Alışılmadık bir güzelliğe sahip olan lithops, eski Yunancada ‘taşa benzeyen’ anlamına gelmektedir. Çakıl taşını andıran bu sukulent, aşırı yavaş biçimde toprağı sararak büyür. Aizoaceae familyasına ait olan lithops cinsinin 40’a yakın türü vardır. 

İlkbahar ve sonbahar aylarında dikilen bu bitkiler, kavurucu sıcaklarda ve kış aylarında durgunluk dönemine girerler. Bu bitkinin üzerinde bir çift kalın yaprak vardır ve yok denecek derecede kısa bir sapı vardır. Toprağın altında ise gövdeleri ve oldukça uzun kökleri vardır. İlkbahar aylarında yeni yapraklar çıkmaya başlarken, eskileri kuruyarak dökülmektedir. Taş kaktüslerin tüm türleri papatyayı andıran çiçekler verirler. Çiçekler genel olarak sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkar.

Alem:	Plantae
Grubu:	Kapalı Tohumlular
Bölüm:	Tracheophyta – Damarlı Bitkiler
Sınıf:	Magnoliopsida – İki Çenekliler
Takım:	Caryophyllales
Aile:	Aizoaceae
Alt Aile:	Ruschioideae

Türleri

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi lithops sukulentlerinin 40’a yakın farklı türü bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olarak bilinenler ise şu şekildedir;

• Lithops marmorata: Pürüzsüz gri ve yeşil yaprakları damarlı bir yapıya sahiptir. Mermeri andıran desenleriyle dikkat çeken bir türdür.
• Lithops grracilidelineata: Soluk gri ve beyaz yapraklara sahiptir. Bu yaprakların üzerinde küçük yarıkları andıracak şekilde kahverengi benekler yer alır.
• Lithops julii: Bu türde kahverengi beneklerin bulunduğu pembemsi ve gri renkte yapraklar bulunur.

Lithops lesliei: Bu türün toprağın üzerinde neredeyse hiç sapı yoktur. Yeşil, turuncu, gri ve pembe benekleriyle oldukça farklı bir görünüm sergiler.

Bakımı

Her ne kadar adı taş kaktüs olarak bilinse de lithops aslında bir sukulenttir. Bu sukulenti eşsiz yapan özelliği ise görüntüsüdür. Bakımı son derece kolay olan bu sukulent, yeni başlayanlar için dahi ideal bir bitkidir.

Taş kaktüsler bolca parlaklığı severler. Evinizde yetiştirirken, bitkiyi aydınlık bir pencere kenarına koyabilirsiniz. Eğer böylesi parlak bir ortam yoksa yapay bir ışık kaynağı edinmeniz gerekir. Bitkinin bakımıyla ilgili en önemli konulardan biri ise sulamadır. Kuraklığa karşı dirençli olan bu bitkileri fazla sulamanız çürümeye ve mantar hastalıklarına yol açar. Bu durum bitkinizi kısa sürede öldürebilir. Buna karşın lithops, hastalıklara ve haşerelere yatkın değildir. Kendi haline bıraktığınızda bu bitki son derece iyi gelişebilir.

Saksı Seçimi

Taş kaktüs için seçeceğiniz saksının sağlam olması gerekir. Bu sebeple seramik, çok kalın plastikten ya da sert çömlek saksıları tercih edebilirsiniz. Kökleri çok fazla yayıldığı için derinlik, saksının derinliği oldukça önemlidir. Saksının derinliğinin 12 santim olması gerekir. Bunun yanı sıra fazla suyu dışarı atmak için yeterince drenaj deliği bulunmalıdır.

Mini saksılarda bu sukulenti yetiştirmeniz hemen hemen mümkün değildir. Saksının genişliğinin 10 santim kadar olması gerekir. Böylesi bir saksıda sukulentiniz birkaç yıl rahatça kalabilir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken noktalardan biri farklı renkten birçok lithopsu sıkışık vaziyette aynı saksıya dikmemektedir. Bu biçimde dikilmeleri hoş bir görünüm yaratsa dahi oldukça sağlıksızdır.

Toprak Seçimi

Sukulentiniz için tercih edeceğiniz toprak karışımına özen göstermelisiniz. İdeal toprak karışımı için iki ölçü toprağa bir ölçü kuvars kumu hazırlayabilirsiniz. Bu karışımın 3 ölçüsüne ise bir ölçü küçük taneli ponza taşı ekleyerek ideal bir toprak elde edebilirsiniz.

Toprak hazır hale geldikten sonra iyi bir şekilde sulamalısınız. Sulamanın ardından tamamen kuruyana kadar beklemelisiniz. Toprak tamamen kuruduktan sonra ise lithops sukulentlerini dikebilirsiniz. Bitkiyi bu sürecin ardından en az 10 gün boyunca sulamamalısınız.

Sulama

Taş kaktüsler, mevsimsel olarak sulandırılmalıdır. Kış aylarında bitki uyku dönemine girdiğinde sulama yapmaya gerek yoktur. İlkbahar aylarında yapraklar belirmeye başladığında ise toprak tamamen kuruduğunda hafifçe nemlendirecek şekilde sulama yapabilirsiniz.

Lithops sukulentlerin bir diğer durgunluk dönemi ise yaz aylarıdır. Yaz aylarında da sulama düzeninizi esnetebilirsiniz. Sonbahar aylarında bitki çiçeklenemeye hazır hale gelmeden önce sulama düzenin sıklaştırılması gerekir. Yaz ve kış aylarında yapraklar tamamen kurumaya başlarsa, canlandırmak için az miktarda su verebilirsiniz.

Işık

Lithops sukulentleri yıl boyunca tamamen aydınlık bir ortamı tercih ederler. Bu genel olarak günde en az altı saat boyunca güneş almaları anlamına gelmektedir. Evde bakım yaparken güneye bakan bir pencere önü ideal olacaktır. Eğer bitki yeterince ışık alamazsa, bu bitkinin yapraklarının gereğinden fazla uzamasına ve solmasına neden olacaktır.

Isı ve Nem

Lithops, farklı hava sıcaklıklarına karşı son derece toleranslıdır. 10 dereceye kadar düşen sıcaklıklarla başa çıkabilirler. 18 ila 26 derece arasındaki sıcaklıklar ise bu bitkiler için ideal ortamı yaratacaktır. Oda sıcaklığında son derece iyi bir gelişim gösterirler. Yeterince hava akımı aldığı ve çok uzun süre sulanmadığı müddetçe düşük nem oranını da sorun etmeyecektir.

Gübreleme

Eğer tavsiye ettiğimiz toprak karışımını kullanacaksanız lithopslar ilave bir besine ihtiyaç duymazlar. Bu toprak beş, altı yıl boyunca bitkinin tüm ihtiyaçlarını karşılayacaktır. Eğer basit bir toprak kullanıyorsanız, gübreleme yapmak daha iyi olacaktır. Genel amaçlı bitki besinini seyrelterek verebilirsiniz. Gübrelemenin ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinin ortalarında, bir kez yapılması yeterli olacaktır.

Saksı Değişimi

Lithops sukulentler aşırı derecede yavaş büyürler. Bu sebeple saksılarını yıllarca değiştirmeye gerek yoktur. Eğer bir saksıya birkaç tane lithops diktiyseniz, bir süre sonra sıkışık bir hal alabilir. Bu gibi bir durumda sukulentlerinizi yeni bir saksıya almanız gerekir. Yeni saksıya alırken her bitkiyi dikkatli biçimde kazarak çıkarmalısınız. Kök sistemi çok gelişmiş olan bu bitkiye zarar verilmemesi gerekir. Kökler daima bir arada tutulmalıdır. Yeni saksıya alacağınız bitkilerin köklerinin uzunluğunu biraz daha aşacak şekilde derin bir saksı tercih edebilirsiniz.

Kış Mevsiminde Bakım

Ekim ve Şubat ayları arasında uyku döneminde olan lithops bitkisi, bu vakti 8 ila 15 derece arasındaki sıcaklıkta, aydınlık bir yerde geçilmelidir. Kışı geçirmesi için aydınlık iç ortam yeterli olacaktır. Uyku döneminde eski yapraklar yerini yenileriyle değiştirir. Su ihtiyacı ise genel olarak yaşlı yapraklarda depolanan sudan karşılanmaktadır. Görece olarak serin bir ortamda bırakılırsa, tüm uyku süresi boyunca sulanma ihtiyacı yoktur. Mart ayında büyüme mevsimi başladığında ise tekrar su vermeye başlanabilir.

Hastalık ve Zararlıları

Lithops bitkileri gelişim dönemlerinde yeterince güçlü ışık ve ısı alamazlarsa, deformasyonlar oluşacaktır. Işık ve sıcaklığın yeterli olmaması mantar ve benzeri hastalıklara yol açabilir. Bunun yanı sıra yaprak bitleri bu sukulentlere musallat olabilir. Bu bitleri ince bir fırçayla temizleyebilirsiniz. Eğer bitleri görürseniz, sukulenti hemen izole etmelisiniz ki diğer bitkilerinize de bulaşmasınız. Gözle görülmesi hayli zor olan bu bitler bitkinizi tamamen istila etmişse, ilaç kullanabilirsiniz.