Taze otlar yetiştirmeyi hepimiz isteriz ancak bu otları yetiştirecek gerçek bir bahçemiz, ne yazık ki çoğumuzda yoktur. Bu şifalı otlarla ilgili iyi haber şu ki, onları saksılarda yetiştirmek çok kolaydır. Yer darlığından endişe eden bitki severler için ‘saksı bahçesi’ en iyi çözümlerden biridir. Basit bazı öneriler ile sadece birkaç ay içinde bahçenizden taze otlar toplanabilir.

Balkonda Bitki Bahçesi

Alanınızı en üst düzeye çıkarmak için kullanabileceğiniz farklı saksı türleri vardır. Dikey alanlara odaklanmak iyi bir fikirdir. Yeni başlayanlar için, farklı boyutlarda saksılardan bir kule oluşturma denenebilir. Küçük kapların yerleştirileceği raflar oluşturmak için bir palet veya merdiven de kullanılabilir. Balkon korkuluğuna asılabilecek asma sepetler ve saksılar da kullanabilir.

Pencerede Bitki Bahçesi

Evinizde güneş alan bir pencere varsa, üzerine raflar monte ederek kolayca dikey bir bahçeye dönüştürülebilir. Opak raflar görüşünüzün çoğunu engelleyeceği için şeffaf raflar ve şeffaf saksıları tercih etmek en iyisidir. Bu aynı zamanda kalabalık bir alan izlenimi de yaratacaktır.

Pencereniz yeterince güneş almıyorsa halat makara sistemi yapılabilir. Bu, güneş ışığına bağlı olarak bitkilerinizin pencerenizin dışındaki konumunu yükseltmenize veya alçaltmanıza olanak tanır. Mümkünse, bitki bahçesi için mutfak penceresi seçilmelidir. Mutfaktaki sıcaklık ve nem, otlar için uygun bir yetiştirme ortamı yaratır. Üstelik mutfaktaki otları sulamak ve toplamak sizin için daha kolay olacaktır.

LED Işık Bahçesi

Otlar günde en az 6 saat ışığa ihtiyaç duyar, ancak çoğu 14-16 saatlik ışığa erişimleri varsa gelişecektir. Yeterli güneş ışığı alan bir balkonunuz veya pencereniz yoksa LED aydınlatma lambaları ile otlarınızın ışığa olan ihtiyacı desteklenebilir.

Saksılarda Bitki Yetiştirmek İçin İpuçları

Aynı saksıda birkaç farklı bitki yetiştiriyorsanız, bitkilerinizin ihtiyaçlarını bilmeniz gerekir. Bazı bitkilerin güneş ve su ihtiyaçları aynı olabilir, ancak büyüme hızları nedeniyle yine de uyumlu olmayabilirler. Örneğin, nane oldukça istilacı olabilir ve onu eşleştirdiğiniz diğer bitkilerine yaşama fırsatı vermeyecektir. Bitki yetiştirmeye yeni başlıyorsanız, her bitki için farklı bir saksı kullanmanız daha iyidir. Bu, her bir bitkinin özel ihtiyaçlarını anlamanıza yardımcı olacaktır.

Saksılar söz konusu olduğunda otlar çok seçici değildir. Bu sebeple küçük saksılarla başlanabilir. Küçük saksılar bitkilerinizin kuruma riskini de azaltacaktır. Bitkilerinizi her tarafı güneş ışığı alabilecek pozisyonda düzenli olarak döndürmeniz tavsiye edilir.

Bitkilerinizi beslemeniz gerekir ancak aşırı besleme, fazla yaprak büyümesine ve lezzet kaybına yol açar. Bitkiler, yalnızca çok yavaş büyüdüklerini düşünülüyorsa, organik gübre ile beslenebilir.

Saksıda Yetiştirilebilecek En İyi Otlar

Saksılar ile bir bitki bahçesi yapmayı düşünüyorsanız, büyümesi kolay bitkilerle başlamanız gerekir. Başlangıçta, daha sık kullandığınız otlar da göz önünde bulundurulabilir. Yıllık mutfak ihtiyaçlarınızın çoğunu karşılayacak bitkiler yetiştirilebilir. Eğer hangi bitkileri seçeceğinizden emin değilseniz, listemizden seçim yapılabilirsiniz.

Fesleğen

Fesleğen saksılarda yetiştirilmesi en kolay ve en popüler mutfak bitkilerinden biridir. Ortalama büyüklükte bir aile için 2-3 bitki ekilmelidir. Pesto sos ve benzeri yiyeceklerde bol miktarda fesleğen kullanacaksanız, 8-10 kadar bitki ekilebilir. Fesleğen, dondurucuda saklanabilir ve gerektiğinde kullanılabilir.

Fesleğen yetiştirmenin en ucuz yolu tohumdan yetiştirmektir. Ayrıca doğru zamanda ekerseniz nispeten kolaydır. Tohumları son dondan yaklaşık bir ay önce ekilmelidir. Tohumların filizlenmesi yaklaşık 2 hafta sürecektir.

Fesleğenin bol güneş ışığına ve ısıya ihtiyacı vardır. Mutfak gibi nem açısından zengin bir ortam bu bitkiyi yetiştirmek için idealdir. Fesleğen için iyi drenaj özelliklerine sahip toprak kullanılmalı ve yavaş etki eden bir organik gübre ile beslenmelidir.

Bitki olgunlaştıktan sonra, yoğun büyümeyi teşvik etmek için düzenli olarak hasat edilmesi gerekir. Çeşit olarak, Ceneviz fesleğeni, limon fesleğeni ve tay fesleğen en iyileridir.

Fesleğenler karışık bir saksıya dikilmek isteniyorsa, maydanoz veya kişniş ile yan yana gelmemelidir. Bu bitkilerin farklı sıcaklık ihtiyaçları vardır. Ayrıca su ihtiyaçları farklı olduğu için adaçayı, kekik veya biberiyeden uzak tutmakta fayda vardır. Kekik ve frenk soğanı ile iyi bir takım olur, ancak en iyi sebzelerle eşleştirildiğinde büyür.

Kekik

Akdeniz mutfağının hayranıysanız, bitki bahçenizde en az bir kekik bitkisi bulunmalıdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, fesleğenin yanında birlikte gelişebilirler.

Kekik dikmek için doğru zaman yerel iklime bağlıdır. Ilık iklimlerde, kıştan sonra dikmek en iyisidir. Daha sıcak iklimlerde kışın, hatta sonbaharda ekilebilir.

Çeşitlere gelince, sadece bir kekik bitkisi yetiştirmeyi planlıyorsanız, Yunan kekiği kerata seçilebilir. Diğer çeşitleri de denemek isterseniz, İtalyan Kekik, Suriye Kekik, Altın Kekik veya Meksika Kekik dikilebilir.

Bu bitkinin bakımına alıştıktan sonra, çeliklerden çoğaltmak denenebilir. Bahar bunu yapmak için en iyi zamandır. Çelikleri, köklendirme hormonuna daldırdıktan sonra doğrudan toprağa ekebilirsiniz.

Biberiye

Tohumdan biberiye yetiştirmek oldukça zordur. Çimlenme oranı zayıftır ve bitki bu şekilde çok yavaş büyür. Kullanabileceğiniz herhangi bir yaprak üretmesi, genellikle birkaç ay sürer. Bu zor süreçle uğraşmak istemiyorsanız ve olgun bir biberiye bitkisi istiyorsanız, fidanlıktan bir tane satın almak en iyisidir. Sizi birçok dertten kurtaracaktır.

Biberiye için büyük bir saksı tercih edilmelidir. Tercihen 30 cm çapında bir saksı yeterli olacaktır. Saksının iyi bir drenaja sahip olması önemlidir. Bu nedenle satın alacağınız saksının deliklerini mutlaka kontrol edin. Çeşitlere gelince, Gorizia, Tuscan Blue ve Arp en popüler olanlarıdır.

Maydanoz

Maydanoz serin bir ortamı tercih eder. Bu yüzden maydanozu daha az güneş alan, gölge bir alanda yetiştirmek en iyisidir. Maydanozu tohumdan yetiştirmek zordur. Tıpkı biberiye gibi çimlenme oranı zayıftır ve büyümesi yavaştır.

Eğer maydanozu tohumdan yetiştirmeye karar verdiyseniz, tohumları gece boyunca ıslatın. Maydanoz tohumlarının, ilkbaharın ilk zamanlarında ekilmesi gerekir. Çimlenmesi yaklaşık olarak 3 ila 5 hafta sürecektir. Maydanoz besin değeri yüksek ve nemli toprak sever. Toprağı olabildiğince nemli tutulmalıdır.

Maydanozun düz yapraklı ve kıvırcık olmak üzere iki ana çeşidi vardır.  Düz yapraklı çeşidi,  güçlü bir tada sahip olduğu ve yıkanması kolay olduğu için daha popülerdir. Kıvırcık maydanozun tadı ise daha yumuşaktır. Salata ve garnitürler için kıvırcık maydanoz harika bir seçimdir.

Zahter

Zahter, bilinen bir başka adıyla dağ kekiği, bol güneş ışığını sever. Zahter; fesleğen, kekik ve biberiye ile aynı alanda büyüyebilir. Toprağın iki sulama arasında kuru olmasını sever. Zahter, ilgiden ve bakımdan hoşlanmayan bir bitkidir. Onu olabildiğince kendi haline bırakabilirsiniz.

Zahteri tohumdan yetiştirmek kolaydır ancak bu uzun sürecektir. Fidanlıktan, çimlenmiş zahterler satın alınabilir. Bir kere çimlenen zahter, oldukça hızlı büyür. Zahter bölme yoluyla çoğaltılabilir.

Nane

Nane, dünyada en çok kullanılan bitkilerden biridir. Tohumdan nane yetiştirmek zaman alır ve başarı oranı düşüktür. Bu nedenle çimlenmiş bir nane satın alarak başlamak daha iyidir.

Nane birçok toprakta yetişebilir. Bu nedenle nane için özel bir toprak kullanmaya gerek yoktur. Bununla birlikte karmaşık bir kök sistemi vardır. 30 cm çapında saksılar bu kök sistemi için idealdir. Bu bitki hem tam güneşte hem de kısmi gölgede büyür. Oldukça istilacı bir bitki olduğundan, onu diğer bitkilerle eşleştirmekten kaçınmak gerekir.

Adaçayı

Adaçayı, özellikle bol güneş ışığı alan yerleri sever. Eğer evinizin herhangi bir noktası bol güneş ışığı alıyorsa, adaçayını iç mekanlarda da yetiştirmek kolaydır. Bununla birlikte adaçayı yetiştirmek uzun zaman alır. Adaçayı, steril saksı toprağına ihtiyaç duyar.

Adaçayını tohumdan çoğaltabilirsiniz, ancak fidanlıktan satın alacağınız fidanlar ile başlamak en iyisidir. Eğer yetişkin bir adaçayınız varsa, keserek ya da bölerek çoğaltılabilir. Genç adaçayı bitkisi, sık sık su ister ve nemli toprağı sever. Olgun bitkiler ise daha kuru ortamları tercih eder.

Adaçayı, biberiye ve kekik ile yan yana ekilebilir.

Frenk Soğanı

Frenk soğanını evde yetiştirmek kolaydır. Çoğu ortama kolayca uyum sağlayabilirler. Güneş ışığında gelişirler, ancak kısmi gölgeye de uyum sağlayabilirler. Frenk soğanı, drenajı kuvvetli ve verimli toprakları tercih eder. Toprağa yavaş etki eden bir organik gübre ile besleme yapılabilir.

Frenk soğanını tohumdan yetiştirmek mümkündür. Bununla birlikte fidan ile başlamak en iyisidir. Her iki üç yılda bir frenk soğanını bölmek gerekir. Frenk soğanının, hem yaprakları hem de çiçekleri kullanılabilir.

Sonuç Olarak

Evde yetiştirebileceğiniz birçok aromatik bitki var, ancak yukarıda anlatılanlar, sizin açınızdan en az çabayla en iyi ödülleri verecek olanlardır. Başarılı bir saksı bahçesi yapmak için evde bitki yetiştirme konusundaki tavsiyemize uymanız yeterlidir.

Alanınız izin verdiği her yerde kapalı bahçenizi genişletebilirsiniz. Doğal güneş ışığı alan her dikey alandan en iyi şekilde yararlanmaktan çekinmeyin. Yapay yetiştirme ışıklarıyla da oynamaktan korkmayın.