Mum çiçeği, Apocynaceae (zakkumgiller) familyasından Hoya cinsine ait bir bitki türüdür. Ilıman bölgelerde saksıda yetişebilen bu bitkinin çiçekleri şemsiye şeklindedir ve çok güzel bir kokusu vardır.

Mum çiçeği, birçok yetiştirici tarafından aranan, kokusuyla büyüleyen, yapraklarıyla dahi insana canlılık veren bitkidir. Bu bitkinin yaprakları kalın ve çok serttir. Bu yaprakların üzerinde düzensiz şekilde lekeler ve çizgiler vardır. Nemli zeminlere yapışan kökler çıkarmaya eğilimlidir. Saksı bitkileri arasında en çok aranan bu bitkinin bakımında ise sıklıkla yanlışlar yapılır. Bu bitkinin gelişimi yavaştır. Işık alan ılık ortamları severler.

Mum Çiçeği Hakkında

Mum çiçeği tropikal kuşakta yetişmektedir. Hem sukulent hem de bir epifittir. Birbirinden farklı renklerde ve şekillerde çiçek açan yüzden fazla türe sahiptir. Bu türler arasında compacta, obavata, carnosa ve carnosa ariegata en yaygın olarak karşımıza çıkanlardır.

Mum Çiçeği Saksıya Nasıl Ekilir?

Bu bitki hem yaprağından hem de çeltiğinden köklendirilebilir. Uygun bir saksı ve ışık sağlandığı zaman bu bitkiyi yetiştirmek oldukça kolaydır.

Bu bitkinin kökleri çok derinlere inerek yayılmak istemezler. Bu sebeple büyük saksılar kullanmaya gerek yoktur. Orta boy hatta küçük boy saksılar bile bu bitkinin gelişmesine uygun ortamı sağlayacaktır. Dikim için öncelikle toprak hazırlığı yapmak gerekir. Torf ve perlit bu bitki için yeterlidir. Bununla birlikte istenirse, yarım bardak solucan gübresi de eklenebilir. Kullanacağınız saksıda drenaj deliklerinin kesinlikle açık olması gerekir. Saksıya taban oluşturacak şekilde çakıl taşı ya da lav dökülmelidir. Bu işlemin ardından saksı, yarısına kadar toprak doldurulabilir. Sonrasında ise bir miktar suyla ıslatmak yeterli olacaktır. Fide, saksıya yerleştirip üzerine toprak ilave edilir. Tekrar suladıktan sonra saksının uygun bir ortama alınması gerekir. Saksının alınacağı ortam mutlaka ışık alan bir yer olmalıdır.

Mum Çiçeği Nasıl Köklendirilir?

Mum çiçeğinin köklendirilmesi oldukça basit bir işlemdir. İlkbaharın ilk yarısında yapılan köklendirme işlemleri oldukça başarılı sonuçlar verir. Köklendirmek için şu adımlar izlenmelidir;

• Bitkiden yaprak ya da üzerinde yapraklar bulunan 10 santimetrelik çeltikler kesilir. Kesilen yaprak ya da çeltik su içinde bekletilebilir. Bunun yanı sıra doğrudan toprağa da dikilebilir. Kısa zamanda kök vermeye başlayacaktır.
• Bu işlemler yapılırken, suda bekleyen yaprak veya çeltikler kökleninceye kadar, eksildiği miktarda su ilave edilmelidir.
• Doğrudan toprağa dikmek için torf ve perlif karışımı kullanılabilir. Drenajı iyi olan bir kaba, taban olarak lav ya da çakıl taşı kullanılır.
• Yaprak, önceden hazırlanmış toprağa dikilir. Bitkinin tüm enerjisini köklere vermesi için yaprak yarısından kesilebilir.
• Eğer çeltik dikiliyorsa, hafif yan şekilde kaba koyularak üzerine toprak eklenir.
• Yaprak ya da çeltikleri doğrudan saksıya dikmek de mümkündür. Bu durumda bitkinin kök gelişiminin takip edilmesinin zorlaşacağı unutulmamalıdır.

Mum Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?

Mum çiçeğinin bakımı oldukça kolaydır. Bu çiçek ılık ortamları ve parlak güneş ışığını sever. Bununla birlikte doğrudan güneş altına koyulmamalıdır. Klimadan uzak ve dolaylı güneş ışığı aldığı bir yerde kendisini mutlu hissedecektir. Zaman zaman saksıyı çevirerek, bitkinin her tarafının güneş almasını sağlamak önemlidir.

Mum çiçeğini, kış aylarında iki haftada bir, yaz aylarında ise haftada bir sulanması yeterli olur. Bitkiye verilen suyun çok soğuk olmamasına dikkat edilmelidir. Sıcak dönemlerde, yapraklarına su sıkılarak nemlendirilmesi de yaprakların canlılığını sağlayacaktır.

Bitkiye, 3-4 ayda bir az miktarlarda yapılan besin ilavesi faydalı olacaktır. Gübre vermek için sonbahar ve kış ayları tercih edilmemelidir. Bunun yerine gelişme dönemi olan ilkbaharda, az miktarda gübre verilmelidir. Fazla miktarda gübre kullanımı kökleri kurutacak ve bitkiyi strese sokacaktır.

Bu bitki çok sık saksı değişimine ihtiyaç duymamaktadır. Bununla beraber iki yılda bir ilkbahar aylarında saksı değişimi yapılabilir. Saksı değişimi yapılırken, yeni çıkan sürgünlerine dokunmamak gerekir. Yeni sürgünler çok narindir ve hasar görebilir.

Çiçeklenme Dönemi

Yaklaşık olarak bir metreyi geçen bitkiler çiçek açmaya başlar. İlkbahar ve yaz aylarında ise yeni sürgünler uzamaya başlar ve yapraklanmamış dallarda tomurcuklar oluşur. Uygun koşullar sağlandığı takdirde bu bitki yılın tüm zamanlarında iki, üç defa çiçek açar.

Mum çiçeği köklerinin fazla serin toprakta kalması durumunda çiçek açmayacaktır. Küçük bir saksı ve havadar toprak bu sorunun önüne geçecektir. Bununla birlikte gece boyunca ılık bir ortam yaratılması gerekir. Bu şartlar sağlandığı takdirde bitki, ilkbahar sonunda çiçek açmaya başlar. Koşullara bağlı olarak sürekli ya da belirli aralıklarla sonbahara kadar da çiçek açmaya devam eder.

Mum çiçekleri çok güzel bir kokuya sahiptir. Bütün evi etkisi altına alacak bu koku bazılarına ağır gelebilir. Bununla beraber yazları çok sıcak olan iklimlerde kokusu çok az olacaktır. Bu iklimlerde gece saatlerinde kokuyu hissetmek mümkündür.

Mum Çiçeği Nasıl Budanır?

Sağlıklı bir mum çiçeği yılda birkaç tane kuvvetli gelişen sürgün çıkaracaktır. Bunların gelişmesine izin verilmesi önemlidir. Bununla beraber bitkiniz çok fazla sayıda sürgün vermişse, fazla ve daha güçsüz görünen birkaç sürgün köreltilebilir.

Yeni sürgünler güçlenip yaprak geliştirmeden budama yapılmamalıdır. Gelişim tamamlanmadan yapılan budamalar büyümeyi durdurabilir. Yeni sürgünler yapraklarını geliştirdikten sonra budama yapılabilir. Zayıf kalmış, eskimiş, yaprakları bozulmuş dallar dipten kesilmelidir. Eğer sağlıklı dallarda da budama yapmak istenirse, en az üç çift yaprak kalmalıdır ve dipten kesilmemelidir.

Mum Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?

Mum çiçeğinde herhangi bir dal parçası kolayca köklenecektir. Bu işin ilkbaharın başlarında yapılması daha iyi olacaktır. Bu dönemde 15 santimetre kadar bir dal parçasıyla çoğaltma işlemi yapılabilir. Dal parçasının üzerinde sadece iki yaprak bırakmaya özen gösterilmelidir. Bu dal parçası önce suda bekletip köklendirilebileceği gibi doğrudan toprağa da dikilebilir. Bu parçanın 6-7 santimlik kısmı toprak altında kalmalıdır. Bitkinin dallarının suda çok hızlı kökleneceği unutulmamalıdır.

Mum Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları

Saksıda yetiştireceğiniz mum çiçeğine her türden yaprak biti ve parazit bulaşma riski vardır. Bu zararlılar, ilk görüldüğü anda yok edilmezse bitkiye zarar verirler. Eğer fark etmediğiniz bir anda bu zararlıların bitkiniz üzerinde çoğaldığını görürseniz, mutlaka ilaçlamalısınız.

Mum çiçeği, kısa süreli olduğu takdirde sıfırın altındaki havalara dayanacaktır. Bununla birlikte 12 derecenin altındaki soğukluklarda uzun süreler kalmamalıdır. Eğer hava bu derecenin altındaysa bitkinin sulanmaması gerekir. Bu bitki soğuk havalarda susuzluğa birkaç ay boyunca direnecektir. Soğuk havalarda toprak ıslak olduğu için kök çürümelerine neden olacaktır. Özellikle organik maddelerin fazla zengin olduğu topraklarda bu durum sık yaşanmaktadır.

Bu bitkiye en çok zarar verenler, nematod ya da yuvarlak solucanlar adıyla bilinen canlılardır. Bu canlılar köklerde küçük şişkinlikler oluşturur ve bitkinin tüm besinini tüketirler. Bu zararlıya karşı uygulanabilecek herhangi bir ilaç yoktur. Tek çözüm temiz dalları köklendirerek yeni bir bitki yetiştirmektir. Bu canlıların bulaşma riskinden ötürü doğal toprak ve doğal gübre kullanımı risklidir.

Mum çiçeğine zarar veren bir başka canlı toprak sinekleri larvalarıdır. Nematodların aksine bu larvaları yok etmek çok basittir. Bu larvalar bitkinize ciddi zararlar verebilir. Diğer ev bitkilerine zararı olmayan bu larvalar sadece mum çiçeğinin köklerini yerler. Bu zararlıları yok etmenin en kolay yolu ise toprağı bir süre boyunca kuru şekilde bekletmektir.