Mimosa cinsinin üyesi olan Mimosa pudica dokunduğunuzda hareket eden yapraklara sahip olan popüler bitkilerden biridir. Küstüm otu ya da dokunma bana olarak isimlendirilen bu bitkinin anavatanı ise Orta Amerika ve Güney Amerika’nın kuzeyinde kalan tropikal bölgelerdir. Hassas bit bitki türü olan küstüm çiçeği, özel ilgi ve alaka bekler. Bu sebeple acemi bir bitkiseverseniz ya da bitkilerinizi sık sık ihmal ediyorsanız, bu size göre bir çiçek değildir.
Küstüm Çiçeği Özellikleri
Küstüm otunun en ilginç özelliklerinden biri dokunduğunuzda yapraklarının hemen kapanmasıdır. Çok yıllık bir bitki olmasına rağmen kısa bir ömre sahiptir. En fazla 5-6 yıl yaşadığı bilinmektedir. Soğuk havaya hiç dayanamayan tropik bitkilerden biridir. Bu nedenle bitkiseverler genel olarak yıllık ya da mevsimlik olarak yetiştirirler. Bu bitkiyi sevenler genel olarak her yıl tohumdan yeni bitki yetiştirirler. Bunun temel nedenlerinden biri de tohumdan çok hızlı yetiştiriliyor olmasıdır.
Bu bitkinin çiçekleri tüylü, yuvarlak, ponpon tipidir. Oldukça hoş görünen çiçekleri vardır. Yeni dallar ise yukarıya doğru dik bir şekilde büyürler. Bir süre sonra ise dik duramayarak yana yatarlar. Doğal ortamlarında yerde sürünerek gelişirler. Saksılarda ise yanına bir değnek bağlamanız gerekebilir. Bununla birlikte sarkıcı şekilde de yetiştirebilirsiniz.
Küstüm otunu bahçeye ekerseniz, iyi bir yer örtücü olacaktır. Aynı zamanda toprağa azot kazandırmak için de kullanılırlar. Fideleri 25 santim aralıklarla eklemelisiniz. Kısa zamanda bütün yeri kaplayacaktır ve aradaki boşlukları dolduracaktır.
Yapraklara dokunduğunuzda kapanması, birçok kişi için eğlenceli durabilir. Fakat çok sık dokunmanız bitki için iyi olmayacaktır. Bu sebeple bitkiye özenli yaklaşmanız gerekir.
Küstüm Çiçeği Neden Küser?
Küstüm otuna dokunulduğunda yapraklarını kapatması olayı aslında temelde bir savunma mekanizmasıdır. Temas edildiği anda çiçek, tehlike durumu olduğunu farz eder ve kendini aşağıya çeker. Bu sayede gövdesindeki iğneler daha fazla dışarı çıkar. Bu bitkinin kendine zarar vermek isteyenleri engellemek adına geliştirdiği bir savunmadır. Bu sayede böcek saldırıları gibi olaylara karşı kendisini korur. Küstüm çiçeği neden kapanır sorusuna verilebilecek en kısa yanıt bu şekildedir.
Küstüm Çiçeği Bakımı
Küstüm çiçeği bakımında son derece özenli olmak gerekir. Bu bitki oldukça hassastır ve sürekli olarak ilgi ister. Küstüm çiçeğinin tropik bir bitki olduğunu unutmamalısınız. Bu sebeple sürekli sıcak ve nemli bir ortamda olması gerekir. Çiçeğin bulunduğu konum genel olarak güneş almalıdır. Güneş, küstüm çiçeğinin gelişimi açısından son derece faydalıdır. Günde birkaç saat boyunda doğrudan güneş alması, büyümesine katkı sağlar. Bununla birlikte yaz aylarında yüksek oranlarda doğrudan güneş ışığını da maruz kalmaması gerekir.
Eğer evde saksıda küstüm otu bakmak istiyorsanız toprak seçimine son derece dikkat etmelisiniz. Toprağın çok verimli olması gerekir. Gelişimini hızlandırmak için verimli bir bahçe toprağı seçmelisiniz. Bu toprağın suyu içinde tutmaması gerekir.
Sulama ise çok önemli konulardan biridir. Sulamaya dikkat etmelisiniz. Toprağı kurumaya yakın olduğu anda sulamanın yapılması gerekir. Yaz ayında sıcaklıklar arttıkça sulama düzeninizin sıklığını da artırmalısınız. Bu bitkiye her gün az az su verebilirsiniz.
Küstüm Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Küstüm çiçeği tohumu ile çoğaltma işlemi oldukça basit ve hızlı bir şekilde yapılabilir. Bununla birlikte tohumları sıcak zamanlarda ekmelisiniz. Serin dönemlerde bitkinin tohumları çimlenmeyecektir. Hava sıcaklığının 18 derecenin altına düşmemesi gerekir. Tohumların ise derine gömülmemesi, toprak yüzeyinin birkaç milim derinine gömülmesi gerekir.
Eğer havanın yeterince sıcak olduğundan eminseniz ve güneş toprağı ısıtıyorsa, çimlenme bir haftayı bulmadan gerçekleşecektir. Çimlendikten sonra büyüme ise yine sıcaklığa bağlıdır. Sıcak ortamlarda çok hızlı biçimde büyürler. Bitkiniz 15 santime varana kadar dokunmamanız gerekir. Bu dönemde dokunarak küstürürseniz, bitkinin gelişiminde olumsuz etkiler yaratacaktır.
Küstüm Çiçeği Tohumu ile Ne Zaman Çoğaltılır?
Eğer evinizdeki sıcaklıklar 18 derecenin altına düşmüyorsa ve iyi bir güneş alan pencerenin önüne saksıyı yerleştirirseniz, tohumları istediğiniz her zaman ekebilirsiniz. Bu şartların oluştuğu dönemlerde tohumları ekmeye başlayabilirsiniz. Akdeniz ve Ege kıyılarında nisan ayı itibariyle tohumları ekebilirsiniz. Diğer bölgelerde mayıs ayının başını bekleyebilirsiniz.
Küstüm çiçeğinizin tohumunun oluşması ise her zaman kolay değildir. Evlerdeki saksılarda ya da balkonlarda tohum oluşumu oldukça düşük ihtimaldir. Bunun temel sebebi, polenleşmenin kuvvetli esintiye ve böceklere bağlı olmasıdır. Yaprakların hareket edeceği kadar esinti bitkinin gelişimi açısından da önemlidir.
Küstüm Çiçeği Çelikle Nasıl Çoğaltılır?
Yaz sıcaklarının dindiği eylül aylarında dalları köklendirmeniz de mümkündür. Yan dallar ya da budanan dallardan istediğinizi toprağa dikerek sulamanız gerekir. Çelikle çoğaltmak için başka özel bir uygulamaya gerek yoktur. Yalnızca ilk üç hafta boyunca öğle saatlerindeki kızgın güneşten korumanız gerekir.
Küstüm Çiçeğinin Hastalıkları ve Zararlıları
Küstüm otunun doğal yaşam şartlarında hiçbir zararlısı ve hastalığı yoktur. Buna karşın ev ortamında, saksılarda örümcek bitleri musallat olabilir. Bu gibi durumlara özen göstermek ve sürekli kontrol etmek gerekir.
Gereksiz yere yapılan sık sulamada yapraklarda sararmalara yol açar. Aynı zamanda soğuk suyla sulama yapmak da bitkiye zarar verecektir. Yine havasız bir ortamda kalması durumunda da yaprakları bozulur. Soğuğu sevmeyen bu bitki için soğuk dönemlerde sıcak bir ortam ve bol güneşli pencere önü ayarlamanız gerekir.
