Manolya (Magnolia)

Manolya, magnoliaceae familyasına aittir. Bu ağaç Magnolia cinsini oluşturan bitkilerin ortak adıdır. Bu bitkiye genellikle dış mekân bitkisi olarak bakılmaktadır. Bahçelere dikilebilecek manolyalar, güzel kokulu çiçekleriyle dikkat çekerler. Manolya birçok bitki türüne sahip bir aileyi temsil eder. Bazı türler her daim yeşil kalabilmektedir. Bitkiseverler tarafından sıcak bölgelerde yaygın olarak yetiştirilirler. Bununla birlikte evlerde saksılarda da sıklıkla karşılaşabileceğiniz bir bitkidir. Bu rehber size Manolya ağacı hakkında bilmeniz gereken her şeyi verecektir ancak bu bitkinin yüzlerce türü olduğu unutulmamalıdır. Yazımızda Magnolia Grandiflora türünü ele alarak, bakımı, büyütülmesi, sulanması, gübrelenmesi, budanması, çoğaltılması gibi konuları inceleyeceğiz.

Manolya Ağacı Hakkında

Manolyalar çok çeşitli yaşam alanlarında karşınıza çıkabilir. Bataklıklarda, su kenarlarında, kıyılarda, tepelerde, vadilerde, yamaçlarda ya da ormanlık alanlarda bu bitkiyle karşılaşmak olasıdır. Bu bitkiler hakkında bilinmesi gereken önemli konulardan biri, ancak 10 yaşına geldiklerinde tohum üretebiliyor olmalarıdır. Bu bitkilerin yutulması durumunda insanlara ve hayvanlara herhangi bir toksik etkisi yoktur. Bu sebeple aynı zamanca evcil hayvan dostu olarak bilinirler.

Bazı Önemli Türleri

1. Güney Magnolia (Magnolia grandiflora)
2. Yıldız Magnolia (Magnolia stellata)
3. Sweetbay Magnolia (Magnolia virginiana)
4. Saucer Magnolia (Magnolia × soulangeana)
5. Cucumber Tree (Magnolia acuminata)
6. Bigleaf Magnolia (Magnolia macrophylla)
7. Kobus Magnolia (Magnolia kobus)
8. Ashe Magnolia (Magnolia ashei)
9. Umbrella Magnolia (Magnolia tripetala)
10. Fraser Magnolia (Magnolia fraseri)

Özellikleri

Bu bitkiler 40 metre yüksekliğe kadar çıkabilen canlılardır. Ortalama olarak ise 25 metre boyları vardır. Bu ağaçların genellikle tek bir gövdesi vardır ve büyümeleri piramit şeklini andırır.

Manolyaların genellikle koyu yeşil yaprakları olur. Kimi zaman ise sarı, kahverengi hatta kırmızı tonlarda yaprakları da görülebilir. Yaprakları düz kenarlı ve ovaldir. Bir yaprak 10 ila 20 santim uzunluğa ulaşabilirken genişliği ise 5 ila 10 santim arasındadır.

Çiçekleri mumsu bir dokuya sahip 12 yapraktan oluşur. Genellikle ilkbahar aylarından yaza kadar çiçeklenme dönemi yaşarlar. Çiçeklenme dönemi sona erdiğinde ise gül renginde birçok kırmızı tohum çıkarırlar.

Manolya Ağacı Bakımı

Bu ağaç az bakım gerektiren özelliklere sahiptir. Her türlü çevresel koşula adapte olabilmesi nedeniyle çok yaygın bir türdür. Buna karşın bu ağaçların iyi bir şekilde büyümesi ve çiçek açması için bazı temel ihtiyaçlarına dikkat etmek gerekir. Bu ihtiyaçlar şu şekilde sıralanabilir;

• Bu bitkiler tam güneş ışığında ya da tam gölgede yetişebilirler. Bir bahçeye dikilmeleri durumunda yıllarca kendi haline bırakılabilirler.
• Manolyalarda yaprak yanması ya da uygunsuz dönemde çiçeklenme konusunda endişeye gerek yoktur. Buna karşın güzel çiçeklere sahip olmak istiyorsanız, bebek bitkiler yıl boyunca parlak ve doğrudan güneş ışığı almalıdır.
• Bu ağaçlar sıcak yerleri severler. Bu sebeple güneş altında sıcak bir iklim onları mutlu edecektir. Düşük sıcaklıklara dayanıklı olsalar da, kışları sert geçen iklimlerde bitkiyi iç mekânlara almak gerekir. Eğer bulunduğunuz iklimde sıcaklıklar 0 derecenin altına düşüyorsa, ağacı saksıda büyütmek ve iç mekana almak gerekir. Eğer yaşadığınız iklimde sıcaklıklar eksi 10 derecelere düşüyorsa ciddi hasarlar hatta ağacınızın ölümü meydana gelecektir.
• Manolya ağacının çok az zararlısı vardır. Buna karşın bahar aylarında örümcek akarları, yaprak bitleri ve tırtıllar bulaşabilir. Bahar aylarında bitkinizi kontrol etmeniz, davetsiz misafirleri görmeniz durumunda uzaklaştırmanız gerekir. Şiddetli bir istila durumu yaşanıyorsa uygun ilaçlara başvurmalısınız.

Ekimi

Manolya ağacı istenirse saksıda istenirse bahçede yetiştirebilir. Buna karşın dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunların başında toprağın iyi drenaja sahip olması gelmektedir. Aynı zamanda ağacın ekileceği toprağın besin değerleri açısından zengin olması gerekir.

Bu bitkiler 5,0 ila 6,0 arasında pH değeri olan asidik topraklara ekildiklerinde çok iyi şekilde büyürler. Bununla birlikte bu ağaçlar köklerinin büyümesine yardımcı olduğu için malçlamalayı severler. Malçlama gübreleme ve sulama konularında da size yardımcı olacaktır.

Sulama

Manolya ağaçlarının çok az suya ihtiyaçları olduğu bilinmelidir. Bu ağaçlar ilk büyüme mevsimi boyunca, kökleri güçlenene ve çevreye uyum sağlayana kadar haftada sadece bir kez sulanması yeterli olacaktır. Bu sürenin sonunda bebek bitkiler ayda iki kez sulanmaya başlanabilir.

Bununla birlikte sulama sıklığı çevresel koşullara ve yetiştirme ortamına bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer bitkinizi killi toprakta yetiştiriyorsanız, seyrek sulama yeterli olacaktır. Kumlu toprakta yetişen bitkilerin ise az miktarda düzenli su ihtiyacı vardır. Sıcak yaz aylarında ise sulama periyotları ve miktarı arttırılmalıdır.

Eğer sulama rutini uygun olmayan şekilde yapılıyorsa, ağacınız buna reaksiyon gösterecektir. Ağaçlarda sarı ve kahverengi yapraklar varsa, bu yeterince su alamadıklarının göstergesi olabilir. Öte yandan, eğer ağacınızı aşırı sularsanız ve toprağı iyi bir drenaja sahip değilse, kök çürümesine ve uzun bacaklı bir görünüme sebep olabilir.

Gübre

Manolyaların yeni yaprakları çıkmaya başladıktan sonra, ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde her yıl toplamda üç kez gübre vermek gerekir. Beşinci yıldan sonra eğer bitkiniz verimli bir toprakta yetişiyorsa, kökler kendi besinlerini bulacaktır.

Manolya ağaçları demir ve azot bakımından eksiklik yaşayabilir. Bu sebeple bu besinleri içeren bir takviye gübresi kullanılması tavsiye edilir. Çiçek tomurcukları genellikle ilkbaharın ilk aylarında çıkmaya başlarlar. Yaygın bir çiçeklenme sağlamak için çok amaçlı ve yavaş salınan bir gübre kullanılmalıdır.

Çoğaltma

Manolya ağaçları tohumlardan kolaylıkla çoğaltılabilirler. Buna karşın bu yöntem diğer yöntemlere göre çok daha yavaş ilerleyen bir süreçtir. Bu ağaçlar çelik yöntemiyle çoğaltılmaya oldukça olumlu yanıt veren bir bitkidir.

Tomurcuklar çiçek açtıktan sonra yaz aylarında çelikler alınabilir. Bu çelikler 15 ila 20 santim arasında olmalıdır. Her kesimde üst yapraklar hariç tüm yapraklar kesilmelidir. İyi bir büyüme sağlamak için çelikler köklendirme hormonuna daldırılabilir. Çelikler, nemli bir perlitle dolu kaba koyulmalıdır ve plastik torba ile örtülmelidir. Bebek bitkiniz, dolaylı ışık altında ve nemli bir şekilde kalmalıdır. Uygun bakım yapıldığı takdirde birkaç ay içerisinde köklerin gelişmeye başladığı gözlemlenecektir.

Tohumdan Yetiştirme

Manolya ağaçlarını tohumdan büyütmek basit ancak sabır isteyen bir süreçtir. Tohumdan büyütmek için ağaçtan olgun konilerin toplanması gerekir. Ardından etli meyveler dağılıncaya kadar bu koniler kurutulmalıdır. Tohumlar birkaç gün boyunca bekletilmeli ve kabuklarının çıkması sağlanmalıdır. Kabuklar yumuşadığında ise suyu boşaltılmalıdır.

Üzerinde herhangi bir doku varsa, tohumlar temizlenmeli ve kurutulmalıdır. Bu tohumlar henüz tazeyken ekilerek kış boyunca serada tutulabilir. Eğer sera oramı yaratamıyorsanız nemli turba, vermikülit ya da kumla karıştırılarak plastik torba içinde buzdolabında saklanabilir. İki aylık sürecin arından ekim yapılabilir.

Tohumların çimlenmesi 18 ayı dahi bulabilir. Buna hazırlıklı olmak gerekir. Fideler büyüdüğünde ise hafif gölge alan bir yere taşınmalıdır. Geçirecekleri ilk tam kış boyunca sıcak bir ortamda büyümeleri gerekir. Fideler 15 santim boya ulaştıktan sonra dikilebilir. Malçmala ve birkaç kış boyunca sıcak ortamda kalması büyümesi açısından önemlidir.

Budama

Manolya ağaçlarının derli toplu durması için çiçek açma döneminin ardından budama yapılabilir. Budama işi kış gelmeden yapılmalıdır. Bu ağaç uyku halindeyken kolay kolay iyileşememektedir.

Budama süreci oldukça basittir ve yeni büyümeye yer açmak için hasarlı ve ölü yaprakların kesilmesinden ibarettir. Doğal ve açık görünüm elde etmek için budama yapılabilir. Buna karşın stres oluşmasını önlemek amacıyla alt dallar budanmamalıdır.