Gösterişli dev papatyalar şeklinde bilinen gerbera çiçeği Türkçede jerbera ismi ile de bilinmektedir. Birçok farklı renk ile çiçek açan bu büyük papatyalar İngilizcede ise African daisy yani Afrika papatyası şeklinde adlandırılır. Dünya genelinde en fazla ticareti gerçekleştirilen 6 bitki türü arasında da gerbera papatya türü yer almaktadır.
Papatyagiller familyası üyelerinden biri olan gerbera ana cins olarak Afrika, Güney Asya ve Güney Amerika gibi kıtalarda 30 civarında türe sahiptir. Yıllar içerisinde Güney Afrika çeşitlerinden biri olan gerbera viridifolia sayesinde birçok kültivar üretilirken, bugün kırmızı gerbera gibi binlerce kültivar üzerinde durulabilir.
Gerbera Çiçeği Özellikleri
- Çok uzun ömürlü olan gerbera saksılarda veya bahçelerde yetişebilir.
- Kışın Türkiye’nin birçok bölgesinde -7 0C gibi soğuk bir iklime dayanabilir. İlkbaharda ise yeniden yeşerip, çiçek verebilir.
- Dalları bulunmasa da kökten gelişen yapraklar ve çiçekler ile gelişim gösterir. Ayrıca kök bölgesinde yavru üretir.
- Ticari amaçla da sarı gerbera gibi birçok türü kesme çiçek için çok sık tercih edilir.
- Yazın çok sıcaklarda çiçek açmaya bir süre ara verirken, sonrasında hava şartları ideal olduğunda yeniden çiçek açabilir.
- İlkbaharda ekim yapıldığında ve hızlı bir büyüme gösterdiğinde sonbahar itibarıyla çiçek açabilirken, tohum üzerinden yetişen bitkilerde ise genellikle ilk yıl çiçek görünmeyebilir.
- Vazolarda süs için kullanılmak istendiğinde dipten koparılan çiçekler ile kolaylıkla suyu emerek uzun bir süre güzel bir görüntü ortaya koyar.
Gerbera Çiçeği Bakımı
Rengarenk seçenekleri ile binlerce kültivar üzerinden tercih edilebilecek gerbera çiçeği hem evlerde hem bahçelerde bakılabilecek çok keyifli çeşitler arasında yer alır. Bakımı kolay ve gerçekten çok özel olan bu çiçek için de birçok ayrıntı konusunda bilgi sahibi olmanız yıllar boyunca zevkli bir çiçeğe sahip olmanızı sağlayacaktır.
Işık
Beyaz gerbera veya diğer birçok farklı çeşitte yetiştirme için özellikle gerçek bahçe toprağı en doğru ortamlardan birisidir. Çünkü bu ortamda yetişmesi için en önemli faktörlerden biri olan bol güneş ışığını rahatlıkla alabilir. Saksı yetiştiriciliği yapılması açısından da mutlaka evde veya balkonda iyi güneş alan bir yere ihtiyacı olacaktır.
Toprak
Gerbera çiçeği yetiştirilirken, özellikle iyi süzme gerçekleştiren bir toprak tercih edilmelidir. Çünkü bu sayede çiçek uzun ömürlü bir yapı ortaya koyabilir. Örneğin, killi toprak tercih edilirse, yazın çok fazla sorun görünmese de diğer mevsimlerde su süzülmediği için köklerde çürüme görülebilir. Toprağın doğru bir şekilde uygulanması için iki değişen yöntemden biri seçilebilir.
- İlk yöntemde ev yetiştiriciliği için 3 ölçü torf toprağı ve 1 ölçü ponza taşı karıştırarak saksıda kullanılabilir.
- Diğer yöntemde yabani otlar ve ağaçların çok rahat bir şekilde yetiştiği sağlıklı bir toprak bölgesini seçerek, bu toprağın humuslu olan üst yüzeyini gerbera çiçeği beyaz gibi çeşitler için kullanabilirsiniz. Hatta bu toprağı temin ederek ev yetiştiriciliğinde de yine 2 ölçü bahçe toprağı ile 1 ölçü ponza taşı veya dere kumu karıştırarak saksıda kullanabilirsiniz.
Eğer çiçeğinizi çiçekçilerden saksı ile birlikte satın aldıysanız, iyi bir toprak kullanılmış olma ihtimali düşük olacağından saksıdan sökerek, bahsedilen toprak tariflerinden birini hazırlayıp yeni bir saksıya aktarabilirsiniz. Kullanılan saksının iyi güneş alan bir yere yerleştirilmesi ve ortalama 4 litre toprak hacmi ile 18-20 cm arasında bir derinliği bulunması faydalı olacaktır.
Sulama
Gerbera çiçeği için sulama gerçekleştirilirken mutlak bir şekilde toprağın ıslaklığını yitirmesini beklemek gerekir. Ancak çok fazla kurumadan hem yaz hem kış mevsiminde nemli toprakta muhafaza etmek ve suyu kenarlardan çok yavaş bir şekilde vermek gerekir.
Gübreleme
Saksıda ve bahçede iyi bir gelişim görülmeye başladığı zaman ise bitki besini ile bitkiyi kuvvetlendirebilirsiniz. Özellikle her 5 sulamada bir bitkiyi besleyecek şekilde besin verilebilir veya gübre kullanımında da özenli bir şekilde saksı bitkilerinde çok az miktarda ve bahçede kökten yaklaşık 30 cm uzakta bir noktada gübre verilebilir.
Budama
Saksı yetiştiriciliğinde budama ihtiyacı çok ortaya çıkmayacak olsa da bahçe yetiştiriciliğinde solmuş çiçekler ve yaprakların köke yakın noktadan alınması fayda sağlayabilir.
Gerbera Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Turuncu gerbera veya diğer çeşitlerin tümünde çoğaltma işlemi gerçekleştirmek için en sık seçilen yöntemlerden birisi fide üretimidir. Çünkü tohumlar çok kısa ömürlü olduklarından ve bazen bayat olabileceklerinden saksı içerisinde hiç çimlenmeden çürüyebilirler. Ancak yine de en fazla 30 gün içerisinde çimlenme olması gerekir.
Gerbera fidesi elde etmek için kökten ayırma tercih edilmelidir. Bahsettiğimiz şekilde kökte oluşan yavrular köklenmeye başladığında bitkiden ayrılarak, nemli bir toprağa dikilebilir ve şeffaf poşet geçirilerek sulamadan yaklaşık 1 hafta beklenebilir. Aktifleşerek toprağa tutunduktan sonra artık poşet çıkarılarak sulanabilir ve serin bir yerde ancak güneş alacak şekilde yeni bitkiler yetiştirilebilir.
Gerbera Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları
Gerbera yetiştirirken kelebeklerin yapraklara bıraktığı yumurtalar nedeni ile büyüyen tırtılların yaprakları parçaladığını görebilirsiniz. Ayrıca parazitler yapraklar üzerinde çizgiler oluşturacak şekilde yaprakları tüketirken, özellikle Mayıs ile Eylül arasında her ay ortalama 1 defa ilaçlama yapmak gerekebilir. Ayrıca çok hava almayan nemli ortamlarda mantar görülebilir, kök çürümeleri ile karşılaşılabilir ve bu durumda da hem ışık almasına hem de iyi bir toprağa sahip olmasına dikkat edilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gerbera çiçeği hakkında aklınıza takılan en önemli soruların kısa cevaplarını da bu bölümde sizlerle paylaştık.
Saksı çiçekçiliği ve kesme çiçekçilikte gerbera çok fazla tercih edilen bir çiçek türüdür. Papatyagiller ailesinden bir üye olması ile birlikte de gerbera çiçeği çok güzel bir kokuya sahiptir.
Hem bahçe yetiştiriciliğinde hem saksı yetiştiriciliğinde gerbera için güneş alması çok önemlidir. Fakat her zaman doğrudan ve çok uzun süre güneş almadan sağlıklı gelişebileceği aydınlık bir ortam seçilmelidir.
Türkiye’de çok soğuk olmayan ve gün içinde güneş alan iklimlerde ilkbahar ve yaz mevsimlerinde gerbera yetiştirilebilir. Çok yıllık yetiştiricilik yapılmak istendiğinde de Şubat ile Mart aylarında fideler dikilerek fayda elde edilebilir.