Gübre Şerbeti

Meyvesinden sebzesine, çiçeğinden çimenine hem görsel estetik sağlayan, hem güzel kokular yayan hem de besin olarak sofralarımıza gelen bitkiler birçok amaç için kullanılmaktadır. Gerek özendiğimiz bahçemizde, gerek balkonumuzda gerekse bir yol kenarındaki bitkiler, sevenlerine adeta bir dost olmaktadır. Güzel sözlerle ilgilenilen, suyu verilen ve bakımına özel gösterilen bitkiler etrafımızı süslemektedir. Bu bitkilerin aynı zamanda her ne kadar pH, ısı ve ışık koşullarının uygun olması gerekse de beslenmesi için gübreye de ihtiyacı vardır.

Peki gübre ve türevleri ne işe yaramaktadır? Bitkiler fosfor, potasyum, kükürt, azot ve demir gibi elementlere çeşitli sebepler dolayısıyla ihtiyaç duymaktadır. Gübreler de bu açığı kapatmaktadır. Yeşil gübre, kompost, leonardit (hümik asit), hayvan gübresi ve torf olmak üzere beşe ayrılan doğal gübre çeşitleri organik içerik açısından oldukça zengindir. Bunlara eşlik eden inorganik, potasyumlu ve sıvı gübreler de bulunmaktadır. Yukarıda bahsettiğimiz elementlerden fosfor eksikliği bitkinin olgunlaşmasını engeller, azot eksikliği bitkiyi sarartır ve potasyum eksikliğinde de meyve çekirdekleri kuruyup büzüşür.

Toprak kalitesi ve verimliliği gübre sayesinde artar, dolayısıyla da bitkilerin büyümesi hızlanır. Dayanıklı bitkiler, elde edilen ürün miktarını artırır.

Bu durumda kompostlar, gübre şerbeti ve doğal gübreler devreye girmektedir. Tarım ürünlerinde kullanılan her tip gübre ile gübre şerbeti yapılabilir. Gelin şimdi bir takviye görevi gören ve ürün verimini artıran gübre şerbeti nedir, nasıl hazırlanır ve uygulanır, hep beraber inceleyelim.

Gübre Şerbeti Nedir?

Gübre şerbeti organik gübrenin su içinde belirli bir süre bekletilmesi ile oluşturulan gübre çeşididir. Bu sayede de gübre içindeki besin maddeleri suya aktarılır ve bitki tarafından daha kolay alınması sağlanır. Aynı zamanda soğuk toprakta yetiştirilen lahana ve marul gibi sebzeler için ısı sağlar. Çeşitli avantajları ve bol verim imkanı sayesinde bitkiler için sıkça tercih edilmektedir.

Gübrelenmiş ve gübrelenmemiş bitkileri karşılaştırdığınız zaman göze çarpan farkı göreceksiniz. Peki doğru bir gübre şerbeti nasıl hazırlanır? Yazımızın devamında örneklerle inceleyelim.

Gübre Şerbeti Nasıl Yapılır?

Gübre şerbeti hazırlamak aslında gayet basit bir işlemdir. Her ne kadar basit olsa da bazı tüyoları vardır. Bunlara uyulduğu takdirde doğru bir gübre şerbeti elde edilir. Gübredeki besin oranı hayvan türüne göre değişiklik göstermektedir. Bu yüzden gübre ve su karışımı oranı da değişmektedir. Kümes hayvanları (güvercin, tavuk) gübresi için 1’e 10, koyun ve keçi gübresi için 1’e 5, inek gübresi için 1’e 3 ve solucan gübresi için 1’e 4 şeklinde bir oran olmaktadır. Biraz açıklamak gerekirse, kümes hayvanları gübresinden örnek verelim: 1 birim gübre kullanıyorsanız onu 10 birime tamamlamak için 9 birim su kullanmanız gerekmektedir. Birim dediğimiz, şerbeti hazırlarken kullandığınız ve bardak gibi belirli bir ölçüye tekabül eden herhangi bir kap olabilir.

Bir kaba bu oranlarda gübre ve su eklenir, ardından kabın ağzı kapatılır ve üç gün bu şekilde bekletilir. Üç günün sonunda gübre şerbeti hazır olmuş olur. Geriye sadece talimatlara uygun şekilde bitkilerinizi beslemek kalır.

Gübre Şerbeti Kullanımı

Gübre şerbeti, bitki ilkbaharda henüz çiçek açmadan kullanılır. Genelde yaz çiçekleri ve bahçe bitkileri için ilkbahardan hazirana kadar ayda bir defa olmak üzere kullanılabilir; baharlık bitkilerde ise çiçek açtığında bir kez verilmesi önerilir. Mevsimlik çiçek veya fideler için de kullanılabilir fakat aşırıya kaçıldığında fidelere zarar verebilmektedir. Her şeyin azı karar çoğu zarardır. Gübre şerbetinin fazla kullanımı hem toprak kalitesini olumsuz etkiler hem de çevresel sorunlara neden olabilir. Öte yandan ağaçlar için de oldukça iyi bir seçenek ve hızlı etkiye sahip olmaktadır. Seyreltme işlemi de tamamlandıktan sonra köklere gelmeyecek şekilde topraklara dökülebilir.

Organik gübre yılda bir veya iki kez verilmektedir. Gübre şerbeti ise bitkiye göre birkaç haftada bir verilebilir, normal gübreleme işlemine göre daha etkili olmaktadır. Gübre şerbetinin normal gübre yerine geçemeyeceği unutulmamalıdır.

Gübre Şerbeti Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi hayvan gübresinin türüne göre, su ile seyreltme işlemine dikkat edilmelidir. Bunun dışında da ürün kalitesini artırmak ve sağlıklı bitkiler için kilit noktalar bulunmaktadır. Bunlara uyulduğu takdirde doğru bir gübre şerbeti elde edilmiş ve bitkiler canlanmaya hazır hale gelmiş olur. Gübre şerbeti hazırlarken dikkat edilmesi gereken kısımları listeledik.

• Su tipi: Kullanılacak suyun yağmur suyu olması, çeşme sularındaki klordan dolayı daha çok tercih edilmektedir. Böyle bir imkan varsa gübre şerbeti hazırlamak için daha iyi olacaktır. Eğer böyle bir imkan yoksa metal olmayan ve ağzı açık bir kapta çırpılan ve bir süre bekletilen suyun kullanılması önerilmektedir. Su ne kadar beklerse oksijen oranı o kadar azalır; bu da gübre şerbeti hazırlarken istenen bir özellik değildir çünkü bakteri üremesine yol açılmış olur. Yani su çok beklerse verimden çok zehir etkisi yaratabilir.
• Gübrenin özelliği: Gübre şerbeti hazırlamak için çürüme işlemi bitmiş gübre kullanılmalıdır. Bu gübre yanmış gübre olarak adlandırılır. En az altı ay beklemiş gübre kullanıma uygundur.
• Şerbetin kullanımı: Gübrenin su ile seyreltilip gübre şerbeti haline getirilmesinden sonra bir süzme işlemi yapılmalıdır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi çalkalanan ve arada karıştırılan şerbet, köklere gelmeyecek şekilde çok kuru olmayan toprağa dökülmelidir. Şerbet artmamalıdır ve bitirilmelidir.

Gübrenin ne olduğu, gübre şerbetinin ne anlama geldiği, gübre şerbetinin nasıl hazırlandığı ve nasıl kullanıldığına değindik. Buna ek dikkat edilmesi gereken kilit noktalardan da bahsettik. Bu durumlara dikkat edildiği takdirde bitki gereken besini alacak ve sağlıklı bir şekilde yetişecektir.