Melisa; Solanaceae familyasına ait çiçekli bir bitki türüdür. Botanik adı, Cestrum nocturnumdur. Bütün yıl boyunca yaprak dökmeyen ve çalı şeklinde olan bu bitkinin ana vatanı ise Orta Amerika’nın doğu bölgeleridir.
Melisa çiçeği yaygın olarak kolonya çiçeği ve parfüm çiçeği olarak da bilinmektedir. Oldukça hoş kokulu çiçeklere sahip bir bitkidir. İstilacı özellikleri nedeniyle Ege ve Akdeniz kıyalarında bahçelerde sık sık yetiştirilirler.
Melisa Çiçeğine Genel Bakış
Dört mevsim boyunca yapraklarını dökmeyen melisa çiçeği, uygun şartlar altında 4 metreye kadar uzayabilmektedir. Çalı şeklindeki bu bitki bahçelerde süs olarak kullanılmaktadır. Hoş kokulu yaprakları nedeniyle bahçıvanlar tarafından çokça sevilmektedir. Çiçeklerinin yanı sıra yaprakları da çok güzel olan bitkilerdendir.
Bu bitki insanlar ve hayvanlar için toksik etki barındırmaktadır. Bu sebeple küçük çocuğunuzun ve evcil hayvanlarınızın olduğu bir ortamda melisa çiçeği bakmak istiyorsanız, oldukça dikkatli olmalısınız.
Türkiye’de Ege bölgesinin güneyinde ve Akdeniz’in kıyılarında bahçelerde yaygın biçimde görebileceğiniz bitkilerden biridir. İstilacı özellikleri nedeniyle kısa sürede yayılırlar. Tohumlarını kuşlar aracılığıyla yaydıkları için birçok noktada kendiliğinden çıkan melisa çiçeği görmek mümkündür. Susuz kalmadıkları sürece hızlı büyüme özelliği gösterirler.
Asya’nın güneyinde ilk olarak süs bitkisi olarak yetiştirilse de zamanla iklim uygunluğuyla kendi kendine yetişmeye başlamış ve doğal yaşamın bir parçası olmuştur.
Melisa Çiçeği Bakımı
Melisa çiçeği, bahçelerin yanı sıra evde de yetiştirmeye uygun bitkilerden biridir. Bununla birlikte konumunun sürekli olarak havadar olması gerekir. Bu bitki birçok farklı koşulda rahatlıkla yaşamını sürdürebilir. Tam güneş ışığı ya da gölgeli alanlarda rahatlıkla çiçek açabilir. Bununla birlikte koyu gölgeli ya da loş ışıklı yerlerde daha az çiçek verecek ve daha yavaş büyüyecektir.
Bahçede yetiştirildiğinde ise melisa çiçekleri toprak seçmezler. İlgi istemeyen bu bitki susuzluğa karşı da son derece dirençlidir. Eğer bahçede bir melisa çiçeği bakmak istiyorsanız bunu rahatlıkla yapabilirsiniz. Arada bir su vermeniz yeterli olacaktır. Eğer saksıda yetiştirmek istiyorsanız, biraz daha özenli davranmanız gerekir.
Toprak Seçimi
Melisa çiçeği, nötr toplarda çok daha iyi bir gelişim gösterir. Toprağın pH değerinin 6.6 ila 7.5 arasında olması ideal olacaktır. Buna karşın hafif alkalinli ve hafif asitli toprakları da tolere edebilirler. Eğer saksıda melisa çiçeği yetiştirmek istiyorsanız humuslu ve kumlu bir toprak karışımı hazırlayabilirsiniz.
Melisalar hazır bahçe toprağı olan torfta da büyüyebilirler. Ancak daha verimli ve hızlı bir büyüme istiyorsanız taşlı ve kumlu bir arazi toprağını, torf ile karıştırmalısınız. Bu karışıma iri taneli dere kumu karıştırmanız, ideal toprağı elde etmenizi sağlar.
Saksı Seçimi
Eğer evinizin içerisinde melisa çiçeği bakacaksanız, bu durumda saksı büyüklüğü konusunda dilediğiniz bir seçim yapabilirsiniz. Ancak çiçeği balkonunuzda yetiştirmek istiyorsanız olabildiğince büyük bir saksı tercihinde bulunmalısınız. Bitkinin kökleri yaz aylarında bunaltıcı sıcaklara maruz kalırsa, gelişimi yavaşlayacak ve sağlığı bozulacaktır.
Sulama
Melisa çiçeğinizin toprağı kuruduğu zaman bol suyla sulamanız gerekir. Eğer çok sık sularsanız bir takım sorunlar ortaya çıkacaktır. Bu nedenle toprağın tamamen kurumasını beklemelisiniz. Kireçli bir musluk suyu kullanıyorsanız, büyük kaplarda birkaç gün bekletmelisiniz. Bu sayede tortu dibe çökecektir. Sonrasında üst kısımdan alacağınız suyla sulama yapabilirsiniz.
Melisa çiçeğini saksıda yetiştiriyorsanız, kimyasal dengesizliklere dikkat etmelisiniz. Bu tip durumlara karşı hassas bir bitkidir. Zaman zaman besin verilen ya da gübreli topraklarda tuzlaşma zaman içinde artar. Bu da bitkinizin gelişiminin yavaşlamasına ve yaprakların bozulmasına neden olur. Bu sebeple sulamayı saksının alt deliklerinden su çıkacak şekilde bolca yapmalısınız. Bu önlem toprakta zehir birikmesine engel olacaktır.
Budama
Melisa çiçeğinin güçsüz ve cılız dallarını kış aylarının sonuna geldiğinde budayabilirsiniz. Güçlü dalları ise dilediğiniz şekilde kısaltabilirsiniz. Budama sırasında aşırıya kaçmamaya özen göstermelisiniz. Eğer aşırıya kaçarsanız çiçek açma dönemi yaz aylarının sonuna kadar sarkacaktır.
Yaz aylarında ise güçsüz ve çiçeklenmesi sona eren dalları budayabilirsiniz. Bu sayede bitkiniz yeniden çiçek açacaktır. Budamalarda dalların çok sıkışık kalmamasına dikkat etmelisiniz.
Gübreleme
Bu bitkiye deniz mahsulü ya da balıktan yapılan özel bitki besinlerinden verebilirsiniz. Düşük dozajda verilecek bu besin, bitkiniz için oldukça faydalıdır. Nisan ayının ortasından ağustos ayının ortasına kadar iki haftada bir olacak şekilde besin verebilirsiniz. Bunun yanı sıra açelya tipi bitkiler için hazırlanan özel gübreleri de kullanabilirsiniz. Dozajı aynı şekilde iki haftada bir olacak şekilde ayarlayabilirsiniz. Eğer böyle özel besinler bulamayacaksanız, genel amaçlı bitki besini de kullanabilirsiniz. Bu besini üç sulama bir olacak şekilde yarım doz vermeniz yeterlidir.
Melisa çiçeğini bahçenize ekecekseniz gübre vermenize gerek yoktur.
Melisa Çiçeği Çoğaltma
Melisa çiçeğini çoğaltma işlemi oldukça basittir. Bu bitkiyi yaz aylarında ortaya çıkan genç dallarını köklendirerek çoğaltabilirsiniz. Bu bitkiyi tohumdan da yetiştirebilirsiniz. Ancak fideler için doğru toprak seçimi ve sulama son derece önemlidir. Doğru koşullar altında fideler hızlıca büyüyecektir. Nisanda tohumdan çimlenen melisa, ilkbahar aylarında ilk çiçeklerini açacaktır. Tohumları ekerken, 1 santimden daha derine gömmemelisiniz. Ekim sonrasında sulama yapmayı unutmayın. Tohumları ilkbahar aylarından yaz aylarının sonuna kadar ekebilirsiniz.
Melisa Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları
Melisa çiçeğiyle ilgili sık görülen sorunlardan biri, koyu gölgeli bir alanda kaldığında çiçek açmamasıdır. Bunun dışında genellikle çok hızlı biçimde büyürler ve bolca çiçek açarlar.
Bahçede baktığınız melisa çiçeğinizi bit ve tırtıl sorunlarına karşı düzenli olarak kontrol etmelisiniz. Eğer bit görürseniz, bu sorunu hemen çözmelisiniz. Yoksa bitler kısa zamanda çoğalacak ve bitkinize ciddi zararlar verecektir. Evde saksıda yetiştirdiğiniz melisa çiçeğinde de bit sorunu olabilir. Bitkinin daima havadar bir konumda olduğundan emin olmalısınız.
Kış aylarında melisa çiçeğini sıfırın altındaki soğuklardan korumanız gerekir. Don olayları hafif dahi olsa bitkinizin kökünü etkileyecektir. Bu tip durumlarda bahar aylarında dallansa da yaz sonuna kadar tomurcuklanmayacaktır. Yaz aylarında melisa çiçeğinizin kokusundan mahrum kalabilirsiniz.
Melisa Çiçeği Hakkında Sık Sorulan Sorular
Melisa çiçeği tropikal bir bitkidir. Bu nedenle soğuklardan pek hoşlanmazlar. Çiçek açmaları genel olarak iklim koşullarına bağlıdır. Çiçekleri ise yeşil, beyaz ve sarı renkte olabilir. Bu bitkilerle ilgili bilinmesi gereken önemli konulardan biri, güneş battıktan sonra koku çıkarmalarıdır. Gece saatlerinde bahçelerden gelen melisa çiçeği kokularını rahatlıkla alabilirsiniz. Bu çiçekler genellikle ağır bir kokuya sahiptir. Bu sebeple uzaktayken çok daha hoş gelecektir.
Melisa Çiçeği Evde Yetişir Mi?
Melisa çiçeği evde saksıda yetiştirmeye uygun bitkilerden biridir. Doğru koşullar altında evinizi melisa çiçeği kokusuyla doldurabilirsiniz.
Melisa Çiçeği Nasıl Kokar?
Melisa çiçeğinin ağır bir kokusu vardır. Sürekli olarak yanında durmak bir süre sonra rahatsız edici olabilir. Kokuları genel olarak limona benzemektedir. Bazı kokulu mumlarla da oldukça benzer bir kokuya sahiptir.
Melisa Çiçeği Nerede Durmalı?
Melisa çiçekleri aydınlık, bir süre doğrudan güneş alabileceği bir konumda durmalıdır. Bununla birlikte konumunun mutlaka sürekli olarak havadar olması gerekir.
Melisa Kaç Ay Çiçek Açar?
Melisa çiçekleri ilkbahar aylarının sonuna doğru çiçeklenmeye başlar. Çiçeklenme dönemi kış aylarına kadar devam edebilir. Bu durum genellikle bakımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.