Dekoratif amaçlı kullanılan süs bitkilerinden belki de en egzotiği, göz alıcı büyüklükte ve güzellikteki yapraklarıyla devetabanıdır. Peki, sağlıklı bir devetabanı yetiştirebilmek için hangi koşullar sağlanmalıdır? Yazımızın devamında evinizde tropikal rüzgarlar estirecek olan devetabanlarıyla ilgili ihtiyaç duyabileceğiniz tüm bilgilere ulaşabilirsiniz!
DEVETABANI NEDİR?
Devetabanı, “Araceae” ailesine mensup tropik bir bitkidir. Bilimsel adı “Monstera deliciosa” olan devetabanı bitkileri ülkemizde genellikle iç mekanlarda dekoratif amaçlı olarak kullanılan bir süs bitkisi çeşididir.
Devetabanı Meyve Verir mi?
İç mekanda yetiştirilen devetabanı bitkilerinde meyve verimi gözlemlenmez ancak doğal ortamında yabani şekilde yetişen devetabanı bitkilerinde ve özellikle Ege ve Akdeniz kıyı ülkelerinde tarımsal amaçlı yetiştirilen devetabanı bitkilerinde meyve verimi alınabilir.
Devetabanı Meyvesi Tüketilir mi?
Yabani devetabanlarının bazı türlerinde meyveler zehirli etki gösterebilir. Tarımsal amaçlı üretilen devetabanlarının meyveleri ise tüketilmektedir. Öte yandan uzmanların birçoğu devetabanı meyvelerinin ciddi alerjik reaksiyonlara sebep olabileceği konusunda hemfikirdir.
Devetabanının Kökeni Nedir?
Devetabanı bitkisinin kökeni Hawaii adalarına dayanmaktadır.
Devetabanı Türkiye’de Nerede Yetiştirilir?
Devetabanı bitkisi sahip olduğu özellikler ve ihtiyaç duyduğu yetişme koşulları göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin her yerinde kolaylıkla yetiştirilebilir. Ilıman iklim özellikleri sebebiyle Akdeniz ve Ege, bahçede deve tabanı yetiştiriciliği için idealdir.
Devetabanı Nerede Yetiştirilebilir ve Çoğaltılabilir?
Devetabanı bitkisi doğada yabani olarak kendiliğinden yetişebileceği gibi uygun koşulları sağlayan bölgelerde tarımsal amaçlı olarak da yetiştirilebilir. Ülkemizde ise bu bitki genellikle saksı bitkisi olarak yetiştirilmekte ve çoğaltılmaktadır. Uygun koşulları sağlayan bahçelerde de devetabanı yetiştirmek mümkündür.
Devetabanının Özellikleri Nelerdir?
Devetabanı bitkisinin özelliklerinden en belirgini yaklaşık 60 santimetreye kadar büyüyebilen kalp şekilli ve delikli, parlak görünüşlü yapraklarıdır. Yapraklar delikli formdadır. Doğru bakımla bitkinin boyu 5 metreye kadar ulaşabilir. Bitkiye Latincede “canavar” anlamına gelen “monstera” isimlendirilmesinin yapılmasının sebebi de bu özelliğidir. Ayrıca bitkiye verilen bir diğer isim olan “Swiss cheese plant” isminin sebebi de yeterince olgunlaşan yaprakların bitkinin karakteristik özelliği olan delikli görünümü kazanıyor olmasıdır. Devetabanı bitkisi sahip olduğu özel ikili kök sistemi sebebiyle oldukça dayanıklı bir bitkidir. Buna göre iç kökler bitkinin beslenmesini sağlarken dış kökler bitkiyi zararlı dış etkenlerden korur. Kimi devetabanı bitkileri yaz döneminde çiçeklenebilir.
Devetabanı İçin İdeal Toprak Özellikleri Nelerdir?
Devetabanları için ideal topraklar drenajı kuvvetli, yüksek pH değerine sahip olan alkali topraklardır. Bunun yanı sıra kumlu ya da torflu özellikteki bahçe toprakları da devetabanı bitkisi için ideal topraklar arasında yer alır.
Devetabanı Nasıl Ekilir?
Devetabanı bitkisi saksısına konumlandırıldıktan sonra saksının ortalama 2/3’lük kısmının uygun toprakla doldurulmuş olması gerekir. Ekim işleminin ardından toprak üst taraftan bastırılmamalı ve bitkinin kökleri sıkıştırılmamalıdır.
Devetabanı İçin İdeal Saksı Özellikleri Nelerdir?
Devetabanı bitkisi köklerinin sıkışmasından hoşlanmayan, özgürce büyümeyi arzulayan bir bitkidir. Bu sebeple bu bitki için seçilen saksının geniş ve derin olması oldukça önemlidir.
Devetabanı Saksı Değişimi Ne Sıklıkla Yapılır?
Devetabanı bitkisinde saksı değişimi ortalama 2 yıllık aralıklarla gerçekleştirilebilir ancak bitki bulunduğu ortama adapte olduysa ve iyi bakılıyorsa hızlı bir gelişim gösterebilir. Böyle durumlarda bitkinin sağlıklı şekilde büyümeye devam edebilmesi için budanması, daha büyük bir saksıya aktarılması ya da bölünerek farklı saksılara ekilmesi gerekecektir.
Devetabanı Saksı Değişimi İçin İdeal Zaman Nedir?
Devetabanı bitkisi için ideal saksı değişimi zamanı ilkbahar mevsiminin başıdır.
Devetabanının Büyümesi İçin Sağlıklı Ortam Nasıl Olmalıdır?
Devetabanı bitkisinin büyümesi için sağlanacak sağlıklı ortamın özellikleri yazlık ve kışlık olarak ikiye ayrılır. Her iki dönemde de güneş ışığından hoşlanan bitkinin güneş ışığından verimli şekilde yararlanabilmesi ve tüm yaprakların eşit büyüyebilmesi için döndürülerek güneşlendirilmesi gerekir. Bitkinin fazla güneş ışığına maruz kalması durumunda yapraklarda deformasyon ve mantar oluşabilir. Öte yandan ortamın fazla karanlık olması durumunda ise karakteristik yaprak delikleri oluşmayacaktır. Yaz aylarında sulama ve yaprak bakımı özenle yapılmalıdır. Kış aylarında ise bitki soğuktan ve rüzgardan korunmalıdır. Kış aylarında sulama rutini ve sıcaklık kontrolü oldukça önemlidir. Buna göre bitkinin dinlenme döneminde girdiği kış aylarında sık sulanmaması ve çok yüksek ya da çok düşük sıcaklıklara maruz kalmaması gerekir. Bitkinin saksısının altındaki tablada biriken su düzenli olarak boşaltılmalıdır. Ortam sıcaklığı 21 santigrat derecenin üzerine çıktığında bitkinin bulunduğu ortamın nem dengesini sağlamak için ortama ağzı açık bir kapta bir miktar su konması önerilir.
Devetabanı Bitkisinin Büyümesi İçin İdeal Sıcaklık Nedir?
Devetabanı bir tropik bitki olduğundan dolayı sıcaklığa duyarlı bir bitkidir. Buna göre bitki için yaz döneminde ideal sıcaklık 18 derece civarındayken kış döneminde devetabanı bitkisinin büyümesi için ideal sıcaklık 15 ve 18 derece aralığında olacaktır.
Devetabanı Nasıl Sulanmalıdır?
Devetabanı köken olarak tropikal bir bitki olduğundan dolayı sağlıklı ve uzun ömürlü bir devetabanı yetiştirebilmek için sulama şekli ve sıklığı oldukça önemli bir etken olacaktır. Buna göre bitkinin sulanma şeklini yazlık ve kışlık olarak iki farklı döneme ayırabiliriz. Genel anlamda devetabanı bitkisi sürekli ıslak kalmaktan hoşlanmaz. Sıcak aylardan meydana gelen yaz döneminde her gün sulama yapılabilir. Ayrıca yine yaz döneminde bitkinin yapraklarının fısfısla ıslatılması da tavsiye edilir. Soğuk aylardan meydana gelen kış aylarında ise bitki dinlenme dönemine girecektir. Bu dönemde toprağın nemi kontrol edilmeli ve sulamaya ihtiyaç duyuluyorsa bitkiye su verilmelidir. Sulama suyu kireçsiz olmalıdır. Musluk suyunun bir süre dinlendirilmesi ve bunun ardından bitkiye verilmesi önerilir. Bitkiye hiçbir zaman soğuk su verilmemesi gerektiği için suyun dinlendirilmesi oldukça önemlidir.
Devetabanı Nasıl Gübrelenmelidir?
Bahçede yetiştirilen devetabanı bitkilerinin potasyum ve demir gibi minerallere ihtiyacı vardır. Bu sebeple bitkinin büyüme dönemi olan mart ayından ağustos ayına kadarki sürede bitkinin her hafta uygun gübreyle beslenmesi gerekir. Bitkinin dinlenme dönemi olan kasım ile şubat ayları arasında gübreleme ayda bir kez yapılır. Saksıda yetiştirilen devetabanları için sulama suyuna eklenecek olan sıvı bitki gübreleri yeterli olacaktır. Yılda bir kez bitki vitamini takviyesi de bitki için faydalı olur.
Devetabanı Nasıl Çoğaltılır?
Devetabanı bitkisini çoğaltmak için kullanılabilecek iki yöntem vardır, bunlar çelikleme ve kökten ayırma olarak sınıflandırılabilir. Çelikleme için tepe çeliği ya da gözlü gövde çeliği kullanılabilir. Bu kısımlar suda, uygun sıcaklık koşullarında köklendirildikten sonra ekilebilir. Ekim için kökün 15 santimetrelik uzunluğa ulaşması gerekir. Kökten ayırma yöntemindeyse bitkinin kökünden ayrılan bir kısım bir başka saksıya alınır. Kökten ayırma yöntemi saksısına sığmayan devetabanı bitkilerini rahatlatmak amacıyla da gerçekleştirilebilir.
Devetabanı Çoğaltmak İçin İdeal Zaman Nedir?
Devetabanı çoğaltmak için ideal zaman yaz aylarıdır.
Devetabanı Nasıl Budanır?
Devetabanı oldukça büyük yüksekliklere kadar uzayabilen bir bitkidir. Bu sebeple bitkinin boyunun kontrol altında tutulması gereken durumlar meydana gelebilir. Bitkiyi belirli bir uzunlukta tutmak için tepe budaması yapılması gerekir. Tepe budaması sayesinde bitki yanlara doğru genişleyerek büyüyecektir ve boyu sabit tutulacaktır. Budama sırada bitkiye zarar vermemek için köklere dokunulmaması önerilir. Bitkinin saksıya sığmadığı durumlarda köklerinden ayrılarak farklı saksılara bölünmesi gerekir. Budamanın ardından bitki vitaminle desteklenmelidir.
Devetabanı Bitkisinde Hastalık Olduğunu Nasıl Anlarız?
Devetabanı bitkisinde hastalık belirtileri kolayca gözlemlenebilir. Bitkinin aşırı güneş ışığına maruz kalması durumunda yaprakların renginin solması ve parlaklığının azalması muhtemeldir. Ayrıca fazla güneşlendirme bitkide mantar hastalığına da sebep olabilir. Yaprak rengi kararıyorsa bu durum bitkinin fazla sulama sebebiyle çürümeye başladığını gösterir. Yaprak uçlarında gözlenen solmalar bitkinin fazla hava akımına maruz kalmasıyla meydana gelir.
Devetabanı Bitkisinde Hastalıklarla ve Zararlılarla Nasıl Mücadele Edilir?
Devetabanı bitkisinde böceklenme nadiren görülür. Bu durumu engellemek için bitkinin yapraklarının düzenli olarak silinerek temizlenmesi gerekir. Böceklenme durumunda uygun böcek ilacı uygulaması yapılabilir. Bitkide çürüme durumunda çürüyen kökün ayrılması ve bitkinin yeni bir saksıya alınması bitkinin hayatını kurtarabilir. Mantar enfeksiyonlarında hasarlı bölge bitkiden ayrılıp bitkiye uygun ilaç uygulanabilir. Bu durumda da saksı değişimi yapılması önerilir.
Devetabanının Faydaları Nelerdir?
Devetabanı bitkisi ortama enerji verir, insanı dinçleştirir. Ayrıca iltihap ve idrar söktürücü etkileri de bulunmaktadır. Devetabanı bitkisinin yapraklarından yapılacak olan merhem şişlik ve morluklar üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Ayrıca bu merhem öksürüğü azaltmada da etkilidir. Yine de bu tip yöntemleri kullanmadan önce doktora danışmanız tavsiye edilir.