Bahçe Defteri'nde yazar olarak bitki ansiklopedisine katkıda bulun.

Hanımeli (Lonicera)
Japon hanımeli çiçeği

Son derece hoş kokulu olan bir hanımeli çiçeğini kim evinde yetiştirmek istemez? Kokusu sebebiyle dünyanın çok sevilen ve popüler bitkilerinden biridir. Genel olarak bahçede yetiştirildiğini belirtmek gerekir. Sarmaşık şeklinde gelişir ve kendine bolca alan ister. Bakımı çok kolaydır ve uzun ömürlü bir bahçe bitkisidir.

familyasından olan hanımeli çiçeğinin botanik adı ise Lonicera periclymenum olarak bilinmektedir. Bu bitkinin anavatanı ise Avrupa kıtasıdır. Kış soğuklarına karşı son derece dayanıklıdır. Bulunduğu iklime bağlı olarak bütün yıl yapraklı kalabilmektedir.

Hanımeli Çiçeği Özellikleri

Hanımelinin en önemli özelliği son derece güzel ve hoş bir kokusunun olmasıdır. Bu koku neredeyse herkes tarafından bilinir ve sevilir. Çok uzun ömürlü bir bitki olması, bahçıvanlar için hanımeli çiçeğini ideal seçeneklerden biri haline getirmiştir. Bu bitkinin gövdesi lianadır. Yani yer seviyesinden başlar ve ağaçların en üst noktasına kadar büyür. Güneş ışığından daha fazla yararlanmak için her yöne ilerler ve sarkar.

Sarmaşık gibi gelişen hanımeli çiçeği, ulaştığı diğer dallara çok hızlı bir şekilde sarılmaya başlar. Sarmaşık özeliği gösteren bitki, 7 metreye kadar uzayabilmektedir. Kış aylarına ise son derece dayanıklı olması, bahçede bakımını kolaylaştırmıştır. Hanımeli, eksi 30 derecelere kadar dayanabilmektedir. Bu da Türkiye’nin hemen hemen her yerinde bahçede bakılabilmesi anlamına gelmektedir. Bununla birlikte yaprakları bulundukları iklime bağlı olarak dökülebilir ya da bütün yıl boyunca kendini koruyabilir.

Duvara tırmanın hanımeli çiçeği
Duvara tırmanın hanımeli çiçeği

Hanımeli Çiçeği Bakımı

Hanımeli çiçeğinin bakımı son derece kolaydır. Bu bitkiyi bahçenizde rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Saksıda yetiştirmek için ise daha fazla özen ve ilgi göstermeniz gerekir. Bu bitkiyle ilgili olarak bilmeniz gereken ilk nokta, günde en az 2 saat boyunca doğrudan güneş istediğidir. Doğrudan güneş ışığı almadığı zamanlarda aydınlık bir ortamda dahi olsa çiçek açmayabilir. Bu gibi durumlarda dallarını çok daha hızlı uzatmaya başlar. Bu durumun temel nedeni güneşe ulaşma çabasıdır.

Bahçede Hanımeli Çiçeği Yetiştirme

Eğer bahçenizde misk gibi kokusuyla hanımeli çiçeklerinin açmasını istiyorsanız, fazlaca bir şey yapmanıza gerek yoktur. Bu bitki toprak seçmediği gibi hiçbir zaman gübre de istemeyecektir.

Bahçenizde bu bitkiyi diktiğinizde, sulama düzeninizi iklime göre belirlemeniz gerekir. Toprak kurudukça sulama yapmanız yeterli olacaktır. Eğer sıcak bir iklimde yaşıyorsanız ve toprak sık sık kuruyorsa, bolca su verebilirsiniz.

Saksıda Hanımeli Çiçeği Yetiştirme

Saksıda hanımeli yetiştirmek istiyorsanız, bahçedeki kadar kolay olmayacağını bilmelisiniz. Saksıda yetiştireceğiniz bitki özel bakım ve ilgi isteyecektir. Eğer bitkiniz küçükse dahi, çok büyük bir saksı kullanmaya özen göstermelisiniz. Üç, dört yılda bir kez toprağının tamamen değiştirilmesi gerekir. Gübre ve bitki besini ise kullanmamalısınız.

Toprak değiştirme işleminin üç, dört yılda bir kez kış aylarının sonunda yapılması gerekir. Bu işlem sırasında bitkiyi toprağıyla birlikte çıkarmalı ancak kökleri topraktan fazla ayırmamalısınız. Bununla birlikte eski toprağın çoğunu da arındırmanız gerekir. Bu eski toprak besin değerini tamamen yitirmiştir. Köklere zarar vermemek bu aşamada son derece önemlidir. Yeni bir toprak karışımı hazırlayarak bitkiyi aynı saksıya yerleştirebilirsiniz. İşlemin ardından su vermeyi ihmal etmemelisiniz.

Saksıda Hanımeli Çiçeği Toprak Karışımı

Saksıda yetiştireceğiniz hanımeli çiçeği için özel bir toprak karışımı hazırlamanız daha faydalı olacaktır. Bu karşımda 4 ölçü torfa, 2 ölçü arazi toprağı eklemelisiniz. Arazi toprağını mümkün olduğunca kaliteli olacak şekilde tercih etmelisiniz. Bunların yanı sıra 1 ölçü iri taneli dere kuyumu ve 1 ölçü ponza taşı da toprağın hava almasını sağlamak açısından faydalı olacaktır. Bu toprak karışımı, bitkinizin saksıda rahatlıkla büyümesine yardımcı olur fakat gübre kullanmamalısınız. Ayrıca bitki besinine de ihtiyaç yoktur.

Saksıda hanımeli çiçeği yetiştiriyorsanız, saksının toprağına parmağınız 3-4 santim olacak şekilde batırarak kontrol gerçekleştirmelisiniz. Eğer toprak tamamen kurumuşsa sulama vakti geldiğini anlayabilirsiniz. Sulama zamanlarında suyu bolca kullanın. Ne zaman ki saksının drenaj deliklerinden su çıkmaya başladı, sulamayı kesebilirsiniz. Bu tip bir sulama sayesinde toprağın kimyasal dengesi bozulmayacaktır ve bitkiniz daha sağlıklı bir gelişim gösterecektir.

Pembe hanımeli çiçeği
Pembe hanımeli çiçeği

Hanımeli Çiçeği Budaması

Hanımeli çiçeğinizi ilkbahar aylarında, çiçekleri geçtikten sonra budamalısınız. Bu budama işlemi sayesinde gelecek yıl çok daha fazla çiçek verecektir. Eğer sürekli çiçek açan bir hanımeli bitkiniz varsa, istediğiniz gibi budama yapabilirsiniz. Bitkinizin budanmasıyla ilgili olarak daha detaylı bilgiyi aşağıda çiçek açma bölümünde bulabilirsiniz.

Hanımeli Çiçeğini Çoğaltma

Hanımeli bitkisi son derece dayanıklı, hızlı büyüyen ve çabuk çoğalan bir bitkidir. Bu bitkinin dalları hızlı bir şekilde kök salma özelliğine sahiptir. Herhangi bir hanımeli çiçeğinden bir dal aldığınız dahi, kolayca köklendiğini görebilirsiniz. Çoğaltma işleminde dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri ise, aldığınız dalı direkt olarak toprağa dikmenizdir. Bu bitkinin dalını suda bekletmeniz hiçbir fayda sağlamayacaktır.

Çoğaltma işlemi için dal seçerken dikkat etmeniz gereken iki farklı nokta vardır. Bunlardan birincisi dalın yeterince olgun ve sert olmasıdır. İkincisi ise yapraklı olmasıdır. Seçtiğinizin dalın 15 ila 30 santim arasında olması yeterli olacaktır. Aldığınız bu dalı doğrudan toprağa dikerek sulama işlemini yapabilirsiniz. İlk anlarda yaprakların cansız olduğu dikkatinizi çekebilir. Bu duruma aldırış etmeyin. Yapraklar iki hafta içerisinde canlanarak kendine gelecektir. En geç bir ay içinde ise dal filiz vererek uzamaya başlar.

Eğer hanımeli çiçeğini çoğaltmak istiyorsanız, bu işlemi ilkbahar aylarının başından yaz aylarının sonuna kadar yapabilirsiniz.

Hanımeli Bitkisinin Çiçek Açması

Hanımeli bitkisinde çiçek açma süreleri, çeşidine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kimi çeşitleri ilkbahar aylarında bir kez, kimi çeşitleri ise ilkbahar aylarından sonbahara kadar sürekli olarak çiçek açar. Herhangi bir yerden satın alacağınız hanımeli bitkisi, sürekli çiçek açan çeşit olacaktır. Bunlar sıcak mevsim boyunca sürekli olarak çiçek açarlar fakat zaman zaman ara verdiklerini de görebilirsiniz. Bu durumun temel nedeni bakım hatalarıdır. Susuz kalması çiçek üretiminin durmasına neden olabilir. Çiçeksiz kalan dalları keserek budayabilirsiniz. Bu durum daha sağlıklı bir bitkiye kavuşmanıza fayda sağlar.

Eğer küçük bir hanımeli fidanınıza sahipseniz, bu fidanın çiçek açma süresi yetiştirme ve iklim koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterecektir. Güneş alma konumları, bitkinin çiçeklenme zamanı açısından oldukça önemlidir. Kuvvetli bir güneş alması halinde, aynı yıl içerisinde bitkiniz yan dallar verecek ve bu dallardan çiçek açacaktır. Tabi bunun yaşanması için ana dalların uçlarını koparmayı unutmamalısınız. Ancak zayıf bir güneş altında, gelişimi yavaş olan bir hanımeli ancak gelecek yıl çiçek açabilir.

Eğer bahardan bahara çiçek açan bir hanımeliniz varsa, bu bitki ancak birkaç yıl sonra çiçek açmaya başlayacaktır. Kök sistemi iyice gelişmeden önce bu bitkilerin çiçek açması oldukça zordur. Ana gövde birkaç yılın ardından kalınlaşmış ve odunlaşmış olacaktır. Bu bitkiler geçen yıldan kalmış olan ince dalların yan dallar verir. Bu yan dalların ise bahar ayında çiçeklenmeye başladığını görebilirsiniz.

Hanımeli Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları

Eğer karasal bir iklimde ya da yaz mevsiminin çok sıcak olmadığı bir bölgede yaşıyorsanız, bahçeye diktiğiniz hanımeli çiçeğine zararlı dadanma riski neredeyse yoktur. Ancak bitkiyi saksıda yetiştirmeye karar verdiyseniz ve camekan bir balkonda tutuyorsanız bu durumda hemen hemen her türlü yaprak biti, bitkinize musallat olabilir. Bu yaprak bitleri, hanımeli çiçeğinin gelişimini tamamen durdurur ve çok fazla zarar verir. Bu sebeple hanımeli çiçeğinizi sürekli olarak hava akımı olan bir konuma yerleştirmelisiniz.

Akdeniz ya da Ege bölgesinde düşük rakımlı bir kıyı kesiminde yaşıyorsanız, hanımeli çiçeği yapraklarına, yaprak bitleri musallat olabilir. Özellikle birçok farklı çiçeğe baktığınız bir bahçeniz varsa ve düzenli sulama yapıyorsanız, her türlü yaprak biti bitkinizin hedefi olacaktır. Bu tip bir durumda 20 günde bir kez ilaçlama yapmanız gerekir. Eğer ilaçlama yapmazsanız bitkiniz gelişmeyecek hatta çiçek açmayacaktır. Bu durumu bitkilerin yapraklarında hemen fark edebilirsiniz.

Saksıda yetiştirdiğiniz hanımeli çiçeği için yanlış bir sulama düzeni ya da yanlış toprak seçimi yaptıysanız, aniden ölme ihtimali her zaman vardır. Bu nedenle doğru seçimler ve doğru bir bakım her zaman çok önemlidir.

Comments
All comments.
Comments