Guzmanya

Guzmanya hem dış mekânlarda hem de iç mekânlarda egzotik bir görünüm elde etmek için oldukça idealdir. Bu süslü ve egzotik bitki, büyümesinin zor olmasıyla ünlüdür. Buna karşın doğru yetiştirme koşullarında onları sağlıklı ve mutlu tutmak nispeten kolaydır. Genellikle iç mekân bitkisi olarak yetiştirilen guzmanyalar, doğru koşullar sağlandığı takdirde bahçelerde de büyütülebilir.

Kırmızı, yeşil, mor, turuncu ve sarı gibi renklere sahip olan çiçekleri harika görünürler. Son derece uyumlu olan bu bitki, yavaş bir şekilde büyür ve çiçek açması için bir ila üç yıla ihtiyacı vardır. Çiçeklenme döngüleri gibi birçok farklı faktörden etkilendiği için genellikle taklit edilmesi zor olan özel koşullara ihtiyaç duyarlar.

Guzmanya ya da guzmania bitkisinin anavatanı Kuzey Amerika'nın güneyindeki dağların yanı sıra Güney Amerika'nın kuzey ve batısında yer alan dağlık kesimlerdir. Tropikal ve alt tropikal bölgelerde dağların yükseklerindeki sis ormanlarında, ağaçların üzerinde epifit olarak yaşarlar. Guzmanya bitkisinin onlarca farklı türü vardır ve bazıları toprak uyumludur.

Bakımı

Guzmanya çiçeği, Bromeliaceae familyasının üyesidir. Bu aile binlerce bitki türünü içerir ve çoğu tropikal bölgede yetişir. Bu bitki gelişmek için genellikle çok fazla güneş ışığını ihtiyaç duymaktadır. Bununla birlikte bazı guzmanya türleri, değişen ışıklara karşı toleranslıdır. Kimi türler tam tropikal güneş isterken bazıları daha gölge yerlerde büyümek isterler. Sarımsı yaprakları bitkinin fazla ışık aldığının işaretiyken, koyu yeşil ve uzun bitkiler ise az ışık aldıklarını gösterir.

Guzmanya çiçeği genel olarak iyi drene olan ancak nemi de tutabilen saksı toprağına ihtiyaç duyar. Turba bazlı bir kum karışımı bu bitki için ideal olacaktır. Bunun yanı sıra bu bitkiler kimyasallara karşı çok hassastır. Sulamada yağmur suyunu tercih etmek daha iyi olacaktır. Farklı sıcaklık değerlerine karşı toleranslı olsalar da 16 ila 28 derece bu çiçek için idealdir. Soğuğa karşı son derece dayanıklı olan guzmanya, kısa sürelerde 0 derecenin altını dahi tolere edebilir.

İç mekânlarda sağlayacağınız yüzde 60 oranında nem koşulları daha iyi sonuç almanızı sağlar. Bununla birlikte bu bitkilerde hastalık ve zararlılar ise oldukça nadirdir.

Toprak ve Saksı Seçimi

Guzmanya çiçeği, büyüklüğüne bağlı olarak yarım litrelik küçük saksılara ekilebilir. Saksı hacminin üçte ikisi kadar bir toprak doldurmanız yeterli olacaktır. Bu noktada toprak seçiminizi doğru yapmanız son derece önemlidir. Bunun yanı sıra bitkinin kökleri çok gelişmediği için küçük saksı seçimi gerekir. Gereğinden büyük saksılarda kökler havasız kalacak ve çürüyecektir. Saksı seçiminde dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta, saksının ağır olması gerektiğidir. Eğer böyle bir saksı bulamazsanız, saksının dibine ağır çakıllar koyarak ve toprağınıza ponza taşı ekleyerek bu ağırlığı sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda kuvars kumu eklemeniz de toprağın havadar ve süzek olması açısından önemlidir.

Eğer böylesi bir karışım hazırlamak size zor gelecekse, üç ölçü torf toprağını bir ölçü ponza taşıyla karıştırarak da ideal bir ortam yaratabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken noktalardan biri torf toprağı eleyerek ince tozundan ayrıştırmanızdır.

Sıcaklık

Guzmanya çiçeğinin gelişimine sürekli olarak devam edebilmesi için havanın 10 dereceden daha yüksek sıcaklıklara sahip olması gerekir. Gün boyu sıcaklık ise genel olarak 12 derecenin üstünde olmalıdır. Her ne kadar kısa süreli soğuklara dayanıklı olsa da gelişimi açısından gece saatlerinde ısının da 9 derecenin üstünde olması gerekir.

Guzmanya bitkisi için ideal sıcaklık gece 16, gündüz ise 28 derecedir. Gece ısısı 20 derecenin üzerinde olduğu durumlarda ise gelişimin durma ihtimali vardır. Fazla serin bir ortamda ıslaklık ya da köklerin havasız yoğun neme maruz kalması çürütücü hastalıkları beraberinde getirecektir.

Kış aylarında bitkinizi içinde tuttuğunuz odanız soğuk oluyorsa, sulama sıklığını azaltmanız gerekir. Bu dönemde odayı sık sık havalandırın ve fısfıslama yapmayın. Hava soğuk olsa da güneş ışığını daima sağlamaya çalışmalısınız.

Sulama

Guzmanya çiçeklerinin sulanması, diğer bitkilere oranla bazı farklılıklar taşır. Bu bitkiler kuraklık koşullarına dayanabilirler ancak nemli toprakta büyümeyi severler. Genel bir kural olarak, büyüme mevsimleri boyunca haftalık olarak bitkileri hafifçe sulamak yeterli olacaktır. Kış aylarında ise bitki uykuda kalacaktır. Bu dönemde toprağın yalnızca üst birkaç santimi nemli kalsa yeterli olacaktır. Bitki tam güneş alıyorsa ve sıcaklıklar fazlaysa, bitkinin toprağı sürekli olarak nemli tutmak gerekir. Ancak sulamanın toprağın cıvık bir hal alacağı ve sürekli olarak böyle kalacağı kadar yapılmamalıdır. 

Guzmanya çiçeği suda bulunan kimyasallara karşı hassastır. Eğer mümkünse bitkiniz için yağmur suyu toplamak iyi bir fikirdir. Bu mümkün değilse, musluk suyunu 24 saat beklettikten sonra vermeniz işe yaratacaktır. İdeal su koşullarını sağlamak için, musluk suyunu kaynatıp soğumaya da bırakabilirsiniz.

Guzmanya çiçekleri kök çürümesine eğilimli bitkilerdir. Aşırı sulama bu bitkilerin bir numaralı düşmanıdır. Bu sebeple saksınızda mutlaka drenaj delikleri bulunmalı ve aşırı sulamadan kaçınmalısınız.

Çoğaltılması

Guzmanya çiçekleri sürgünlerden ya da tohumlardan çoğaltılabilir. Sürgünlerden çoğaltma işlemi çok daha başarılı, kolay ve hızlıdır. Ana bitkinin tabanından büyüyen yavrular konusunda oldukça başarılı olan guzmanyaları rahatlıkla çoğaltabilirsiniz. Bu sürecin çiçeklenme dönemi sonra erdikten sonra yapılması daha iyi olacaktır.

Guzmanya çiçeklerinizi ana bitkiden çıkan sürgünleri bölerek çoğaltmak daha iyi olacaktır. Yeni aldığınız sürgünleri ayrı bir saksıya alarak doğrudan çoğaltabilirsiniz. Bu bitkilerin oldukça yavaş büyüdüğünü unutmamalısınız. Yavruları almanın en iyi zamanı ilkbahar ortasıdır. Bunun dışında yaz sonunda da sürgünleri kesip alabilirsiniz.

Ana bitkiye bağlı olan daha hızlı büyürler. Bu sebeple onları kesmek konusunda acele etmemelisiniz. Büyüyebildikleri kadar büyüdükten sonra gece ısısının 10 derecenin altına düşmediği ilkbahar günlerinde sürgünleri kesebilirsiniz. Kestiğiniz sürgünleri birkaç gün nemli kâğıt koyduğunuz bir kapta ağzı kapalı bir şekilde bekletebilirsiniz. Doğrudan güneş almayan aydınlık bir yerde bu bekleme işlemi en fazla 48 saat sürmelidir. Bu sürecin ardından yeni bitkinin mikrop kapma ihtimali zayıflayacaktır. Bu işlemin ardından bitkinizi yeni saksılara ekebilirsiniz.

Guzmanya çoğaltma işleminin bir başka yolu da tohumdan yetiştirmektedir. Tohumları turba yosunu ya da iyi drene steril bir saksıya ekebilirsiniz. Filizlenmeleri için saksının ortamını daima nemli ve sıcak tutmanız gerekir.

Çiçek Açma Zamanı

Guzmanyalar, bir ila üç yıl arasında çiçek açarlar. Bir yaşına gelen guzmanyaları doğrudan güneşe daha fazla alıştırmanız bu süreci hızlandıracaktır. Guzmanyaları doğrudan kavurucu güneş ışığından korumanız gerekir. Ancak sabah ve akşam güneşleri onlar için ideal olacaktır. Çiçek açtıklarında ve fidelerin yeni saksılara ekildiği dönemde ise doğrudan güneş ışığı almamaları gerekir.

Bir yaşına gelen guzmanya bitkilerinizi sabah ve akşam güneşini doğrudan alabilecekleri bir yere konumlandırabilirsiniz. Bu durum çiçeklenme başarısını da artıracaktır.

Zararlılar ve Hastalıklar

Guzmanyalar genel olarak hastalıklara ve zararlılara karşı son derece dayanıklıdır. Bununla birlikte çeşitli bitki bitlerinin musallat olduğunu gözlemeyebilirsiniz. Bit sorununu yaşamamak adına yaprakları haftada bir kez nemli bir bezle silmeniz faydalı olacaktır. Bunun yanı sıra bitkiyi banyoda yıkayarak da temiz tutabilirsiniz. Yaprakların temizliği, guzmanyanın gelişimi açısından son derece önemlidir.

Kök çürümeleri ve çiçek sapı çürümeleri genel olarak yanlış bakımın sonucunda ortaya çıkmaktadır. Özellikle aşırı sulama sık görülen hatalardan biridir. Çiçek sapı, çiçek solduğu zaman dipten kesilebilir. Bu sebeple vakitsiz bir çürüme çok tehlike yaratmamaktadır. Ancak çürümenin dibe doğru yayılmasına engel olmalısınız. Bulunduğu konumun havadar olması guzmanyanın sağlığı için oldukça önemlidir.

Guzmanya Hakkında Sıkça Sorulan Sorular