Servigiller (Cupressaceae)

Cupressaceae yani servigiller ailesi, pinales takımından dünya çapında dağılımı olan kozalaklı ağaç türlerini içeren bitki familyasıdır. Bu familyada yaklaşık olarak 130 ila140 arasında tür olduğu bilinmektedir. Bu ailedeki olgun ağaçların kabukları genel olarak kırmızı-kahverengi ya da kırmızı bir renk tonuna sahiptir. Dikey şeritler halinde pul pul dökülen ve soyulan gövdeleri vardır. Buna karşın ailenin bazı türlerinde pürüzsüz bir yapıyla da karşılaşabilirsiniz.

Cupressaceae Hakkında

Bu ailenin üyelerinde tozlaşma kış sonlarında ve ilkbahar başlarında meydana gelmektedir. Buna karşın ailenin üyesi olan ardıç cinsinin bazı türlerinde sonbahar aylarında tozlaşma yaşanabilmektedir. Tohumlarının olgunlaşması ise yaz sonu ve sonbahar aylarının başını bulmaktadır.

Servigiller ailesinde birçok tür orman yangınlarına karşı adapte olmuştur. Bu türlerin tohumları kozalaklar içerisinde yıllar boyunca kapalı kalırlar. Yeterli sıcaklığa maruz kaldıktan sonra açılan kozalaklar, yanmış ormanlarda servi ailesi üyelerinin hızla çoğalmasını sağlar. Bu sebeple yangın ihtimalinin yüksek olduğu ormanlarda bu ailenin birçok üyesini görebilirsiniz.

Bu familyada yer alan cinslerin çoğu monotipiktir özelliklere sahiptir. Türlerin bir kısmı ise ayrık ya da reliktal dağılımlar göstermektedir. Her ne kadar dünya çapında yaygın bir dağılıma sahip olsalar da bu dağılım biçimi bütünlüklü değildir.

Ardıç (Juniperus) türü yalnızca ardıç kuşlarıyla dağıldığı için Kuzey Yarımküre içerisinde tür bakımından oldukça zengin bir dağılıma sahiptir. Oldukça tekdüze olmaları, genç fidelerin cinsini belirlemeyi zorlaştırmaktadır. Bu familyanın hiçbir üyesi kuzey ormanlarında hakimiyet sağlayamamıştır. Buna karşın yerel ve bölgesel olarak oldukça ciddi bir dağılıma sahiptir.

Incredible Ancient Redwood Forest
Sahil sekoyası
Phoenician Juniper
Ardıç kozalakları

Dağılım

Cupressaceae familyasındaki bitkiler Antarktika hariç tüm kıtalara yayılmıştır. Gymnosperm yani açık tohumlu bitkiler arasında en yaygın olanı bu ailenin mensuplarıdır. Buna karşın ardıç dışındaki cinsler oldukça yerel ve bölgesel bir dağılım sahiptir. Birçok türün nesli tükenme tehlikesi altındadır. Reliktüel dağılım gösteren bu türün istisnası ise ardıç (Juniperus) cinsidir.

Bu ailede çeşitliliğin büyük bir kısmı Güney Yarımkürede yer almaktadır. Buna karşın en büyük cins olan ardıç, Kuzey Yarımkürenin ılıman bölgelerinde yetişmektedir.

Alt Aileler

Cupressaceae familyası genetik ve morfolojik özelliklerine bakılarak toplamda yedi farklı alt familyaya ayrılmıştır. Bu alt aileler şu şekildedir;

  • Cunninghamioideae
  • Taiwanioideae
  • Athrotaxidoideae
  • Sequoioideae
  • Taxodioideae
  • Callitroideae
  • Cupressoideae
Bald cypress tree foliage in autumn
Servi ağaçları

Morfoloji

Bu ailenin üyeleri bir evcikli ya da iki evciklidir. Ağaç ya da çalı formunda olabilirler. Küçük kozalakların uçlarında ya da yanal sürgünlerinde erkek oranı verimli olan çiçekleri vardır. Pullar genel olarak az sayıda ve yarı kalkan görünümündedir. Bu pullar 2 polen kesesini taşır.

Olgun ve dişi kozalaklar genel olarak kalkansıdır ve kalıcıdır. Düşmeyen bu kozalaklarda pullar karşılıklı olarak dizilmiştir. Bazı türlerde kozalaklarda güçlükle ayırt edilmektedir. Dişi kozalaklar genel olarak 1 ila 12 pullu, etli ya da odunsudur.

Kullanımı

Cupressaceae familyasına ait türlerin bir çoğu mantar çürümelerine ve termit gibi zararlılara karşı son derece dirençlidir. Bu sebeple toprağa temas etmesi gereken durumlarda yaygın olarak kullanılırlar. Çit yapımında ve ahşap ev yapımında bu ailenin üyelerine sıklıkla başvurulmaktadır.

Su sediri türü yaygın olarak kurşun kalem yapılmak için kullanılmaktadır. Aynı zamanda mobilya yapımında da bu ailenin üyelerine yaygın olarak başvurulmaktadır. Mazı (Thuja) türleri ise ev dış kaplaması ve çatı kiremitlerinde yaygın olarak kullanılan türdür.

Cupressaceae familyasından bazı türler, geleneksel olarak saygı görmektedir. Japon çamı (Cryptomeria japonica) Japonya’nın ulusal ağacıdır.

Sahil sekoyası gibi türler ise boyutları ve ihtişamları görünümleri dolayısıyla insanlar arasında saygın bir yere sahiptir.

Bu aileye mensup türlerin bahçıvanlıkta da önemli bir yeri vardır. Servi ve ardıç gibi yaprak dökmeyen ağaçlar, bahçelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Mavi, gri ya da sarı yaprakları olan onlarca tür yetiştirilerek, bahçelerde kullanılmaktadır. Yine sekoya dev sekoya gibi türleri popüler süs bitkileri arasında yer almaktadır.

Aklınıza Takılanları Sorun

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Servigiller (Cupressaceae)

TAKSONOMİK BİLGİLER

Adblock Detected

Please consider supporting us by disabling your ad blocker

Refresh Page