Begonvil; anavatanı Güney Amerika olan, tırmanıcı özelliğe sahip ağaçsı bir bitkidir. Bilimsek adı: Bougainvillea olan bu bitki don riskinin olmadığı Akdeniz ikliminde yaşar. Böcek barındırmama özelliği olan bitki, mor, pembe, kırmızı ve beyaz renklerde bulunabilir. 1768 yılında Brezilya’da keşfedilen bitkiye farklı isimlerle de bilinmektedir.

Bulunduğu ortama renk katan ve neşe saçan bu bitki, Akdeniz bölgesinde sıklıkla tercih edilir. Kokularıyla ve sarmaşık gövdesiyle insanları cezbeden begonvil, süs bitleri arasında yer alır. Bu bitki rivayete göre, günümüzde Yunan adası olan Rodos’tan Ege kıyılarına hediye olarak gelmiştir. Bir diğer rivayete göre ise; Halikarnas Balıkçısı, bu bitkiyi ilk kez Büyükada’dan Bodrum’a getirmiştir.

Bu bitkinin birçok farklı ismi bulunmaktadır. Halk arasında gelin duvağı ve Bodrum çiçeği olarak da bilinen bu begonvil, kış aylarında yaprak döker. Yaz aylarında rengârenk çiçeklerle ortaya çıkan bu bitkiye Rodos çiçeği de denmektedir. Doğru bakım yapıldığı takdirde bu bitki birçok bölgede yetişebilir.

Begonvil Ağacı Çeşitleri

Ülkemizde özellikle iki tür begonvil ağacı ön plana çıkmaktadır. Bu türlerden biri sarmaşık begonvil iken diğeri begonvil çiçeği olarak adlandırılır. İki çeşit de iç ve dış mekânlarda yetiştirilmeye uygundur.

Bu bitki, çiçeklerinin renklerine göre farklılık göstermektedir. Mor renkli çiçeklere sahip olan begonvil, en çok tercih edilen renkler arasında yer alır. Bu bitkinin çiçekleri ilkbahar ayından itibaren açmaya başlar ve Ekim ayına dek açar.

Begonvil Bakımı

Bu bitki doğru bakıldığı zaman yaklaşık 10 ila 15 metreye kadar uzayabilir. Bu sebeple saksıda yetiştirmek için, geniş alanlara ihtiyaç vardır.

Bu bitkiler, nemli ve sıcak ortamları severleri. Bununla birlikte bol suya ihtiyaç duymazlar. Havanın sıcak olduğu dönemlerde bu bitkiyi haftada iki kez sulamak gerekir. Kış aylarında ise ayda bir kez sulamak yeterli olacaktır.

Güneşli ve sıcak havaları sevse de, bu bitki uzun süre boyunca doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Bu tip durumlarda bitki yanmakta ve zarar görmektedir. Saksıda yetiştirilen bu ağaçları, dışarıda bırakmak her zaman iyi bir fikir olmayabilir. Bu bitkiler hava değişimlerinden oldukça fazla etkilenir. Bodrum çiçeği yetiştirmek için kış aylarında en az 10 – 12 derecelik sıcaklığa ihtiyaç vardır. Daha soğuk ortamlarda uzun süreler kaldığında bu bitkiler yaşayamazlar.

Bahçede ekili olan ve soğuktan korunamayan bitkiler, genellikle yaşayamazlar.

Begonvil Çiçeğinin Özellikleri

Bu çiçekler güneşi çok severler. Rüzgârlı ve soğuk havalarda ise yaşayamazlar. Aynı zamanda çok sulanırlarsa, çiçekleri dökülür ve kurur. Bu bitkiler dengeli bir bakım isterler.

Begonvil sarmaşığı olarak da anılan bu bitkilerin boyları çok uzayabilir ve sarmaşık misali tutunarak ilerlerler. Bu sarmaşıklar pek çok farklı renkte çiçeğe sahip olabilir. Mor, pembe, kırmızı bu renklerden yalnızca bazılarıdır. Bu sarmaşığı, haziran ayından ekim ortalarına kadar çiçekli olarak görebilirsiniz.

Ekim Zamanı

Bu bitkilerin bazı türleri yılın her döneminde ekilebilmektedir. Buna karşın genel olarak ilkbahar ve sonbahar aylarında dikilir. Bu dönemlerde dikilen fidanlar, toprağa daha hızlı tutunur ve daha hızlı gelişim gösterir. Bu sebeple bu bitkilerin ekimi için ilkbahar aylarının başı oldukça uygun bir tarihtir.

Saksı Seçimi

Bu bitki için mümkünse topraktan yapılma çömlek bir saksı kullanılmalıdır. Saksı büyüklüğü tercihi ise, köklerin zor sığabileceği şekilde olmalıdır.

Bu bitkinin saksıda yetişmesi için bodur türlerinden biri olmalıdır. Bu cüce türlerin büyümesi yavaş olduğu için, besinlerden yüksek derecede yararlanamamaktadır. Topraktaki besini alamadığı için yaklaşık iki yılda bir toprağının değiştirilmesi gerekir.

Toprak İsteği

Bu bitki deniz suyundan etkilenmektedir. Biraz tuzlu topraklarda ise çok güzel yetişirler. Kullanacağınız toprağın pH değerinin 6 ila 7 arasında olması idealdir. Az asitli bir toprak kullanılmalıdır.

Yapraklarının sararmaması için, humuslu bir toprak kullanılması gerekir. Bununla birlikte kırmızı killi toprak, kuvars kumu ve ponza taşı kullanılması da etkili sonuçlar verecektir. Bodrum çiçeği, yaprak çöplerinden oluşan humuslu toprağı sever. Bu yapıdaki geçirgen topraklar bu bitkinin büyümesi için yeterli olacaktır. Ayrıca bitkinin kökleri bu tip topraklarda daha iyi korunacaktır. Su geçirgen bir toprakta birikmeden, bitkinin köklerine inecektir.

Sulanması

Bu bitki sıcak yaz günlerinden hoşlanır. Bununla birlikte bu mevsimlerde toprağı sık sık ıslaklığını yitirir ve kuru kalır. Toprak tamamen kuruduğunda bitkinin sulanması gerekir. Ancak, toprak tamamen kurumadan sulama yapılmamalıdır. Bodrum çiçeği, toprağın kuru kalmasına ihtiyaç duyar.

Eğer kullandığını toprağın besleyici bir özelliği yoksa dört sulamada bir suya bitki besini karıştırılmalıdır. Bahçede yetişen çiçekler için ise bitki besinine ve gübreye ihtiyaç yoktur.

Budama

Bu bitkilerin gelişimlerinin hızlı ve sağlıklı olması için budanma büyük önem arz eder. Bitkinin gövde kısmı kalınlaştığı zaman, dalları artar ve çiçekleri azalmaya başlar.

Bodrum çiçeğinin budanması ilk çiçeklenme döneminden sonra yapılmalıdır. Kış aylarının sonunda ve ilkbahar aylarının başında budama yapılmamalıdır. Bu zamanlarda yapılan budama bitkiyi olumsuz etkileyecektir.

Eğer saksıda bodur tipi bir begonvil yetiştiriyorsanız, budama işlemi kış sonunda yapılmalıdır.

Çoğaltma

Bu bitki birden fazla yöntemle çoğaltılabilir. En çok tercih edilen yöntem ise tepe çeliğidir. Bu yöntem ilkbahar aylarının başında, havaların ısınmasıyla birlikte tercih edilmelidir. Bu dönemde bitki genç ve olgun dallarından 10 santimetreye kadar kesilir. Bu dalların alttaki yaprakları da kesilerek atılır. Dal, hava alabilen ve suyu iyi süzen bir toprağa dikilmelidir.

Tepe çeliği ile çoğaltma yönteminde, bitki ışık alan, kapalı bir kapta ya da poşette bulunmalıdır. Bu sayede sera etkisi yaratılarak, bitkinin toprağa tutunma şansı arttırılır. Kökleninceye kadar haftada bir gün kaptan çıkararak dinlendirme yapılmalıdır. Bu dalın köklenmesi koşullara bağlı olarak 6 ila 8 hafta sürebilir.

Köklenme yapıldıktan sonra Bodrum çiçeği, saksıya ekilmeli ve yavaş yavaş güneşe alıştırılmalıdır.

Sorun: Begonvil Çiçek Açmıyor

Yaz mevsimlerinde sıcaklığın artmasıyla birlikte süs bitkilerinin sulama aralıkları da kısalır. Begonvil çiçeklerini ise yaz aylarında sıkça sulamak yanlış bir uygulamadır. Sık ve periyodik olarak sulanan bitkiler, rahatlayacak ve gevşeyecektir. Bu sebeple çiçek açmayabilirler.

Bu duruma engel olmak için, düzenli ve sık bir sulama yapılmamalıdır. Sıcağı seven bu bitkinin çok fazla sulanmaması gerekir. Az sulanan Bodrum çiçekleri, kuruma endişesi yaşadığı için çiçeklenmeye başlarlar. Eğer bitkiniz çiçek açmıyorsa, ilk olarak sulama düzeni ve sıklığı değiştirilmelidir.

Sorun: Begonvil Yaprak Döküyor

Özellikle sarmaşık bitkileri iç mekânlarda yetiştirmek çok zordur. Bu bitkiler havadar mekânlardan hoşlanırlar. Bu sebeple açık havada olmaları gerekir. Hava akımının olmadığı iç mekânlarda yaprak dökme sorunu sıklıkla yaşanmaktadır.

Kuruyan Begonvil Nasıl Canlandırılır?

Bu bitkilerin bakımı oldukça kolaydır. Buna karşın doğru bir bakım yapılmadığında ve uygunsuz şartlarda kaldıklarında kuruyabilirler. Kuruyan bitkilerin yeniden canlanması için kapsamlı bir budama işlemi yapmak gerekir. Budama işlemi canlı dallara yapılmamalıdır. Kuruyan ve ölen tüm dallar ise kesilmelidir.

Kuruyan dallar kesildikten sonra bitki sulanmalıdır. Budamanın ardından bitki rüzgâr ve soğuktan korunmalıdır. Bu sayede dinlenerek, canlı dallara daha fazla enerji harcayacaktır.

Bunun yanı sıra bitkinin toprağına gübre kullanmakta kurumasına engel olabilir. Toprağın besin değerinin arttırılması, bitkinin hayata dönmesine yardımcı olacaktır. Bu bitki için kışın azot ağırlıklı gübreler kullanılabilir. Çiçek açma döneminde ise fosfor ve potasyum ağırlıklı gübreler kullanılmalıdır.

Begonvil Kışın Nasıl Korunur?

Bodrum çiçeği tropik bir bitkidir ve ılıman iklimlerde yaşarlar. Dayanıklı bir bitki olmasına rağmen detaylı bir bakım isterler. Yükseklere kadar tırmanabilen bu bitki, uygun koşullar altında yayılmacı olacaktır.

Kış aylarında bu bitkinin 12 ila 15 derecenin altındaki ortamlarda bulunmaması gerekir. Eğer daha soğuk bir ortamdaysa üstü örtülerek, soğuktan minimum seviyede etkilenmesi sağlanmalıdır. Bodur begonviller ise kış aylarında mutlaka iç mekâna taşınmalıdır.