Çok ince dalları ile birlikte dallarının üzerinde turuncu ufacık meyveleri bulunan mercan boncuğu çiçeği, Rubiaceae familyasında yer alır. Halk arasında yosun mercanı gibi bir isme de sahip olan bu çiçek, meyveleri süs amaçlı olmak ile birlikte bir saksı bitkisidir. Arapsaçı ile benzerliği nedeni ile karıştırılan bu bitki, aslında tamamen farklı bir çiçektir. 

Adı nedeniyle meyvelerinin mercan renginde olması beklenirken bu çiçeğin meyveleri açık domates gibi bir renge sahiptir. Meyveleri sadece çiçek yerine geçerken yenilmesi mümkün değildir. Fakat zehirleyici bir yapısı da bulunmaz. Güney yarım kürede tropikal bir bitki olması ile birlikte bazı yüksek kesimlerde ve sis ormanlarında yer alır. Yani Nertera granadensis çok sıcak yerleri sevmeyen bir bitkidir.

Bezelye büyüklüğünde meyveleri ile iç mekanlarda kullanıldığında çok göz alıcı bir süs bitkisi oluşturur. Bu nedenle yeşil ile kırmızının birleştiği bir saksı bitkisi olarak genellikle masalarda dekoratif bir öge şeklinde kullanılması tercih edilir. Bakımı kolay bir bitki çeşididir ve büyüme yapısı da mercanları andırdığından dolayı özellikle Türk topraklarında mercan boncuğu çiçeği şeklinde adlandırılmıştır.

Mercan Boncuğu Özellikleri

• Mercan boncuğu çiçeğinin ana vatanı Orta ve Güney Amerika olmak ile birlikte aynı zamanda Yeni Zelanda ve Avustralya topraklarında da yer alır.
• Çiçek, büyüme yapısı ile birlikte tıpkı mercan resiflerini andırır ve rengi de benzer şekilde turuncu-kırmızı meyveleri ile mercanlar gibidir.
• İç mekan dekorasyonunda saksı ve salon çiçeği olarak güzel görünüşü ile çok fazla tercih edilir.
• Saksı içerisinde düz bir şekilde yayılım gösterirken, yıllık bir bitki olarak yetiştirilir.
• İlkbahar mevsiminde serin ve güneşli bir ortamda hava alacak şekilde yetiştirilmesi gerekir. Sonrasında yaz mevsiminin gelmesi ile birlikte çiçek açmaya başlayacaktır.
• Yaz mevsiminde çiçek açmaya başlaması itibariyle meyveler bir süre büyüdükten sonra her gün su fışkırtarak canlılığını korumak gerekir.
• Çiçek saksıda yetişebileceği gibi bir bahçe bitkisi olarak da seçilebilir. Fakat iklim koşullarına dikkat etmek gerekir.
• Bahçe yetiştiriciliğinde -7 ⁰C gibi bir soğuk kuşağa kadar dayanabilir. Ancak bu koşulda kışı atlatması bayağı yıpratıcı olacaktır. Saksıda ise açık havada dondurucu soğuğa dayanabilecek bir çiçek değildir.
• Fiziksel olarak mercan boncuğu ince gövdesi üzerinde çok küçük ve yuvarlak yapraklar geliştirir.
• İlkbahar mevsiminde Nisan ile Haziran arasında yıldız şekli ile açan çiçekler ilerleyen aylarda bezelye büyüklüğünde meyvelere dönüşür. Meyveler genellikle Ağustos sonuna kadar canlılığını koruyarak, bitkinin üzerinde görülmeye devam eder.

Mercan Boncuğu Bakımı

Tropikal iklimden gelmiş olan ve aşırı soğuğa dayanıklı olmayan bu çiçeklerin yetiştirilmesi için özellikle Türkiye’de ılıman iklimler tercih edilmelidir. Çünkü bitki hem çok sıcak yerleri hem de çok soğuk bölgeleri aşırı derecede sevemeyen bir yapıya sahiptir. Bitkinin yetiştirildiği konum, saksının bulunduğu nokta, bahçedeki konumu, sıcaklık, toprak türü ve sulama gibi birçok ayrıntıya dikkat etmek önemlidir.

Nertera granadensis, ev ortamında yetiştirmesi gayet zor olan bir çiçek çeşididir. Zira mercan boncuğu yetiştirmek istiyorsanız, evinizde daha önce siklamen veya küpe çiçeği gibi çeşitleri de en az yarım yıl kadar sağlıklı bir şekilde yetiştirmiş olmanız gerekir. Çünkü bu çiçek siklamen ya da küpe çiçeği gibi çiçekler ile benzer bir konum ister. Aksi takdirde eviniz veya bulunduğunuz coğrafya uyumlu olmayabilir.

Işık

Mercan boncuğu için yetiştirmede en iyi ortam açık hava olarak bilinir. Direkt güneş ışığından çok az oranda yararlanması koşulu ile birlikte bahçe ya da balkonda yetiştirmek mümkündür. Bunun yanında çok kuru ve aşırı sıcak havadan hiç hoşlanmaz ve çok fazla güneş görmek istemez. Hatta bulunduğu konum hafif bir esinti ile serinlik sağlamalıdır. Yaz mevsiminde çok sıcak olmamak koşuluyla kış mevsiminde de don ile karşılaşılmayacak şekilde bahçelerde zemini örten bir çiçek olarak kullanılabilir.

Mercan boncuğu güneşi genellikle sabah saatlerinde aldığında daha fazla faydalanır. Bu saatlerde güneş ışıkları ile 2-3 saat kadar karşılaşması yeterlidir. Günün diğer saatlerinde güneş bitkiye zarar vermek ile birlikte eğer bu saatlerde güneş geliyorsa, yapraklar ısınacağı için korumak gerekebilir. Hiç güneş almayan koyu bir gölge ortamda ise çiçek açmayabilir ve meyve oluşması durumu engellenebilir. Yani güneş almasa dahi kuvvetli bir aydınlık alabilmelidir.

Toprak

Bitki genellikle alçak bir saksı içerisinde yetişmelidir. Örnek olarak kullanılan saksıda toprak derinliği 8 cm olabilir. Yetiştiricilik için seçilen toprak ise doğal humuslu bir arazi toprağı olabileceği gibi küçük tanelerle elenmiş bir ponza karışımı kullanılabilir. Hatta sayılan bu iki malzeme içerisinde torf toprak ile dere kumu karıştırılarak çok iyi bir toprak karışımı elde edilebilir.

Sulama

Bazı çiçeklerde saksı üstünden bazı çiçeklerde ise saksı altından sulama yapılması tavsiye edilir. Bu noktada mercan boncuğu için mutlaka üstten sulama yapmayı tercih etmelisiniz. Bazı yetiştiriciler bu durumda çürüme yaptığını ifade etse de aslında sulamayı fısfıslama vasıtasıyla yapmak en doğru tercihtir. Özellikle sonbahar ve kış mevsiminde toprak ıslanma etkisinden çıkarak nem kaybetmeye başladığında sulama yapmanız gerekir.

İlkbahar mevsimi ile birlikte filizler çıkarmaya başladığı zaman bu çiçek, toprak nemini kaybetmeye de başlar. İşte bu mevsimde toprak nemi azalmadan önce az miktarlar ile sulama yapmak gayet iyi olacaktır. Yapraklara su püskürtme işlemi ise bilhassa sıcak yaz günlerinde yapılmalıdır. Fakat güneş ışığı görmeyen bir ortamda hafif esinti olacak şekilde doğru bir konumdayken fısfıslama yapmak gerekir. Çünkü aksi takdirde yapraklar sararıp bozulabilir.

Budama

Çok kısa boylu ve çok sığ bir saksı içerisinde yetiştirilen mercan boncuğu zaten çok fazla yayılmayan düz bir çiçek çeşididir. Çiçek ılıman mevsimlerde yeşermeye ve sonrasında meyve vermeye başlarken saksı dışına taşan kısımlarında çok hafif bir şekilde uçlardan budama yapılması seçilebilir. Ancak saksı dışına taşan kısımları ile dahi çok güzel ve dekoratif bir görüntü ortaya koyar.

Mercan Boncuğu Nasıl Çoğaltılır?

Bu çiçekte yetiştiricilik, bakım ve üretim gerçekten zahmet ister. Profesyonel yetiştiriciler genellikle kış mevsimi sonunda çiçeği saksı içerisinde bölerek farklı bir saksıya dikme işlemi sağlar. Aslında çiçek aynı saksıda yıllarca yetişmeye devam edebilir. Fakat farklı bir saksıya alındığında rahatlıkla çoğaltma işlemi yapılmış olur. 

Saksıdan bir kısım ayırarak çoğaltma yapılması için tek tek dal seçmek yerine çok dallı ve çok köklü büyük bitki 2 ya da 4 bölüme ayrılarak farklı saksılara aktarılabilir. Bu işlemi ilkbaharda 15 derece gibi sıcaklıklar olduğu zaman yapmak, bitkinin zarar görmesini engeller. Bahsedildiği şekilde bir toprak karışımı içerisinde nemli toprağa diktikten sonra sulama yapmadan birkaç gün üst bölgesi kapatılarak hava alması engellenir. Sonrasında ise hafif hafif sulama yapıldığında çoğalmaya başladı görülebilir.

Mercan Boncuğu Hastalıkları ve Zararlıları

Nertera Granadensis türü yetiştirmesi çok zor bir bitki türüdür. Çünkü yetişme ortamı sıcak olduğunda ve esinti olmadığında çok çabuk çürüyebilir. Özellikle de bitki bitleri çiçeğe musallat olabileceği için çok hassas bir şekilde saksı değil de bahçe ve balkonlarda yetiştirmek gerekebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Mercan boncuğu hakkında merak ettiğiniz birçok farklı sorunun cevabını bu bölümde bulabilirsiniz.