Mısır, dünya genelinde en çok tüketilen tahıl ürünlerinden biridir. Güney Amerika kökenli olan bu bitki, binlerce yıldır insanlar tarafından yetiştirilir ve tüketilir. Mısırın yetiştirilmesi ve kullanımı sadece gıda maddesi olarak değil aynı zamanda biyoyakıt, hayvan yemi ve endüstriyel hammaddeler gibi farklı amaçlar için de yapılmaktadır. Bu yazıda, Mısırın etimolojisi, kökeni, yetiştirilmesi, bakımı, hastalıkları, yetiştirildiği ülkeler, alt türleri ve taksonomisi hakkında ayrıntılı bilgi edineceksiniz.
Etimoloji ve Köken
Mısır bitkisinin Latince adı “Zea mays” olarak bilinir. “Zea” kelimesi, Yunanca “yaşamak, büyümek” anlamına gelen “zeo” kelimesinden türetilmiştir. “Mays” ise antik Roma’da kullanılan “Mahiz” kelimesinden gelmektedir. Mısır bitkisi, Orta Amerika’nın sıcak ve nemli bölgelerinde doğal olarak yetişen bir bitkidir. Yaklaşık 5000 yıl önce, Meksika ve Orta Amerika’da yerli halklar tarafından kültüre alındı ve dünyanın birçok bölgesine yayıldı. Zea cinsinde sınıflandırılır ve dünya genelinde birçok alt türü vardır. Bunlar arasında Zea mays subsp. mays (şekerli mısır), Zea mays subsp. indentata (yemlik mısır) ve Zea mays subsp. everta (cin mısır) gibi alt türler yer alır.
Yetiştirilmesi ve Hasat Edilmesi
Mısır, sıcak ve nemli bir iklime ihtiyaç duyar. Toprak seçimi, mısırın verimliliği için son derece önemlidir. İyi drene edilmiş, besin açısından zengin ve organik maddece zengin topraklar, mısırın büyümesi için idealdir. Mısır bitkisi, doğru miktarda sulama, gübreleme ve uygun bir toprak pH’ı ile yetiştirilir. Genellikle tohumlar baharın başında veya sonbaharın sonlarında ekilir.
Zararlıları
Mısır, birçok hastalığa ve zararlıya maruz kalabilir. Bunlar arasında yaprak lekesi, mantar enfeksiyonları, yaprak bitleri ve diğer zararlılar yer alır. En yaygın hastalıklar arasında mısır pası, mısır yaprak biti, beyaz sinekler ve diğer zararlılar yer alır. Bu hastalıkların ve zararlıların etkilerini azaltmak için, mısır doğru bir şekilde sulanmalı, uygun gübreleme yapılmalı ve uygun zamanda hasat edilmelidir.
Mısır Yetiştirilen Ülkeler
Mısır, dünyanın birçok bölgesinde yetiştirilir. Ancak, dünya genelinde en çok mısır üreten ülkeler arasında ABD, Çin, Brezilya, Arjantin, Ukrayna ve Hindistan yer alır. Türkiye’de de mısır üretimi oldukça yaygındır.
