Goji berry ya da bir diğer adıyla kurt üzümü, solanaceae (patlıcangiller) bilimsel adıyla familyasına aittir. Uzun ömürlü olan bu bitki, kışın yapraklarını döken bir çalıdır. Tüm dünyada ünü artarak yayılan goji berry, küçük meyveleriyle bilinmektedir. Genel olarak ticari olarak üretilen bu meyveler, sağlığa faydaları nedeniyle yaygın olarak tüketilmeye başlanmıştır. Goji berry yaprakları türüne göre farklılık gösterebilmektedir. Genel olarak zeytin yapraklarına benzer şekilde yaprakları olan türü yetiştirilmektedir. Bir kurt üzümü fidanı iki, üç yaşından itibaren meyve vermeye başlamaktadır.
İçindekiler
Goji Berry Türleri
Goji berry'nin birçok farklı türü bulunmaktadır. Türkiye'de ise sayılı cinsi bulunmaktadır. Üretimi en yaygın yapılan goji berry bitkisi cinsi barbaryum'dur. En doğal cins olarak ifade edilen bu türün de alt kategorileri bulunmaktadır. Damaye, barbaryum'un en çok ilgi gören çeşitlerinden biridir. Bununla birlikte chiense cinsine de sık sık rastlayabilirsiniz. Islahı gerçekleştirilmiş bu cinsin meyve verimi oldukça yüksektir.
Goji Berry Bakımı
Goji fidanlarına bakım yapmak oldukça kolaydır. Fidanları haftada iki kez tam sulama yapmak genel olarak yeterli olacaktır. Büyüme mevsimi boyunca goji fidanlarına besleme yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra estetik bir görünüm adına zaman zaman budama yapılabilir. Kış mevsiminde donlardan ve soğuktan korumak için ise fidanlar, dallarla dikkatlice kaplanabilir.
Goji Berry Fidanı Dikimi
Goji fidanı, hem güneşi hem de suyu oldukça seven bitkilerden biridir. Fidanın diki için açılacak olan çukurun, fidanın boyutlarına göre açılması gerekir. Fidanı dikmek için çukur açarken toprağın üst bölümünü ayırmalı ve farklı bir yere koymalısınız. Üst kısımdan çıkan bu toprak, fidanın dibine, alt bölümden çıkarılan toprak ise üste gelmelidir.
Fidan dikimi yaparken, sarsıntıdan kaçınılması ve nazikçe ekim yapılması gereklidir. Bunun yanı sıra yakın çevresinde taş olmamalıdır. Fidanın dikiminin ardından mutlaka can suyu verilmesi gerekir. Bunun yanı sıra fidanın yanına destek çubuğu dikilerek, bu çubuğa bağlanması önemlidir. Bu çubuğun iki yıl boyunca destek sağlayacak olduğunu unutmamalısınız. Destek çubuğunun fidana zarar vermemesi açısından üzerine sünger bağlanması da daha iyi olacaktır.
Bahçede goji berry yetiştirmek istiyorsanız dikim mesafesine de dikkat etmelisiniz. İki fidan arası mesafenin en az bir buçuk metre olması gerekir.
Goji berry saksıda da yetişebilecek türde bir bitkidir. Bunun için en az 20 litrelik bir saksı seçmeniz gerekir. Bunun yanı sıra saksı daima güneş alabilen bir yerde konumlandırılmalıdır. Bununla birlikte goji fidanlarının iç mekânlarda yetişemeyeceği unutulmamalıdır. Kış aylarında bu fidanların üç ay uyuması gerekmektedir.
Goji Berry Fidanı Ne Zaman Dikilir?
Eğer bahçenize goji berry dikmeyi planlıyorsanız bunu yılın her mevsiminde yapabilirsiniz. Bunu yaparken püf noktalardan biri ise bu fidanların saksıda ya da poşette bulunmasıdır. Eğer açık köklü bir fidan dikecekseniz, yapraklarını döktükten sonraki döneme denk gelen Kasım ve Aralık aylarında dikebilirsiniz.
Bunların yanı sıra hem saksıda yetiştirmek hem de bahçede bakmak için erken ilkbahar dönemi olan Mart ayında da bu fidanı dikebilirsiniz.
Goji Berry Nasıl Çoğaltılır?
Goji fidanı iki farklı yöntemle çoğaltılabilmektedir. Bu yöntemlerden birincisi tohumla ikincisi ise çelikleme yöntemiyledir.
Tohumdan yetiştirme yöntemi bakım ve zaman isteyen daha riskli bir süreçtir. Çelikleme yöntemi ise Mart ayında dört göz alınarak gerçekleştirilebilir. Bu çelikleri torf ve perlit karışımında köklendirebilirsiniz.
Doku kültürü ile yetiştirme yöntemi de bulunsa da, bu yöntem özel bir ortam ve yüksek maliyetler gerektirmektedir.
Goji Berry Budaması
Bahçede ya da saksıda yetiştirdiğiniz goji berry fidanlarını budamak, daha sağlıklı bir büyüme elde etmeniz açısından önemlidir. Bunun yanı sıra çalı tarzı büyüyen bitkiye şekil vermek de isteyebilirsiniz.
Budama için en uygun zaman ise şubat ve haziran aylarıdır. İki dönemde de fidanın budamasını gerçekleştirebilirsiniz.
Goji Berry Hasadı
Goji fidanı çok hızlı büyüyen ve çok hızlı meyve veren bir bitkidir. Fidanın dikiminin ikinci yılında meyve almaya başlayabilirsiniz. Bazı durumlarda bu süreç üçüncü yıla da kalabilmektedir.
En verimli hasatı ise beşinci yıldan itibaren yapmaya başlayabilirsiniz. Bitki yaşlandıkça meyvenin kalitesi de artacaktır.
Goji Berry Yetiştirmenin Püf Noktaları
Goji berry fidanının budama işlemi, hem boyunu sınırlandırmak hem de hasadı kolaylaştırmak açısından son derece önemlidir. Bunun yanı sıra bitkinin daha fazla ışık alabilmesi adına da budama işlemi fayda sağlar.
Goji berry bitkisi genelde tek bir ana gövdeye sahiptir. Zarar gören dalları temizlemek, bitkinin şekline de fayda sağlayacaktır. Damlama sulama goji berry yetiştirmek için en iyi yöntemdir. Bu bitki Türkiye'nin her yerinde yetiştirilebilir. Nemli sahil iklimleri ise mantar hastalıkları dolayısıyla çok ideal değildir. Bitkinin ömrü yaklaşık olarak 100 yıldır. Kökleri ölmediği sürece goji berry yeni sürgünler verir.
Goji berry sulamasında iklime göre farklılıklar vardır. İlk yıllarda yaz kuraklığını atlatabilmek adına mutlaka sulama yapılmalıdır. Yağışın yeterli olduğu yerlerde ise yetişkin bir bitki olduğu dönemde sulamaya son verilebilir.
