Limon; narenciyeler arasında özellikle Türkiye’de en çok tercih edilen türdür. Bazen salatınıza sıkarsınız, bazen çayınıza sıkarsınız bazen de limonata yaparak yaz sıcağında rahatlarsınız. İşte bu yazımızda, limon ağacı bakımı, yetiştirilmesi, hasatı ve saklanma koşullarına kadar tamamen size yol gösterecek bilgileri bulacaksınız. Başlayalım mı? Evet, haydi başlayalım! Canınız limon çektiğinde marketten ya da manavdan almak yerine kendi yetiştirdiğiniz saksıdaki veya bahçedeki ağacınızdan koparıp harika kokusunu içinize çekmeye ne dersiniz? İşte şimdi sizinle, kendi limon ağacınızı yetiştirebilmeniz için gerekli bilgileri tam bir rehber niteliğinde paylaşıyoruz.

Limon’un Tarihi

Limon’un yetiştirilmesi ve bakımı ile alakalı bilgilere geçmeden önce, bu ürünün tarihinden de bahsetmemiz gerekiyor. Bilim insanlarına göre limon tam olarak nerede ve nasıl ortaya çıktı pek bir bilgi yok fakat genel kanı; Çin ve Hindistan bölgelerinde ilk limonun keşfedildiği yönünde. Narenciye ailesinin geçmişi ise o kadar eskiye dayanıyor ki yaklaşık sekiz milyon yıl önce ortaya çıktığı düşünülüyor. Daha yakın tarihe bakacak olursak, arkeologlar limonun ikinci yüzyılda avrupa topraklarına getirildiğini ve İtalya’dan başlayarak yayıldıklarını düşünüyor. Limon bir zamanlar özellikle Roma’da o kadar elit bir şeymiş ki sadece elitler erişerek onun tadına bakabilirmiş.

Gelişen ticaret yolları ve keşifler sayesinde limon yedinci yüzyıl civarında İran ve çevresine de yayılmaya başladı. Oradan Mısır ve tüm afrika coğrafyasına yayılan limonun edebi kayıtlarda karşımıza çıkması da ortalama onuncu yüzyıla denk geliyor. Özellikle İslam coğrafyasında süs bitkisi olarak da kullanılan limonlar, 11. yüzyıl civarında birçok bahçede kendisine yer bulmuştur. Ticari açıdan limonun değerinin bilinmesi ise çok daha yakın tarihte görülüyor. İlk olarak Cenova ve çevresinde 1493 tarihinde ise Christopher Columbus’un limon tohumlarını Hispaniola’ya getirmesiyle ticari olarak ekimi başlamıştır.

İspanyolların yaptıkları keşifler ve yayılmacı politika sayesinde limon tohumları yeni dünyaya da yayıldı. Böylece özellikle 1800’lü yıllarda limon tüm Amerika’da oldukça popüler hale gelmeyi başardı.

Limon Yetiştirmek Konusunda İpuçları

Limonun tarihi ve tüm dünyaya nasıl yayıldığı konusunda genel bilgileri aldığınıza göre, bu türün yetiştirilmesi, çoğaltılması ve bakımı hakkında daha ayrıntılı bilgiler vermeye başlamak doğru olacaktır.

Tohumdan Limon Yetiştirmek

Narenciye türleri tohumdan oldukça kolay yetiştirilebilir. Süreç her ne kadar çok uzun gibi dursa da yöntemler arasında çekirdekten limon yetiştirmeye de değinmeden olmazdı.

Çekirdekten limon yetiştirmek için şu ipuçlarına ihtiyacınız olacak;

• Sulu güzel bir limon seçin,
• Limonu dilimleyerek posasını çıkarın,
• Çekirdekleri ayıklayın ve güzelce ılık suyla yıkayın. Limon kalıntıları, çekirdeğinizi toprakla buluşturduğunuzda bakteri ve mantarı tetikleyerek onu öldürebilir.
• Tohumlarınız henüz ıslakken ekmeyi ihmal etmeyin,
• Küçük bir saksıya turba yosunu ve perlit ekleyerek tohumun çimlenme olasılığını artırabilirsiniz. Eğer ikisine de erişiminiz yoksa organik toprak karışımı da yeterli olacaktır.
• Serdiğiniz toprağı kürdanla delin ve çekirdeklerin gireceği yer kadar boşluk açın,
• Açtığınız deliklere çekirdekleri yerleştirin ve üstlerini toprakla örtmeyi unutmayın.
• İşlemi tamamladığınızda toprağı spreyle sürekli nemli tutmayı ihmal etmeyin,
• Daha çok su tutmasını sağlamak için saksınızın üstünü, çimlenme başlayana kadar streç film ile kaplayabilirsiniz.
• Birkaç günde bir kere toprağı kontrol edin. Toprağın üstü kurumaya başladığında fısfıs ile nemlendirin.
• Fideler tohumdan çıkmaya başladığında streç filmi kaldırın.
• Fideleriniz artık birden fazla yaprağa sahip olacak kadar güçlendiğinde, her birini ayrı saksılara alın.
• Fidelerinizi ayda bir kere potasyum açısından zengin gübreyle beslemeyi ihmal etmeyin.

Kapalı Alanlarda Limon Yetiştirmek

Limonlarınızı tabii ki evde de yetiştirmeniz mümkündür. Bunu sağlamak için limonlarınızı kök salmasını kolaylaştırmak için genişçe bir saksıya almayı düşünmelisiniz. Eğer doğru yeri ve yetiştirme koşullarını sağlarsanız limonlarınız senede 1-2 metre kadar büyüyebilir.

• Geniş bir saksıda büyümelerine yardımcı olduğunuzdan emin olun. Geniş ve derin saksılar limonlarınızı evde bakmanın en doğru yöntemidir.
• Saksınızın çok iyi drenaj sağladığından emin olun. Altında delik olmayan saksıları tercih etmeyin.
• Evde yetiştirdiğiniz limonlarda da kök çürümeleriyle karşılaşmanız mümkün. Dolayısıyla çok su sevmelerine rağmen doğru şekilde yeteri kadar sulamazsanız limonlarınız çürüyebilir.
• Saksıdaki limon ağacınızı günde en az beş saat güneş ışığıyla temas edebileceği bir yere yerleştirin. Limon ağacınız evinizin en ferah yerinde durursa mutlaka yerini sevecektir.
• Odanızın sıcaklığının gündüz 21 derece civarında olduğundan, geceleri ise minimum 15 dereceye kadar düştüğünden emin olun. Böylece limonunuz uygun koşullarda boylanacaktır.
• Yaz aylarında limon ağacınızı balkon, teras ya da bahçeye çıkarmayı ihmal etmeyin. Böylece limonunuz arılar tarafından tozlanacak ve daha çok meyve alma şansınız olacaktır.

Bahçede Limon Yetiştirmek

İyi drene olan killi bir toprakta, limonlarınızı bahçenizde de yetiştirmeniz mümkündür. Bunu yapmak için bahçenizin ferah ve güneş alan bir bölümünü seçmeniz yeterli olacaktır. Tabii uygun iklim koşullarını da ihmal etmemekte fayda var. Bahçenizde uygun derinlikte bir delik açtıktan sonra eğer mümkünse asitli toprak ve perlit ile deliği yüzeysel olarak doldurun. Ardından limonunuzun kök topunu bu karışımın üstüne yerleştirerek üzerini örtün. Limonu ağacınızı haftada bir kere bolca sulayın ve toprağın iyi drene olduğundan emin olun.

Limon Ağacı Hastalıkları ve Zararlıları

Limon ağaçları, çoğu narenciye türü gibi belirli hastalık ve zararlılarla karşılaşmaya meyillidir. Avrupa Kahverengi Çürüklüğü ya da Bakteriyel Soğuluk olarak bilinen hastalık birçok limon türünde görülebilir. Bunun dışında ölçekli böcekler limon ağaçlarına saldırabilir ve birçok yönden zarar vererek hastalanmalarına sebep olabilir. Ciddi zararlar verebilen bu böcekler limon ağacının yapraklarını yerler ve zamanla çürüyüp dökülmesine sebep olurlar.

Limon Hasadı

Limonlar sarı ve yeşil arasında ya da sadece sarı renge büründüklerinde hasat edilebilirler. Ortalama 5-7 santim arasında meyveler veren bu ağaç için meyvenin büyüklüğü, renginden daha önemlidir. Hasat zamanında mutlaka bunu göz önünde bulundurun. Limonları yeteri kadar büyümeden toplamanız, hasat ettiğiniz ürünlerin susuz ve çok fazla ekşi olmalarına sebep olabilir.