İncir (Ficus Carica)

Sanırım insanlığın gördüğü en dayanıklı türler arasında olan incir yani Ficus Carica; aslında birçok alt türü barındıran kocaman bir aile. Harika meyvesi, çok zor koşullarda bile hayatta kalabilmesi, koruma mekanizması ve deyimlere konu olan inatçılığı ile bilinen incir; saksıda da yetişir, bonsai olarak da çok sık tercih edilir. Eğer budama ve şekil verme konusunda kendinize biraz güveniyorsanız, incir bonsai sanırım tam size göre.

İncir Ağacı Hakkında

• İncir’in tarihi tam olarak bilinmiyor. Günümüzden 5000 yıl önce Mısırda söz edilmiştir. Bilindiği kadarıyla Kral 2. Nebukadnezar; asma bahçelerine incir ağaçları da diktirmiştir.¹
• İnsanlığın yetiştirdiği en eski bitkiler arasında yer alır. MÖ 9400 yılına ait olduğu düşünülen incir fosilleri bulunmuştur.
• Kuzey ülkelerinde İncir süs bitkisi olarak da yetiştirilir.
• İncir istilacı bir türdür. Bu özelliği sayesinde çok eski, yıkılmış medeniyetlerin kalıntılarını günümüze kadar taşıyan incir ağaçları bulunur. İncirler terk edilmiş yapıları istila eder ve ister istemez korunmalarını sağlar.
• İncir üreme yapısıyla da öne çıkar. Meyvelerini büyütmek ve yaymak için tozlaşmaya ihtiyaç duymazlar. Bu nedenle çok istilacı ve hızlı büyüyen türler arasındadır.
• Güneşli iklimlerde kayalık yerleri tercih eder. İncir hayatta kalmasını kolaylaştıran çok enteresan bir kök yapısına sahiptir. Bu kökler, incir için her delikten su bulabilen birere ajan gibi çalışır. Çünkü incir suya ihtiyaç duyar.
• İncir meyvesi yüksek oranda karbonhidrat içerir. Önemli bir lif kaynağıdır.
• İncir ağacının gövdesinden akan süt benzeri sıvı, uzun süre siğil ve nasır tedavisinde kullanılmıştır.

İncir Türlerine Genel Bakış

Olgunlaşmış ve iyi iklim koşullarında yer alan bir incir ağacı 10 metreye kadar büyüyebilir. Gövdesi pürüzsüz beyaz bir kabuğu andırır, yaklaşık 1 metre çapa kadar genişleyebilir. Bunun yanında incir ağaçları 200 yaşına kadar hayatta kalabilir. Bir Ficus Carica devasa yabani yapraklara sahip olabilir. Bu yapraklar 25 santim uzunluğa, 18 santim genişliğe kadar erişebilir.

• Bazı incirler tüm mevsimlerde meyve verebiliyor olsa da çoğu incir sonbahar veya yaz aylarında meyve verir.
• Yabani incir ağaçları hem dişi hem de erkek çiçekleri barındırır. Böylece istilacı yapısını korur.

İncir Yetiştirmek

Ficus Carica; sıcak ılıman iklimlerde çok güzel yetişir. Bonsai olarak saksıda yetiştirebileceğiniz gibi, bahçenizde de değerlendirebilirsiniz. Geçirgen ve gözenekleri bol topraklarda iyi yetişirler, dayanıklı yapıları sayesinde birçok toprakta yadırgamadan serpilirler. Bir incir ağacı bahar yaz aylarında en az 7-8 saat güneş ışığına maruz kalmak isteyecektir. Özellikle soğuk iklimlerde yetiştiriyorsanız, ilk beş sene saksıda yetiştirmeniz sizin için en doğru olandır. Çünkü genç incir fidanları donlarda hayatını kaybedebilir.

İncir ağacını açık havada yani bahçenizde değerlendirmek istiyorsanız, etrafındaki ağaçların ya da diğer bitkilerin köklerini boğabileceğini unutmayın. Hayatta kalabilmek için geliştirdiği kök sitemi sayesinde etrafını istila eder. Ficus Carica yetiştirmek isteyenlerin dikkat etmesi gereken bir diğer konu da ficus türlerinin neredeyse tümünde bulunan zehirli öz sularıdır. Bu süt elinizi tahriş edebilir, özellikle budama yaparken koruyucu eldiven giymenizi öneririm.

İncir Ağacı Sulaması

Eğer saksıda değil de bahçede yetiştiriyorsanız, gerekli suyu zaten kökleri yardımıyla size ihtiyaç duymadan bulacaktır. Bunun dışında incir ağacınız size su ile alakalı sinyal verirse sulama yapabilirsiniz, onun dışında uygun iklimde incir zaten suya ulaşacaktır. Eğer incir bonsai olarak değerlendirdiğiniz bir tür ise haftada bir kere dolu dolu sulamanız yeterli olacaktır. Ben incir bonsai için tabandan sulama yapıyorum çoğu zaman. Kış aylarında ise ayda bir kere suluyorum, yeterli oluyor.

İncir Ağacı Çoğaltılması

İncir ağacını tohumdan ve çelikten çoğaltabilirsiniz. Ben tohumdan incir yetiştirmedim o yüzden bu konuda fikrim yok fakat çelikten incir yetiştirdim o yüzden birkaç önerim olacak. Çelikleri ilkbaharın başlarında topluyorum ve 2-3 yaşındaki genç sürgünlerden alıyorum. Eğer vaktiniz varsa sürgünleri kesmeden önce havai köklendirme yöntemiyle dalda olgunlaşmasını da bekleyebilirsiniz. Böylece daha olgun sürgünler elde etmiş olursunuz. İncir ağacından çelik alacaksanız yaklaşık 20-25 santim uzunluğunda genç sürgünleri tercih edin. Hem altta hem de üstte patlamaya hazır tomurcuklar olduğundan da emin olun. Ayrıca kesim yaptıktan sonra köklendirme hormonuyla destekleyebilir, yaklaşık on günlük dinlenme periyoduna sokabilirsiniz. İncir ağacından çelik aldıktan sonra; perlit, yosun, torf karışımına aktarın ve bir sene boyunca ağacınızı saksıda muhafaza edin.