Gübre bitkilerin ihtiyacı olan besini sağlaması için toprağa ekilen; azot, kalsiyum ve magnezyum gibi elementler içeren maddeye verilen addır. Gübre çeşitleri ise tarımla ve bahçecilikle ilgilenen birçok kişi için önemli ürünler olmaktadır. Kimyasal ve doğal gübreler olarak sınıflandırılan gübrelerin arasında guano adıyla bilinen kuş gübresi de bulunmaktadır. Guano Quechua dilinden gelen ve her türlü tarımsal gübreye verilen isimdir. Her ne kadar kuş gübresi kulağa garip gelse de 1840 yılında, 19. yüzyılda Amerika’da tarımsal gübre olarak satılan bu ürün daha sonra dünyanın dört bir yanına yayıldı. Hatta Karayipler gibi uzak yerler de bu arayışa girdi. Ve yine öyle ki İnka İmparatorluğunun buna çok değer verdiği, kuşların rahatsız edilmesinin ciddi sonuçlarının olduğu ileri sürülmektedir.
Bizler de bu yazımızda, tarihten bu yana aslında ilgi odağı olmuş bu değerli kuş gübresive kullanım alanları nelerdir, sizler için listeledik.
Kuş Gübresi Nedir?
Birçok kişi atık olarak gördüğü veya aslında faydasını bilmediği şeyleri önemsememektedir. Bunlardan biri de ördekler, tavuklar ve güvercinler gibi kuşların ürettiği altın değerindeki gübreleridir. Hatta beyaz altın olarak da isimlendirilmektedirler.
Ördek gübresi soğuk gübre olarak bilinir, daha sıvıdır ve hemen kullanılabilir. Tavuk gübresine oranla daha az zararlıdır. Genellikle geniş kök sistemleri olmayan ve yer üstünde büyüyen lahana ve marul gibi sebzeler için kompost haliyle kullanılmaktadır.
Tavuk gübresi işlenmemiş olduğunda, çiğken nitrojenle yüklüdür ve pH’ı yüksektir. Mesela tatlı mısır, nitrojeni sevmektedir ama yine de bitkileri doğrudan öldürmek için nitrojen bolluğu yeterli bir sebep olmaktadır. Aynı zamanda sıvı ve katı olarak kullanılabilir. Ördek gübresinin aksine sıcak gübre olarak da bilinen bu gübrenin iyi bir şekilde kompost haline getirilmesi gerekmektedir. Kompost, hayvansal ve bitkisel kaynaklı atıkların bozunmaya uğrayıp organik gübre haline gelmesiyle oluşan ürüne verilen addır.
Bir diğeri ise güvercin gübresi. Güvercin gübresi de bir çeşit kuş gübresidir. Azot, potasyum ve fosfor gibi birçok element içerir. Potasyum genel bitki sağlığı ve su alımı için yardımcı olurken, nitrojen bitkide yeşermeye, fosfor ise kök gelişimine yardımcı olur. Aynı zamanda bakır, çinko ve demir gibi eser elementler de içerir. İlkbahara yeni girmişken, köklenme ve yeni fidelerin gelişiminin desteklenmesi için fidelerin birkaç santim uzağındaki toprağa karıştırması önerilmektedir.
Bu örneklerin dışında da bazı yaygın kuş gübre çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar; yarasa gübresi, kara leylek gübresi, deniz kuşu gübresi ve martı gübresidir. Her gübre çeşidi farklı özelliklere sahiptir ve farklı alanlara hizmet eder. Her türlü gübre aslında günümüzde çok popüler bir konu olan atık yönetimi ve sürdürülebilirliğe, doğru kullanıldığı takdirde oldukça fazla katkı sağlar. Çünkü yeni araziler üzerinde uğraşmak yerine zaten hali hazırda mevcut olan tarım arazilerinin verimi artırılmış olur.
Kuş Gübresinin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Kuş gübresinde amonyum ve nitrat tuzları bulunabileceğinden ötürü bazı bitkilere zararlı olabilirler. Bu yüzden yetiştirilmesi istenen bitki ve kuş gübresinin özellikleri iyi bilinip karşılaştırılmalıdır. Görüldüğü üzere her ürün ve yöntem gibi kuş gübresinin de çeşitli olumlu ve olumsuz yanları bulunmaktadır.
Kuş Gübresi Nasıl Kullanılır?
Öncelikle dibinde ve kapağında çeşitli büyüklüklerde delikler açılan bir kapla, gübreler toplanır. Gübreleri kuşların tünediği noktalar ve kuş banyoları gibi yerlerden toplayabilirsiniz. Ardından toplanan gübrelerin üzerine su serpilir. Bu işlem sürekli tekrar edilir ve kova dolduğunda hava almayacak şekilde kapağı kapatılır; yaklaşık 2-3 ay bu şekilde beklenir. Üst kısmı kuruyan ve havalandırılan gübre haftada birkaç defa daha sulanır. Son aşamada ise artık kuş gübresi elde etmiş olursunuz. Gereken nemi koruyarak depolayabilirsiniz fakat birkaç ay içinde kullanılması gerekmektedir.
Kuş gübresinin 1:10 oran gübre ve su olacak şekilde toprağa tohum ekiminden hemen sonra ve yirmişer gün aralıklarla verilmesi önerilir. Bu sayede hem bitkilerin besin ihtiyacı gübre sayesinde giderilmiş olur hem de toprak hacmi artırılmış olur.
Yine de bu ürünü kullanırken çok miktarda patojenin gelmesini engellemek ve sıcak olan taze kuş gübrelerinin kök ve sapları yakmaması için miktara dikkat edilmelidir.
Kuşların taşıyabileceği parazitler düşünüldüğünde akciğer veya bunlara benzer sağlık sorunları olan kişiler için tehlikeli olabilmektedir. Bu yüzden de doğrudan temastan kaçınılmalıdır. Eldiven ve gerekirse maske, koruyucu gözlük gibi ekipmanlar kullanılmalıdır. Her ne kadar kimyasal içermeyen organik bir madde de olsa da riskleri ortadan kaldırmak için dikkat edilmesi gereken bir faktör olmaktadır.
Kuş gübresini online alışveriş sitelerinden veya bahçe, tarım ürünleri satan dükkanlar gibi yerlerden kolaylıkla temin edebilirsiniz.
Kuş Gübresi Hangi Bitkiler İçin Kullanılır?
Kuş gübresi genellikle uygun miktarda olmak kaydıyla azotu seven muz, lahana, mısır, karpuz, fasulye, lale, mercimek ve ortanca gibi örnekler içinen iyi seçim olmaktadır.
Süs bitkilerinde de kullanımı oldukça yaygın olan bu gübre, bitkiyi olumsuz hava koşullarına karşı bitkiyi korur. Böcek oluşumunun da engellenmesiyle bitkilerin vejetatif gelişimi desteklenir. Vejetatif gelişim; tohumun çimlenmesi, ardından genç fidenin büyümesi ve gelişmesi sonunda çiçeklenmesine kadar geçen süreye verilen addır.
Peki, kuş gübresi nasıl bu kadar faydalı olabiliyor? Kuşlar yedikleri yiyecekleri tam olarak sindirmeden dışarı atarlar. Bu da dışkılarında bulunan besin maddelerinin bitkilerin kolayca alabileceği formda olduğunu gösterir.
İster kazanç için ister hobi olarak botanikle ilgileniyor olsanız da kuş gübresi denemeniz gereken ürünler arasında bizce yer almalıdır. İster inanın ister inanmayın, değerli bir gübre olarak kabul edilen kuş gübresiyle bitkileriniz adeta kendine gelecek.
