Nyctafinaceae familyası içerisinde bulunan gece sefası bitkisi, Latincede Mirabilis jalapa şeklinde adlandırılan bir süs bitkisidir. Bahçe bitkisi olarak yetiştirilen bu bitkinin ana vatanı olarak Peru’daki And Dağları gösterilir. Bitki çok hoş bir kokuya sahip olarak, begonvil ile de aynı familya içerisinde yer alır.
Gece sefası veya halk arasında akşam sefası olarak adlandırılan bu bitki, yaz mevsiminde rengarenk çiçekleri ile bahçelerde yer alır. Özellikle akşamüstünden itibaren güneşin çekilmesi ile birlikte çiçek açtığı için bu adı almıştır. Çiçek buna bağlı olarak da günün ilk ışıkları ile birlikte tekrar solar ve akşam yeniden açar.
Gece Sefası Özellikleri
- Akşamsefası çiçeğinin yetişme zamanı ilkbahar mevsimi ile birlikte sonbahara kadar devam eder.
- Bitki tek yıllık bir yapıya sahiptir ve otsu bir bitkidir.
- Aynı gövde üzerinde açan çiçeklerin her biri birbirinden farklı renkte olabilir.
- Çiçeklerde sarı, pembe, turuncu, kırmızı veya beyaz gibi farklı renkler görülebilir.
- Güneş batmasına yakın bir şekilde açan çiçekler genellikle yarım gün boyunca canlılığını korur.
- Çiçeklerin bazı türlerinde çok güzel bir koku ile karşılaşma ihtimali bulunur.
- Her gün farklı renklerde çiçekler ile yeniden canlı bir görüntü ortaya koyabilir.
- Bakım çok iyi bir şekilde yapılsa dahi en fazla 1 metre gibi bir boya ulaşabilir. Genel olarak bitkinin boyu 30-90 cm arasında görülür.
- Dallanma özelliği çok fazladır ve genişleyerek bulunduğu bölgeyi kaplar.
- Tohumları sayesinde her bahar tekrardan aynı bölgede çıkarak, yeniden çiçek açmaya başlayabilir.
- Kazık kök biçiminde kökleri bulunan bitki, yaz mevsiminde güçlü bir gelişim gösterirse, bir sonraki yıl yeniden çiçeklenir.
Gece Sefası Bakımı
Mevsimlik bir çiçek türü olsa da kökleri toprağa güçlü bir şekilde tutunduğunda gece sefası aslında çok uzun yıllık bir bitki olarak da yaşamını sürdürebilir. Yani bu nedenle çiçeğin bakımını gerçekleştirmek için aşırı özen gösterilmesi gereken bir nokta yer almamaktadır. Ekim işlemi ilkbahar mevsiminde yapıldığında çok hızlı bir şekilde büyüme gösterir. Sonrasında da tohumları ile yayılarak yıllar boyunca yeniden çiçek açabilir.
Işık
Akşamsefası güneşin yeryüzünden ışıklarını çekmesi ile birlikte akşamüstü saatlerinden itibaren çiçek açan bir bitki türüdür. Ancak buna rağmen yetiştiği ortamda güneşi seven bir çiçektir. Bahçelerde ve saksılarda yetiştirilirken güneş alan bir noktada bulunması fayda sağlar. Bilhassa bitkinin daha sağlıklı olması için sabah güneşini görmesi gerekebilir. Fakat hiç güneş görmeyen bir alanda dahi arsız bir şekilde dayanıklı olarak yetişmesi mümkündür.
Toprak
Ekildiği alanda kökünü toprak içerisine güçlü bir şekilde salması için ilk yıl düzenli sulama ve ışık ihtiyacı bulunur. Bu anlamda da kolaylıkla yayılabilen gece sefası bir bahçe toprağından saksı toprağına kadar her alanda rahatlıkla yetişebilir. Zengin humus yapısına sahip veya az killi topraklarda dahi yetişmesi mümkündür. Özellikle toprağın nem ihtiyacına dikkat etmek gerekir.
Gece sefası dayanıklı ve güçlü yapısı ile bazı hassasiyetlere dikkat edildiğinde çok daha uzun ömürlü olur. Kökleri çok derine inmeyen bu bitki, aşırı soğuk hava koşullarına dayanamayabilir. Köklerinde donma yaşandığında artık yeniden açma ihtimali de düşük olacaktır. İyi su tutabilen ve drenajı sağlanan bahçe ve saksı topraklarında rahatlıkla köklerini de koruyabilir.
Sulama
Gece sefası mevsimine göre su ihtiyacı artan ve azalan bir yapıya sahiptir. Özellikle yaz mevsimlerinde günde 2 defa sulama yapılması gayet doğru olacaktır. Hatta sıcak iklimlerde iki defadan fazla sulama yapılarak toprağın nemli tutulması sağlanabilir. Ayrıca kullanılan suyun ılık olması ve bilhassa kışın soğuk olmaması önemlidir.
Budama
Arsız bir yapıya sahip olarak özellikle tohumunun çoğalması ile kökünü koruduğu topraklarda her mevsim yeniden çiçek açmaya başlar. Bu nedenle yetiştirilen alanlarda çok hızlı bir yayılma görülebileceği için seyreltme işlemleri gerçekleştirilebilir. Tozlanma sonrasında artan köklerden bazıları sökülerek seyreltme yapılabilir. Ancak çiçeklerin boyutları çok yüksek olmayacağı için budama ihtiyacı bulunmaz.
Çoğaltılması
Saksı ve bahçede yetiştiriciliği yapılabilecek bitki için çoğaltma işlemi tohum üzerinden gerçekleştirilir. Genellikle yaz mevsiminin sonuna doğru artık bitkiler kendi tohumlarını üzerinde biriktirmeye başlar. Yazın sonunda solmaya başlayan bitkiler köklerini toprakta tuttuğunda bir sonraki ilkbahar mevsimde yeniden yeşerecektir. Aslında bu sayede özellikle bahçeye yetiştiriciliğinde çoğaltma gerekmeden uzun yıllık bir bitki elde edilir.
Saksılar içerisinde veya yeni alanlarda gece sefası yetiştiriciliği yapmak açısından da tohumların muhafaza edilmesi gerekir. Bitki üzerinde oluşan tohumlar özellikle kış mevsimine girilmeden önce toplanarak muhafaza edilmelidir. Bu tohumlar serin ve gölge bir yerde kurutulduktan sonra ilkbahar ayının başlangıcı ile birlikte toprağa ekilerek filizlenmesi sağlanır. Genellikle ekim için en verimli zaman Nisan ayı olmak ile birlikte sonrasında hızlı bir şekilde gelişim gösterir.
Gece Sefası Hastalıkları Ve Zararlıları
Akşam sefası dayanıklı yapısı ile çok fazla hastalık göstermeyen ve zararlılara karşı dayanıklı bir bitki çeşididir. Bu nedenle yetiştirildiği alanda çok fazla gübre ve ilaç ihtiyacı duymadan yaşamını sürdürür. İlaçlama işlemlerinin özellikle çok sıcak havalar görüldüğü zamanlarda yapılması, bitkinin zararlılara karşı korunaklı bir hale gelmesini sağlayabilir. Daha önceki yıllardan sağ kalmış bitkilerde ise bakım açısından hem gübreleme hem de hafif bir ilaçlama sağlamak fayda sunacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
Gece sefası çiçeği bakımı ve özellikleri ile ilgili aklınıza takılan soruların cevaplarını bu bölümde bulabilirsiniz.
İlkbahar mevsiminde ekilmesi ile birlikte hızlı bir şekilde yetişen gece sefası yaz ayından itibaren çiçek açmaya başlar. Genellikle Mayıs ayından sonbahara kadar çiçekleri görülebilir.
Akşamsefası veya gece sefası olarak adlandırılan bu bitki ışığı gayet seven bir bitki çeşididir. Ancak evlerde saksılarda yetiştirilirken çok fazla güneş almasa dahi yaşamını sürdürür ve çiçek açabilir.
Gece sefası normal koşullarda tek yıllık bir bitki çeşidi olarak kabul edilir. Ancak kökleri toprağa sağlam bir şekilde tutulduğunda yıllar boyunca yeniden her bahar mevsiminde yeşillenir.