Onagraceae familyasının üyelerinden olan Oenothera biennis türü, ülkemizde ezan çiçeği şeklinde adlandırılır. Aynı zamanda bu bitki türü akşam ezanı çiçeği şeklinde de bilinir. Dilimizde yaygın adları arasında eşek otu da yer alırken İngilizcede ise evening primrose olarak adlandırılır.

Bu isme benzer bir şekilde ve hatta aynı cinse dahil olan Oenothera speciosa türü ise yine ülkemizde pembe ezan çiçeği gibi bir isme sahiptir. Fakat halk arasında bu çiçek pembe hanımlar ismi ile İngilizcedeki “pink ladies” ismi üzerinden dilimize geçmiştir. Bu çiçek türünün anavatanı ABD’nin Güney ve Orta Batı bölümleri olmak ile birlikte Meksika’da da yetişirken, bu bölgede Meksika çuhası şeklinde adlandırılır. 

Oenothera biennis türü üzerinden bilinen ezan çiçeği ise ülkemizde yaygın bir şekilde tanınırken, anavatanı Kuzey Amerika kıtasının Orta ve Doğu kesimleridir. Bu bitki ülkemizde çok uzun yıllardır yetiştirilir ve birçok bahçede görülmesi mümkün olmak ile birlikte özellikle akşam ezanını duyması ile birlikte açması sayesinde tanınır. 

Ezan Çiçeği Özellikleri

• Kuzey Amerika menşeli olan bu bitki türü, yetiştiği bölgelerde 2 yıllık gibi bir ömre sahip olmaktadır. 
• 2 yıllık ömrü boyunca farklı dal uzatmayan bu bitki, gücünü iyice topladıktan sonra kökten büyüyen yaprakları ile birlikte çevreye rozet şeklinde bir dağılma gösterir. Çünkü bu sayede sahip olduğu kazık kök toprağa iyice tutunur ve güçlenir. 
• 2 yıllık süreç sonunda ezan çiçeği gücünü toplayarak toprağa sağlam bir şekilde bağlandıktan sonra bir sonraki ilkbahar mevsimini bekler. İlkbahar mevsimi ile birlikte güçlü bir gelişim başlatarak yukarıya doğru uzayan dalları ile büyüme gösterir. 
• Dal uzatma sürecinde çiçeğin boyu 1-1,5 m civarına kadar ulaşırken, toprak ve su koşulları iyi durumda ise birçok yan dal görülebilir. Bu sayede 1,5 m üzerinde bir boy dahi ortaya çıkabilirken, dalların tepesinde ise çok sayıda çiçek açar.
• Çiçeklerin açmasındaki en önemli ayrıntı akşam vaktinde sarı çiçeklerin açılmasıdır. Bu çiçekler bir sonraki gün öğlen saatine doğru solmaya başlar. 
• Ezan çiçeği akşamları akşam ezanının okunması ve güneşin batışı ile birlikte çiçek açtığı için Türkiye’de halk arasında bu şekilde adlandırılmıştır. 
• Bitkinin çiçek açmaya başlama dönemi hangi bölgede yetiştirildiğine; bu bölgenin iklim, su ve hava koşullarına göre değişim gösterebilir. Ancak genel olarak ise de ilkbaharın sonundan itibaren yazın ortasına kadar olan süreçte çiçek açacaktır. 
• Çiçek açmaya başladıktan sonra ise ezan çiçeği sonbahara kadar sürekli bir şekilde çiçek açmaya devam eder ve iki yıllık süreç sonrasındaki bu çiçeklenme dönemi ile birlikte çiçek ölür. 
• Bahardan itibaren çiçek açmaya başlarken, yaz mevsiminde çok hoş kokulara sahip olan güzel çiçekleri ile bahçelerde çok özel bir süs bitkisi oluşturur. 
• Güzel bir süs bitkisi olması kadar bu bitki aynı zamanda elde edilen tohumları sayesinde de şifalı bir yere sahiptir. Çünkü tohumları içerisinden Gamma-Linolenic adı verilen yağ asidi elde edilir. 
• Bitkinin yaprakları ise mutfaklarda gıda olarak kullanılabilecek yeşil yapraklı bir sebze şeklinde tüketilmektedir. Bugün Anadolu’da ezan çiçeği yaprağı bir gıda olarak sofralarda sağlıklı bir şekilde tüketilmektedir.
• Ezan çiçeği renkleri açısından öncelikli olarak sarı renk net bir şekilde ifade edilse de değişen türler ile birlikte yine pembe gibi renklerden bahsetmek de mümkündür.  
• Bahsedildiği şekilde pembe ezan çiçeği ise istilacı bir türdür ve çok uzun ömürlü otsu bir bitki çeşididir. Bu tür toprak altından uzattığı stolon uzantıları ile kendi kendine yeni fideler üretir, kolaylıkla çimlenir ve yer örtücü anlamında toprağa çok kolay bir şekilde yayılır. Üstelik çöl ortamında, deniz seviyesinde, kurak topraklarda ve kışın çok soğuk koşullarda dahi yetişebilen bir türdür. 
• Pembe türdeki bitkilerde çiçekler şafak vakti ile birlikte açarken, güneşin doğuşu ile birlikte de kapanır ve akşam güneşin çekilmeye başladığı saatlerde tekrar açarak, beyaz çiçekler gösterir ve ardından çiçekler güneş ayrıldıktan sonra pembeye döner. Bu anlamda çok gösterişli bir yapıya sahip olurken, genellikle yaz boyunca ve yüksek noktalarda sonbahar başına kadar çiçek açabilir.

Ezan Çiçeği Bakımı 

Yetiştirmesi ve bakımı ile birlikte hem güzel bir görüntü ortaya koyan hem de gıda amaçlı dahi tüketimde fayda sağlayan bu bitki için yetiştirme koşullarını bilmek de çok büyük bir fayda sağlayacaktır. 

Işık 

Bitki yaz sıcaklarına gayet dayanıklı ve şiddetli sıcaklarda hatta kurak mevsimlerde yaşayabilen bir türdür. Kış mevsiminde dahi -30 ⁰C soğuk havaya dayanabilir. Sağlıklı bir yetişme elde edebilmesi için yarı gölge bölgelerin seçilmesi fayda sağlamak ile birlikte bu noktalarda açan çiçek sayısı daha fazla olacaktır. 

Toprak 

Genel olarak organik madde açısından zengin humuslu topraklarda, nemli topraklarda ve kumlu topraklarda yetişebilirken, çakıl örtülü topraklarda dahi yetişebilen bir türdür. Dayanıklı yapısı sayesinde de farklı topraklarda sadece nemlilik oranı yeterli olduğundan bahsedilen yaşam sürecini kolaylıkla tamamlayabilir. 

Sulama 

Bakımını kolaylaştıran dayanıklı yapısı sayesinde susuz kaldığında dahi yaşamını kolaylıkla devam ettirebilir. Hem kurak havalarda hem de soğuk havalarda dayanıklılığı için sadece yetiştiği toprağın nemli yapısını korumak miktarda sulama yeterli olmaktadır. 

Budama ve Gübreleme 

Yeterli su ve toprak sayesinde 2 yıllık süreçte toprağa tutunacak şekilde kendini güçlendiren bu bitkide herhangi bir budama ihtiyacı bulunmamaktadır. Ayrıca zengin topraklarda yetiştirme gerçekleştirildiğinde de ek bir gübre ya da ilaç ihtiyacı yer almayacaktır. 

Ezan Çiçeği Nasıl Çoğaltılır? 

Oenothera Biennis türü temel olarak sadece tohum üzerinden yetiştirilmesi mümkün olan bir çiçek türüdür. Çiçeklenme dönemi başladıktan sonra solmaya başlayan çiçekler içerisinde sonbahar ayında ortaya çıkan tohumlar muhafaza edilmeli ve bu tohumlar bir sonraki dönemde yeni bitkiler yetiştirilmesi için kullanılmalıdır. 

Bilindiği üzere ezan çiçeği çiçek açarak tohum verdiğinde ömrünü tamamlayan bir çiçek türüdür. Bu nedenle sonbaharda ömrünü tamamlarken tohumlar alınmadığında yeni bir bitki etmek için kaynak bulunmayacaktır. Bu dönemde temin edilen tohumların ise farklı iklim koşullarına göre doğru dönemlerde toprağa ekilmesi gerekir. 

Karasal iklim bölgelerinde yaşıyorsanız, tohumları toprakla birleştirmek için ilkbahar aylarını beklemeniz gerekir. Ancak deniz etkisinde kıyı bölgelerinde yaşıyorsanız ve düşük rakımlı bir bölgede iseniz yaz sonunu bekleyebilirsiniz. Bitki 2 yıllık süreç sonunda epey bir boy atıp yetişeceği için bahçe içerisinde arka bir planı, duvar dibini veya kenar bölgeleri kullanabilirsiniz. 

Toprağa ekilen ezan çiçeği tohumu 2 yıl boyunca güç toplayarak 2 yıl sonunda çiçek açacağı için bu güç toplama döneminde özellikle sulamaya dikkat etmek önemlidir. Bu dönemde ara sıra sulayarak toprağın nemini koruduğunuz süreçte 2 yıllık süreç sonunda dal uzatmaya başladığında ise susuzluğa dayanıklı olduğu için artık su istemeyecektir. Bu dönemde sadece pörsüme gibi bir problem görülürse, bol su ile sulama yapılabilir. 

Ezan Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları

Bitkinin bilinen önemli bir hastalığı ve zararlılar ile mücadelesi bulunmamak ile birlikte doğru toprakta yeterli miktarda su ile yetiştirildiğinde gayet sağlıklı bir yapıya sahiptir. 

Sıkça Sorulan Sorular 

Bitki hakkında merak edilen birçok farklı sorunun cevabını kısa kısa cevaplar ile bu bölümde bulabilirsiniz.