defne ağacı, Lauraceae yani defnegiller familyasının bir üyesidir. Bu familyaya ait farklı defne türleri bulunmaktadır. Bu yazıda ise daha çok Akdeniz defnesi yani Laurus Nobilis üzerinde duracağız.
Yapraklarının hoş kokusuyla tanınan Akdeniz defnesi, küçük ağaççıklar şeklinde yetişmektedir. Anavatanı Akdeniz havzası olan bu bitki her dem yeşildir. Sivri ve parlak yeşil yapraklara sahip olan bu bitki bol suyu sever ve yetiştirilmesi sabır ister.
Eğer saksıda defne ağacı bakmak istiyorsanız, boylarının genel olarak 1,5 metreye ulaşabileceğini de bilmelisiniz. Bahçelerde ise 10 ila 18 metre arasında gelişebilmektedir. İlkbahar aylarında küçük çiçekler açan bu bitkinin koyu mor renkli meyveleri vardır.
Defne ağaçları iki evciklidir. Bir defne üzerine ya sadece erkek ya da sadece dişi çiçekler açar. Bu sebeple birbirlerinin yakınlarında çok daha iyi çiçeklenmektedir. Bu bitkinin yaprakları toksik olduğu için evcil dostlarınızdan ve çocuklardan uzak tutmayı unutmamalısınız.
Defne Ağacı Yapraklarının Kullanımı
Defne ağacının yapraklarının tadı, türüne göre değişkenlik gösterir. Bununla birlikte bazı defne ağacı yaprakları zehirlidir. Bu noktada dikkat etmeniz gerekir. Akdeniz defne ağacı, yemeklerde yaprakları kullanılan türlerden biridir.
Bunların yanı sıra Kaliforniya defnesi ve Hint defnesi de yemeklerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat Arabistan defnesi, dikenli defne, yaban defnesi, koyun defnesi ve dağ defnesi gibi türlerin yapraklarının zehirli olduğunu unutmamalısınız.
Akdeniz Defne Ağacı Bakımı
Akdeniz defne ağacı, bakımı sabır ve özen isteyen bitkilerden biridir. Özellikle saksıda yetiştiriyorsanız dikkatli olmanız gerekir.
Toprak konusunda çok seçici olmayan bitkiler, mevsim koşullarına bağlı olarak dönem dönem iç mekânda, dönem dönemse dış mekanda bakılabilir. Çok yavaş bir şekilde büyüyen bu bitkiler, dış mekânlarda daha az özen isterken, saksılarda ise dikkatli bakılması gereken türlerden biridir. Bu sebeple özellikle bitki yetiştirmeye yeni başladıysanız, saksıda Akdeniz defne ağacı bakımı sizin için zor olabilir.
Saksı Seçimi
Akdeniz defne ağacı son derece uzun ömürlü bir bitkidir. İdeal koşullarda 50 yıl boyunca yaşayabilir. Eğer saksıda bakım yapmak istiyorsanız, boylarını ve büyümelerini kontrol altında tutmak isteyebilirsiniz. Bu nedenle küçük bir saksı seçimi daha faydalı olacaktır. Ancak saksının tabanının geniş olmasına dikkat etmelisiniz. Dış mekâna taşıdığınızda rüzgarın bitkinizi devirmesini istemezsiniz.
Ekeceğiniz Akdeniz defne ağacı 120 ila 180 santim arasında bir uzunluğa sahipse, 60 santimlik bir saksı yeterli olacaktır. Bunun yanı sıra her beş yılda bir kez saksıyı değiştirmeniz ve bitkinizi biraz daha büyük bir saksıya almanız gerekir.
Toprak Seçimi
Defneler, kumlu ve killi toprakta çok daha iyi gelişir. Eğer saksıda yetiştirmeye niyetiz varsa; standart bahçe toprağı olan torfla doğal arazi toprağını karıştırabilirsiniz. Bu toprağa iri taneli dere kumu katmanız, toprağın drenajını artıracaktır. Böylesi bir toprakta bitkiniz daha hızlı bir gelişim gösterecektir.
Sıcaklık ve Nem
Akdeniz defne ağaçları, hafif oranlardaki serinliği tolere edebilmektedir. Buna karşın soğuk havaları pek sevmezler. Aynı zamanda düşük nem ve kuru havalar defne ağaçları için iyi değildir. Eğer evde defne ağacı yetiştiriyorsanız, sık sık su fısfıslamanız gerekebilir. Yaşadığınız iklime bağlı olarak bir periyot oluşturabilirsiniz.
Işık
Eğer saksıda Akdeniz defne ağacı yetiştirmek istiyorsanız, güneşli bir pencerenin yakınına konumlandırmanız oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra ısıtıcı cihazlardan ve cereyandan da uzak tutmanız gerekir. Dış mekânlarda yetiştirilen defneler ise tam güneşi tolere edebilseler dahi yarı gölge alanlarda daha iyi bir gelişim gösterirler. Öğleden sonra güneşi bu bitkiler açısından oldukça iyidir. Bu nedenle bahçenizde batı yönünü ekim için tercih edebilirsiniz.
Defne ağacını, yapraklarını kullanmak için yetiştiriyorsanız, bitkiyi yılın belirli bir bölümünde tam güneş altında tutabilirsiniz. Bu yaprakların aromasının güçlenmesine yardımcı olacaktır. Ancak bu sürenin çok uzun olmamasına ve sulama koşullarına dikkat etmeniz gerekir.
Sulama
Defnelerin kökleri fazla derine inmezler. Bu sebeple sık olarak sulama isterler. İster evinizde ister bahçenizde bakın, bu ağacı sık sık sulamanız gerekir. Bununla birlikte saksıda yetiştirdiğiniz bitkinin toprağını aşırı ıslak bırakmamalısınız. Bu durum kök çürümesine yol açabilir. Saksının drenaj deliklerini mutlaka kontrol etmelisiniz. Toprak üstten kuruduğu zaman sulama yapabilirsiniz.
Gübreleme
Defneler çok yavaş büyüdükleri için özellikle bahçelerde büyüyenler için gübre ihtiyacı yoktur. Saksıda yetiştirmek istiyorsanız ek besin takviyesi daha iyi olacaktır. İlkbahar ve yaz aylarındaki büyüme döneminde dengeli bir organik gübre, fayda sağlayacaktır. Ancak gübrenin ağacın köklerine zarar vermemesine dikkat etmelisiniz.
Akdeniz Defnesi Nasıl Budanır?
Bahçede bakılan Akdeniz defne ağaçları budanmadığı takdirde oldukça uzayabilirler. Saksıda ise bu uzunluğu yakalamak mümkün değildir. Eğer bitkinizin boyunu kontrol altında tutmak istiyorsanız, düzenli olarak budama yapmanız gerekir.
Budama için en iyi zaman kış mevsiminin sonu ve ilkbahar aylarının başıdır. Budamayla ağacınızı istediğiniz şekle getirebilirsiniz. Budama konusunda çekingen olmanıza gerek yoktur. Nasıl budarsanız budayan, defne ağaçları büyümeye devam edecektir.
Akdeniz Defnesi Nasıl Çoğaltılır?
Akdeniz defne ağaçlarını farklı yöntemler kullanarak çoğaltmak mümkündür. Bu yöntemler içerisinde en kolaylarından bir tohumla çoğaltmadır. Satın aldığınız defne ağacı tohumlarını bolca kumlu olan bir toprağın üzerine koymanız yeterli olacaktır. Bu tohumların ekiminin havadar ve esintili yerlerde yapılmaması gerekir. Bir defa köklendikten sonra bu ağaçların ölmesi oldukça zordur. Defne ağaçlarının etraflarında tohumdan yetişmiş fidanlar görebilirsiniz. Bu fidanları dikkatli biçimde sökerek, dilediğiniz yere ekmek de işe yaracaktır.
Kökten ayırma yöntemini de çoğaltma işleminde kullanabilirsiniz. Dip sürgünlerinden kökü olanları tercih ederek, bunları temiz bir bıçak yardımıyla kesip alabilirsiniz. Sonbahar aylarının sonunda yapacağınız bu işlemin ardından yeni defneniz ancak yaz aylarının sonunda gözle görülür gelişim gösterecektir. Sonraki yılın ilkbahar ve yaz aylarında ise çok daha iyi bir şekilde gelişecektir.
Çelikle çoğaltma yöntemi ise bu bitkide genellikle önerilmemektedir. Ana dal ile yan dalların birleştiği noktalardan çelik alabilirsiniz. Bu noktada önemli konulardan biri, ana dalın bir parçasını da almanız gerektiğidir. Bu çeliklerin tam olarak kök salması çoğu zamanlar aylar, kimi zaman bir yıl alabilir.
Akdeniz Defne Ağacı Problemleri
Akdeniz defneleri genel olarak haşerelere karşı dayanıklıdır. Zararlılar bu ağacı pek sevmezler. Hatta diğer bitkilerin üzerindeki zararlıları dahi uzaklaştırabilirler. Buna karşın zaman zaman zararlılar defne ağaçlarını istila edebilir. Eğer birbirine yapışmış yapraklar, küçük beyaz noktalar ve benzeri değişiklik görürseniz, bu zararlıları temizlemeniz gerekir. Ciddi bir istila durumunda budama yapmanız gerekebilir.
Saksıda yetiştirilen defneleri örümcek akarları etkileyebilir. Bu tip durumlarda yaprakların ıslak bir bezle temizlenmesi işe yarayabilir. Eğer bu çözüm işe yaramıyorsa ilaç kullanmanız gerekecektir. Bu ağaçlar mantara karşı da oldukça duyarlıdır. Eğer yaprak uçları kahverengi ve siyah renkler almaya başladıysa, mantar sorunu ortaya çıkmıştır. Bu durumda etkilenen yaprakları budamalı ve toprağa mantar ilacı vermelisiniz. Yılda bir kez toprağın üst beş santimlik kısmını değiştirmeniz mantarın önüne geçebilir.
Defne Ağacı İlkbaharda Neden Ölür?
Akdeniz defne ağaçlarıyla ilgili olarak ortaya çıkan yaygın sorunlardan biri ilkbahar aylarında bitkinizin solmasıdır. Kış aylarında yaprakların kahverengiye dönmesi ve kuruması olağandır. Bitkiniz ilkbahar ayında kendini toparlayacaktır. Ancak ilkbahar aylarında çok solgun bir bitkiniz varsa, ölme ihtimali oldukça yüksektir. Bu gibi durumlarda zarar gören tüm kısımları budamanız gerekir.
Defne Ağacımın Yaprakları Renk Değiştirdi
Eğer bitkiniz çok fazla nemli bir ortamda bulunuyorsa yaprakların sararması normaldir. Bu gibi durumlar gübre kullanmanız faydalı olacaktır. Eğer yapraklar kahverengiyse bu genellikle yeterince su alamadığının bir göstergesidir. Sulama periyodunuzu sıklaştırarak bu sorunu çözebilirsiniz.
Defne Ağacı Yaprak Dökme Sorunu
Defneleri, dış mekândan içeriye aldığınız zaman yapraklarının dökülmesi son derece olağandır. Bu gibi bir durumda endişelenmeye gerek yoktur. Ancak dökülen yapraklarda lekeler görüyorsanız bu durumda mantar ilacı kullanmak iyi bir fikirdir.