Malçlama, doğal tarım yöntemlerinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biridir. Bunun yanı sıra modern tarım üretimlerinde de sıklıkla yer verilir. Bu tarım tekniğinde temel amaç, toprak ve bitki sağlığını korumak ve yabani otların gelişmesini engellemektir.
Malçlama Nedir?
Bitki yetiştiriciliğinde toprağın üzerini örtmek için kullanılan malzemelere malç adı verilir. Genellikle tarım sektöründe kullanılsa da, bahçe ve saksı bitkilerinde de zaman zaman tercih edilir. Malçlamanın birçok faydası bulunur. Bu yöntemin temel amacı doğal şartların simüle edilmesidir. Doğal şartlarda çıplak toprak nadiren rastlanan durumlardan biridir. Ekosistemlerde ağaçlar, yapraklarını döker ve toprakta organik madde katmanı oluşturur. Buna doğal malç demek mümkündür.
Modern tarım sistemlerinde malçlama amacıyla plastik örtüler kullanılır. Doğal tarım uygulamalarında ise bu yöntem için saman, yaprak, ağaç kabuğu gibi malzemeler tercih edilir. Modern tarımda kullanılan siyah polietilen plastik örtülerin toprağa bir faydası yoktur. Bunlar genelde yabani otları öldürmek amacıyla tercih edilir.
Malç temel olarak kompostun farklı bir formudur. Malçlama sayesinde yabani otların büyümesi engellenerek, istenen bitkilerin daha güçlü kalması sağlanır. Doğal malç malzemeleri aynı zamanda, mikro canlılar tarafından parçalanır ve toprağa karışır.
Doğal tarım alanlarında kullanılan malçlama yönteminde, iklim etkili konulardan biridir. Kuru iklimlerde doğal malzemeleri parçalanma süreci yavaşlar. Yağmur suyunu toprakta daha uzun süreler tutan yöntemler bu açıdan faydalı olacaktır.
Malçlama tarım yöntemlerinin yanı sıra birçok zaman bahçedeki süs bitkileri için de kullanılır. Kimi bitkiler, malçlama sayesinde çok daha güçlü ve sağlıklı bir şekilde büyüyebilir. Aynı zamanda kış aylarında toprağın daha geç soğumasını da sağlar. Sıcak yerleri seven bitkiler için kışın iyi bir önlemdir. Bazen saksı bitkilerinde dahi oldukça işe yarayan uygulamalardan biridir.
Malçlamanın Faydaları Nelerdir?
Doğal tarım alanlarında malçlama yapanız, toprağa gelen güneş ışığını kesecektir. Bu da yabani otların büyümesine engel olur. Bu sayede ektiğiniz bitkiler çok daha güçlü ve rahat bir şekilde gelişim şansı bulur. Bunun yanı sıra yüzeydeki buharlaşmayı da azaltır. Özellikle nem seven bitkiler için oldukça avantajlı bir durumdur.
Toprağın çıplak kalmasını engellemeniz rüzgâr ve yağmurlarla oluşan erozyunun da engellenmesini beraberinde getirin. Nemin yüksek oranda tutulması biyolojik aktivitenin de artmasını sağlar. Bu sayede toprakta organik madde ve besin oranı çok daha artacaktır.
Organik bir malçlamanın hem toprak hem de bitki sağlığı için önemi oldukça büyüktür. Kış mevsimine girmeden önce yaptığınız malçlama, toprağın soğumasını da geciktirecektir. Malçmala yağmur ve karın şiddetine karşı bitkinizi koruyacaktır. Yaz aylarından önce yapılan malçlama ise toprağı güneşin olumsuz etkilerinden koruyacaktır. Yabani otları baskılamak adına yapılan malç, toprağın çapalama gereksinimi de ortadan kaldırır ve bu alandaki ekosisteme verilen zararı asgari seviyelere indirir.
Malçlama Nasıl Yapılır?
Malçlama yapmak için öncelikle malzeme seçimi yapmalısınız. Malç malzemesi olarak birçok farklı doğal ürün vardır. Bunun yanı sıra plastik malzemeler de kullanılabilir fakat bunlar modern tarım yöntemlerinde daha çok kullanılır. Plastik malzemeleri tavsiye etmiyoruz. Her ne kadar işinizi kolaylaştırsa da, toprağa bir faydası yoktur.
Seçtiğiniz malzemeyle, bitkinizin etrafının toprak üstünde kalan kısmını tamamen örtebilirsiniz. Tercih edeceğiniz materyalin bitkinin türüne ve çeşidine göre değişiklik göstermesi gerekir. Her malç malzemesi her bitkiye uygun değildir. Bazı malç malzemelerinden gelen besinler, kimi bitkiler için fazla ve zararlı olabilir. Ponza taşı ve çam ağacı kabuğu gibi peyzaj amaçlı kullanılan malç malzemeleri de vardır.
Malçlama Malzemesi Olarak Neler Kullanılır?
Malç malzemesi olarak kullanılabilecek birçok farklı ürün vardır. Yukarıda da söylediğimiz gibi, modern tarım yöntemlerinde plastik kullanılsa da, bunu hiçbir yerde tavsiye etmiyoruz. Doğal malçlama malzemesi çeşitleri, tüm ihtiyaçlarınızı rahatlıkla karşılayacağı gibi ekosisteme de fayda sağlayacaktır.
Malçlama malzemesi olarak başlıca şunlar tercih edilir;
Saman: Yaygın kullanılan malçlama malzemelerinden biridir. Kes bırak yöntemiyle tarlalarda sıkça tercih edilir. Bunun yanı sıra bostanlarda, ağaç altlarında, sebze bahçelerinde ve seralarda da kullanılan malzemelerden biridir. Parçalanması kısa sürer ve besin içeriği de zengindir.
Karton: Buna şaşırmış olabilirsiniz ancak karton yabani ot problemi yaşanan bahçelerde sıklıkla tercih edilir. Karton ve kâğıt malzemelerde toprağa vuran güneş ışığını rahatlıkla kesebilirsiniz. Bahçelerde süs bitkilerinde kış soğuklarından koruma amacıyla da yaygın kullanılan malzemelerden biridir.
Kuru Yapraklar ve Ağaç Kabukları: Doğal ortamda toprağı sıklıkla kaplayan bu malzemeler uzun zamanda çürürler. Çok yıllık bitkiler için ideal malçlama malzemelerinden biridir. Bunun yanı sıra ağaç talaşı da zaman zaman tercih edilen malzemelerden bir diğeridir.
Taş: Doğada çözünmeyen bu malzemeler nem tutma ve gölgeleme açısından oldukça avantajlıdır. Uygun iklimlerde ısı farkına bağlı olarak havadaki yoğuşmayı yakalayan taşlar, bitkilerin su ihtiyacını karşılar.
Canlı Malç: Bu malzemeler genel olarak tarlalarda ve meyve bahçelerinde kullanılır. Canlı malç olarak yer örtücü bitkiler tercih edilir. Bu bitkiler özellikle büyük tarım alanlarında oldukça avantajlıdır. Yonca, bakla, çilek, bal kabağı canlı malça örnek verilebilir. Hangi canlı malç malzemesinin kullanılacağı iklim ve toprağa bağlı olarak değişiklik gösterir.
Organik Malzemeler: Halı ve kilim gibi doğada çözünebilecek malzemeler, malç amacıyla kullanılabilirler.
Taze Otlar ve Yaş Yapraklar: Taze biçilmiş otlar, öğütülmüş yaş budama parçaları, yaş yapraklar da malçlama malzemesi olarak tercih edilebilir. Yaş organik maddelerin kullanımında dikkat edilmesi gereken konu ise yalnızca tek yıllık bitkiler için tercih edilmesi gerektiğidir. Bu malzemeler bakteri aktivitesi güçlendirebilir. Bu nedenle çok yıllık bitkilerde kullanılmamalıdır.
