Aslanağzı çiçeği, Plantaginaceae (Sinirotugiller) familyasının bir üyesidir. Antirrhinum cinsine ait olan türlerin çiçekleri genellikle aynı yapıdadır. Dalları ve gelişimleri de birbirine benzediği için yaprak yapısına göre ayırt edilebilir.
Aslanağzı çiçeği botanik olarak Antirrhinum majus türüdür. Aslanağzı çiçeği melezleştirerek mevsimlik, bodur ve tohum vermeyen çeşitleri türetilmiştir. Yaz mevsiminde serin geçen yerlerin dışında, kullanıma uygun değildir. Yaz sıcaklarını sevmeyen bir bitkidir ve yaz aylarında genellikle ölürler.
Aslanağzı Çiçeğinin Özellikleri
Aslanağzı bitkisinin anavatanı, Akdeniz’in çevresinde bulunan tüm ülkelerdir. Bunun dışında da aslanağzı tohumu çevreye yayılarak ve doğal bitki örtüsüne karışmıştır. Dallarının çevresindeki yaprakları oldukça sıktır ve dalları dar yapılıdır. Bitkinin çiçekleri, sapının çevresinde dizilidir. Bitkinin altındaki çiçekler solarken, üstten yeni tomurcuklar çiçek açmaya başlar.
Alttaki çiçekler tohuma kaçarken, üstte yeni çiçekler açar. En altta olgunlaşıp kuruyan kapsül tohumları varken, en tepede ise yeni tomurcuklar ve çiçekler açar.
Aslanağzı Ne Zaman Çiçek Açar?
Aslanağzı genel olarak ilkbahar ortasında çiçek açmaya başlar. Yaz aylarında sıcaklar başladığı zaman bitki kötüleşir. Yaz sıcaklarında, mevsime bağlı olarak ölme ihtimali vardır. Bulunduğunuz iklime bağlı olarak çiçek açmaya yaz ortasına kadar devam edecektir. Daldaki çiçeklerin çoğu açtıktan sonra, en uçtaki çiçekleri açmasını beklemeden kesebilirsiniz. Bu durumda yeni dallar geliştirecek ve yeniden çiçek açacaktır.
Aslanağzı çiçeğinin gelişimi yaz aylarında sıcak dönemlerde durur. Sıcaklığın durumuna bağlı olarak genellikle ölürler. Aslanağzı çeşidine, bulunduğunuz iklime ve yaptığınız bakıma bağlı olarak yaz mevsiminin sonunda yeniden gelişirler. İklimin uygun olduğu yerlerde kış aylarında çiçek açmaya devam edecektir.
Kış Dayanıklılığı
Aslanağzı bitkisinin doğal çeşitleri oldukça uzun ömürlüdür. Bitki kışın ağır don olaylarına karşı dayanıklıdır. Eksi 35 dereceye kadar dayanıklı bir bitkidir. Kültivarlarının soğuğa dayanıklılığı ise farklılaşır. En dayanaksız kültivarı eksi 12 dereceye kadar yaşayabilir. Kimi hibritleri ağır don koşullarına dayanıyor olsa da kısa ömürlüdür. Çiçeklenmelerinin ardından ölürler.
Her ne kadar uzun ömürlü olsalar da yaşlandıkça yaşama dirençleri ve dayanıklılıkları azalır. Bu bitki vazolarda uzun süre boyunca dayandığı için kesme çiçekçilikte de kullanılır.
Aslanağzı Bitkisi Çeşitleri
Aslanağzı çiçeğinin yüzlerce farklı kültivarı ve hibriti bulunur. Bu bitki ortak özeliklerine göre çeşitlenir.
Uzun boylu aslanağzı bitkisinin boyu 60 santim ile 1 metre arasındadır. Bu çeşide sahipseniz bir değneğe bağlayarak devrilmemelerini sağlamalısınız.
Orta boy aslanağzı bitkisi ise 30 ila 60 santim arasındadır. Bu çeşidin ‘sonnet’ isimli serisi ilkbahar aylarında erkenden çiçeklenir.
Bodur aslanağzı bitkisi 15 ila 30 santim arasındadır. Bu türler parklarda sıklıkla kullanılırlar. Çok çeşitli renkli çiçeklere sahiptir. Ayrıca yoğun biçimde çiçeklenirler.
Sarkıcı aslanağzı ise balkonlara asılan saksılar için uygun çeşitlerden biridir.
Aslanağzı Ne Zaman Ekilir?
Aslanağzı çiçeği, ılıman bölgelerde kış aylarında ekilebilir. Bunun yanı sıra sonbahar aylarının sonunda ise tohumlarını bahçenize serpebilirsiniz. Oldukça yavaş gelişen bir bitkidir.
Bu bitkiye evde bakmak istiyorsanız sıradan bir saksı kullanabilirsiniz. Tohumları, toprağın yüzeyine iyice bastırmalısınız. Tohumların çimlenmesi için bolca güneş ışığı gerekir. İç mekânda yetiştiriyorsanız, bitkinin bolca ışık alabileceği bir yere konumlandırmalısınız.
Bahçede Aslanağzı Çiçeği Nasıl Bakılır?
Aslanağzı çiçeği tam gölge yerlere uygun bir bitki değildir. Ne kadar güneşli ve aydınlık bir ortamda kalırsa o kadar iyi olacaktır.
Tohumdan yetiştirdiyseniz ya da fide aldıysanız, bahçeye 20 santim aralıklarla dikmeniz gerekir. Fideleriniz henüz daha küçükken, tepelerini kesmeniz birkaç farklı gövde oluşturmasına ve sonuç olarak daha fazla çiçek açmasına yardımcı olacaktır.
Toprak
Aslanağzı çiçeği suyu iyi süzdüren toprakları sever. Oldukça dayanıklı bir bitkidir. Tuğla duvarların çatlakları arasında dahi yetişebilirler. Bununla birlikte humuslu ve gübreli bir toprak hazırlarsanız çok daha iyi gelişecektir.
Güneş İhtiyacı
Aslanağzı çiçeğinin doğrudan güneş ışığından korumanız gerekir. Bu bitki genel olarak 15 ila 25 derece arasında gelişimine devam edecektir. Bunun üzerindeki sıcaklıklarda ise zarar görecektir. Bitkiniz sıcaklardan ölmese dahi çiçeklenmesi etkilenecektir. Yaz aylarının serin geçtiği iklimlerde doğrudan güneş ışığı faydalı olacaktır. Bununla birlikte gölge bir yerde de gelişim gösterecektir.
Sulama
Fideleri ilk olarak diktiğiniz zaman sık sık sulamanız gerekir. Eğer ektiğiniz toprak kumluysa her gün sulama faydalı olacaktır. Kök salmaya başlayıp, toprağı tamamen tuttuğunda, sulama düzenini değiştirmelisiniz. Bu dönemde sadece toprak yüzeyi kuruduğu zaman sulama yapmalısınız. Sulamanın hava sıcaklığına ve toprağın özelliğine göre değişmesi gerekir. Bitkinizin yaprakları sudan büzüşmediği sürece sulamaya gerek yoktur ancak fazla susuz bırakmamak en iyisidir.
Gübreleme
Aslanağzı çiçeğine bahçede bakarken gübreleme yapmanıza gerek yoktur. Bununla birlikte özellikle saksıda bakım yapıyorsanız iki, üç haftada bir kez sıvı gübre kullanabilirsiniz. Gübre vermek, çiçeklenme kalitesini artıracaktır.
Budama
Aslanağzı çiçeği ikliminizin için uygunsa uzun ömürlü olacaktır. Sıcak yerlerde yaz aylarının sonunda budama yapabilirsiniz. Serin iklimlerde ise çiçeklenmesi bitince dibe yakın yerlerden budama yapabilirsiniz. Bu sayede kökleri güçlendirebilirsiniz. Gelişim döneminde böylece daha sağlıklı yapraklar ortaya çıkacaktır.
Kışın don olayının yaşanmadığı yerlerde çiçeklenmeye devam eden türler için, çiçek sapının kalitesi düştüğü zaman, bu sapları dibe yakın yerden kesebilirsiniz. Kestiğinizde sapın üzerinde birkaç tane sağlıklı yaprak kalması gerekir. Bitkiye mevsimlik olarak bakıyorsanız ilkbahar aylarından yaz ortasına kadar benzer budama yapabilir ve daha fazla çiçeklenmeyi teşvik edebilirsiniz.
Aslanağzı Çiçeği Çoğaltma
Aslanağzı tohumunun çimlenmesi için bulunduğunuz iklimde serin geceler gerekir. İlkbahar aylarında ekim yapacaksanız, olabildiğinde erken davranmalısınız. Bunun yanı sıra yaz sonunda ve sonbahar başında da aslanağzı tohumu ekebilirsiniz. Hafif don olayları görülen yerlerde sonbahar başında tohumları ekebilirsiniz.
Aslanağzı tohumu ekerken ilk olarak diplerine yaprak çürüntüsü karışımı bulunan toprak yaymalısınız. Bu sayede soğuktan etkilenmeyecektir. Kış aylarında don görülen yerlerde tohumları ilkbahar başında ekmek gerekir.
Aslanağzı tohumunun çimlenmesi için toprağın yüzeyinin güneşte ısınması gerekir. Toprağa gömerseniz, çimlenme ihtimali çok düşecektir. Hazırladığınız toprağı da iyice sulamalısınız. Bunun üzerine tohumları serpmeli ve üzerini bol bol su fısfıslamalısınız.
Çelikle Çoğaltma
Çelikle çoğaltma işlemi için tercih edeceğiniz dalların ince ve körpe olması gerekir. Odunlaşmış olan dallarla çoğaltma işlemi zor olacaktır. Bu işlem için hem ilkbahar ortasını hem de yaz sonunu tercih edebilirsiniz. Eğer alacağınız çelikte çiçek tomurcukları varsa bunları kesmeniz gerekir.
Çelik aldığınızda kapalı şeffaf kutulara dikmeli ancak sulamamalısınız. Dikeceğiniz toprağın önceden yeterince nemli olması gerekir. Yaklaşık olarak üç hafta içinde çelikler köklenecektir. Sonrasında iki hafta boyunca, bitkiyi açıkta bırakmalı ve sık sık sulama yapmalısınız. Sonrasında ister saksıya isterseniz bahçede dikim yapabilirsiniz.
Çelikle ve tohumla üretebileceğiniz aslanağzı fideleri, bahçelere 20 santim aralıklarla dikmeniz gerekir.
Aslanağzı Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları
Aslanağzı çiçeğini bahçenize ekiyorsanız ve esinti yoksa sulamaları akşam saatinde yapmamalısınız. Yine bu durumda sulama periyodunuzu seyrek tutmalısınız. Yoksa mantar hastalıklarıyla sürekli uğraşmanız gerekir. Bu tip bahçelerde sulama yalnızca sabah ve öğle arasında, toprak tamamen kuruduğu zaman yapılmalıdır. Az güneşli ve serin aylarda yaprak biti sorunları da yaşayabilirsiniz.