Yaygın olarak iç mekân bitkisi olarak yetiştirilen Fittonia, oldukça hassas olmasının yanı sıra doğru bir bakım ister. Zahmetli bir bakım istemesi nedeniyle bitki bakmaya yeni başlayanlar için zorlu bir seçenek olabilir. Acanthaceae familyasından olan fittonia, Güney Amerika kıtasındaki tropikal yağmur ortamlarında yetişmektedir. Bu çok yıllık bitki, teraryumlarda oldukça iyi bir gelişim gösterir. Sürüngen bitki olan fittonia bitkisinin boyu 8 ila 15 santim arasındadır. Yayılmaya başladığında ise 30 ila 45 santimlik bir alanı kaplar. Yavaş büyeyen bu bitki nadiren çiçek verir.
Bakımı
Fittonia bitkisini evde yetiştirmek için turbalı bir toprak karışımı ideal olacaktır. Bu bitkinin yüksek miktarda neme ihtiyacı vardır. Sürekli olarak havanın nemli tutulması gerekir. Bunu sağlamak için de bitkiye sık sık su püskürtebilirsiniz. Aynı zamanda saksının altına çakıl taşları ve su dolup bir tepsi yerleştirebilirsiniz. Su buharlaştıkça bitki nem oranının arttığını hissedecektir. Bu yöntemde saksının suya değmemesine dikkat etmelisiniz. Kaprisli bir bitki olan fittonia, teraryumları ve seraları tercih edecektir. Banyo ve mutfak gibi buharı bol ortamlar da bu bitki için ideal ortamlardır.
Toprak Seçimi
Fittonia bitkisinin toprağına ponza taşıyla birlikte taneli leonardit karıştırmanız halinde daha dayanıklı biçimde gelişecektir. Bununla birlikte her 15-20 günde bir kez çeyrek dozaj bitki besini verilmesi gerekir. Bitki ev ortamına alıştıktan sonra toprak hafif ıslaksa sulama yapabilirsiniz. Aynı zamanda her yıl toprak değiştirme yapmanız ve bu sırada hafif bir kök budaması yapmanız da faydalı olacaktır.
Sulama
Fittonia bitkisine ihtiyaç duyduğu nem oranını sağlamak hayli zahmetli olabilir. Bu bitki kurumaya bırakıldığında yaşamını yitirmeye oldukça meyillidir. Her ne kadar güzelce sulandığı zaman hızlıca toparlansa da, kendisine bırakmasına müsaade etmemeniz gerekir. Bu tip durumlar bitki yaşamaya devam etse de ciddi zararlar verecektir. Bitkinizin toprağı kurumaya başladığı anda, nemin gitmesini beklemeden su verebilirsiniz. Sulama periyodunuzu hava sıcaklığına göre belirleyebilirsiniz.
Işık
Doğal ortamı tropik ormanların nemli ve aydınlık bölgesi olan fittonia, ev ortamında da benzer şartlara ihtiyaç duyar. Doğrudan güneş ışığının altında bırakılmaması gereken bu bitki, aydınlık ortamlara ihtiyaç duyar. Eğer aydınlık bir ortam bulamıyorsanız, floresan ışığı da bu konuda size yardımcı olacaktır.
Isı ve Nem
Bu bitkiler için ideal sıcaklık 20 ila 22 derecedir. Bununla birlikte 15 ila 26 derece arasındaki sıcaklıklarda da rahatlıkla gelişirler. Yağmur ormanlarına benzer şekilde nemli ortamları seven fittonia bitkisine düzenli olarak su püskürtmeniz gerekir. Bu durum nem seviyesini arttırarak bitkinin kuruyup solmasını engelleyecektir. Kurak iklimlerde kış aylarında nem cihazı da kullanabilirsiniz. Eğer bitkiniz için teraryum kullanacaksanız, bu da nem ihtiyacını karşılamak için iyi bir seçim olacaktır.
Gübreleme
Fittonia bitkinizin büyümü dönemi boyunca, genel amaçlı sıvı gübresi verebilirsiniz. Bununla birlikte bu gübreyi yarı yarıya seyreltmeniz gerekir. Haftada bir kez verilecek olan ilave besin daha faydalı olacaktır.
Budama
Fittonia bitkisi için ideal şartları sağmanız durumunda hızla büyüyecektir. Sağların uzun ve ince hale gelmesi halinde uç kısımlardan budama yapmak gerekir. Bu budama bitkinin daha gür bir şekilde büyümesine yardımcı olacaktır. Fittonia bitkisinin çiçekleri çok fazla gösterişli değildir. Bu sebeple tomurcukları da budayabilirsiniz. Bu budama yapraklara yardımcı olaraktır.
Saksı Değişimi
Fittonia için teraryum kullanmayacaksanız, sıradan bir saksı kullanabilirsiniz. Ancak saksının mutlaka yeterli drenaj deliklerinin olması gerekir. Bitkinin saksısını yılda bir defa değiştirmeniz faydalı olacaktır. Bu değişim işlemini ilkbahar aylarında ya da yaz başında yapmanız gerekir. Bunun yanı sıra toprağın suyu tamamen emmesi ve toprak sıkışması gibi durumlar engellemek adına her daim taze toprak karışımı kullanmalısınız.
Çoğaltılması
Fittonia bitkisini ilkbahar aylarının sonlarında ya da yaz aylarının başında saksı değişimi sırasında çoğaltabilirsiniz. Bu işlem sırasında yapraklarının ucunu keserek, bitkiden yeni yavrular elde edebilirsiniz. Yaprak kesinleri, bitkinin başarılı biçimde çoğaltılması konusunda en iyi yoldur. Tohumla çoğaltma yönteminde başarı şansı genel olarak daha düşüktür.
Steril ve keskin bir bıçak ya da makas yardımıyla bitkinizin yaprakları belirli bir açıdan kesmelisiniz. Başarı şansını artırmak için kestiğiniz kısmın üzerinde büyümekte olan en az iki budak olmasına dikkat etmelisiniz. Keserek aldığınız kısmı turba tabanlı bir toprak karışımına ekebilirsiniz. Kökler iki ila üç hafta içinde çıkmaya başlayacaktır. Çoğaltma işlemi sırasında köklendirme hormonu kullanmanız gerek yoktur. Ancak eğer şartlar çok ideal değilse, köklendirme hormonu başarı ihtimalini artıracaktır.
Yaygın Görülen Sorunlar
Fittonia bitkisinin bakımı oldukça zahmetlidir. Bu kaprisli bitki, birçok sorun ortaya çıkarabilir. Yaprakların sararması, dökülmesi ve buruşması en yaygın görülen sorunlardır. Yaprakların sararması genel olarak bitkinin fazla sulandığının göstergesidir. Bu duruma engel olmak için saksının mutlaka drenaj deliklerinin bulunması gerekir. Aynı zamanda toprağı sürekli olarak aşırı ıslak bırakmamak gerekir. Bir diğer sorun ise yaprakların dökülmesidir. Yapraklar genel olarak soğuk havaların ya da kuraklığın bir sonucu olarak ortaya çıkar. Yapraklar döküldüğünde sıcaklık ve nem gibi ihtiyaçların doğru şekilde karşılandığından emin olmalısınız. Kuru ve buruşuk yapraklar da genelde yeterince nemli bir ortamda bulunmadığının ya da aşırı derecede doğrudan güneşe maruz kaldığının göstergesidir. Bu tip bir durumda saksının konumunu kontrol ederek, doğrudan güneş ışığı almadığından emin olun. Eğer bitkiniz böylesi güneş ışığı almıyorsa, nem oranını artırmaya çalışmalısınız. Nemi artırmak için yukarı bahsettiğimiz yöntemlerden birini kullanabilirsiniz.
Fittonia Bitkisinde Hastalıklar ve Zararlılar
Fittonia bitkisine yaygın olarak mantar, pamuklu bitler ve yaprak bitleri musallat olabilir. Eğer bu tip zararlılara ve hastalıklara ilişkin bir işaret görürseniz derhal müdahale etmeniz gerekir. İstila fazla yayılmamışsa yalnızca hasar alan bölümleri budayarak zararlıları uzaklaştırabilirsiniz. Eğer istila ciddi oranlardaysa neem yağı kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra zararlıların diğer bitkilere yayılmasını önlemek için, fittoniayı izole etmeniz gerekir. Eğer istila ile başa çıkamıyorsanız son çare olarak kimyasal ilaçlara başvurabilirsiniz.