solanaceae (Patlıcangiller) familyasının bir üyesi olan Petunia ve Calibrachoa cinsinin ortak adı petunyadır. Bu cins içerisinde birçok farklı tür ve hibret bulunmaktadır. Petunya'nın 35 farklı türü, Calibrachoa'nın ise 18 farklı türü vardır. Calibrachoa daha küçük çiçeklidir. Her iki cinsin anavatanı Güney Amerika'dır. Petchoa, her iki cinsten üretilmiş hibretlerin ortak adıdır.
Petunya, balkonlarda oldukça yaygın biçimde bakımı yapılan, genellikle mevsimlik olarak bakılan süs bitkilerinden biridir. Parklarda, bahçelerde yaygın olarak dikilen petunya, pencere önlerinde yaygın olarak kullanılan, oldukça hoş bir çiçektir.
Petunya Çiçeği Bakımı
Petunya bakımı açısından en önemli konulardan biri kullanılan toprağın özellikleri ve sulama biçimidir. Özellikle havalar çok ısındığı zaman petunyalarda ani çürüyüp ölme vakaları oldukça yaygındır. Hatalı sulamalar ve yanlış toprak bu durumun temel sebebidir.
Toprak
Petunyalar kökleri, ısıya karşı son derece hassastır. Bu nedenle ani çürümeler hızla ortaya çıkabilir. Bu sorun nedeniyle petunya çiçeğinde ölüm oldukça sıkça yaşanabilir. Bu gibi bir durumla karşılaşırsanız, genellikle artık geri dönüş yoktur. Bu nedenle önceden tedbir almalı ve işi sıkı tutmalısınız. Petunya fidelerini ekerken özel bir karışım hazırlamanız gerekir. Bu karışım son derece basittir. 4 ölçü torf toprağa, 1 ölçü ponza taşı, 1 ölçü iri taneli dere kumu ve 1 ölçü mangal kömürü kırpıntısı karıştırmalısınız. Birbiriyle iyice harmanladıktan sonra petunya fidesini dikebilirsiniz.
Işık
Genel olarak petunya çiçeğinin günde birkaç saat boyunda doğrudan güneşe ihtiyacı vardır. Yaz mevsimindeki şiddetli sıcaklarda, özellikle öğle saatlerinde yakıcı güneşten korumak gerekir. Öğle saatlerinde doğrudan güneş alması, bitkinin ani bir şekilde ölmesine neden olabilir. Bu nedenle ya sabah ya da akşam güneşini doğrudan alması daha iyi olacaktır. Bu noktada sulama periyoduna da dikkat etmek gerekir.
Sulama
Petunya çiçeği sulama düzeni için şu kadar günde sulayın, bu kadar günde sulayın gibi tavsiyeler hatalıdır. Sulama periyodunuz bulunduğunuz iklime ve bitkinin konumuna göre değişecektir. Belirli günlerle değil, toprağında kuruma gördükçe sulama yapmanız gerekir. Yukarıda bahsettiğimiz toprak karışımı, hava şartlarına da bağlı olarak çok hızlı bir şekilde kuruyacaktır. Böylesi bir durumda sık sık sulamak herhangi bir sorun ortay çıkarmayacaktır.
Sulama düzeninde iki noktaya önem göstermek gerekiyor. Bunlardan birincisi; toprağın gündüz sıcakta çok kaldığı zaman sulama yapmamak gerekir. Sıcak olan bir toprağı sulamak, petunya çiçeğinin ölmesiyle sonuçlanır. Toprağın akşam saatlerinde ya da sabah çok erken saatlerinde sulanması gerekir.
Dikkat etmeniz gereken ikinci konu ise su miktarıyla ilgilidir. Sulamanın, saksının drenaj deliklerinden su çıkana kadar yapılması gerekir. Sulamada bolca su kullanmanın herhangi bir zararı olmayacaktır. Az su vermeniz, köklerin çürümesiyle sonuçlanacak bazı değişimlere yol açabilir. Drenaj deliklerinden çıkan suyun, tabakta kalmaması da önemlidir. Sulamanın ardından 10 dakika sonra tabakta kalan suyun, toprağın çekmesine izin vermemek için dökülmesi gerekir.
Gübreleme
Nasıl bir toprağın kullanıldığı petunya çiçeği açısından son derece önemlidir. Bununla birlikte yukarıda tarifini verdiğimiz toprak karışımı, besleyici özelliğe sahip değildir. Eğer bitkinizin kış aylarına kadar bolca ve gösterişli çiçekler vermesini istiyorsanız, bitki besini kullanmanız gerekir. Saksı bitkilerinde çokça tercih edilen ve birçok çiçekçide, serada, yapı markette bulabileceğiniz Vilmorin, Genta ve Çiçekcoşturan gibi markalardan herhangi birini kullanabilirsiniz. Bu besinlerden birini alırken dikkat etmeniz gereken şey, mutlaka çiçek amaçlı olmasıdır.
Bitki besininin üzerindeki tavsiye dozajının üçte biri petunya çiçeği için yeterli olacaktır. 15 günde bir kez yapılan besin verme işlemi petunyalar için yeterli olacaktır.
Budama
Petunyalar genel olarak mevsimlik bakıldığı için budama ihtiyaçları da yoktur. Yalnızca solan çiçekleri bir makas yardımıyla kesmeniz iyi olacaktır. Bunun yanı sıra yeni çiçeklenmeyi de budama yaparak teşvik edebilirsiniz. Budama sayesinde çiçeklere biraz daha fazla ömür verebilirsiniz.
Petunya Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Petunya çiçeği tohum ya da çelik yöntemiyle çoğaltılabilir. Tohum yöntemiyle çoğaltmak başarı şansını oldukça düşürmektedir. Ancak özel bir türünü çoğaltmak istiyorsanız tohumla çoğaltma yöntemini deneyebilirsiniz.
Çelikle Çoğaltma
Petunya çiçeğini çelikle çoğaltmak için en uygun zamanlar temmuz ve ağustos aylarıdır. Bu aylarda petunyanız eğer sağlıklı ve güçlüyse çelik alabilirsiniz. Aldığınız çeliğin odunsu olmaması ve en azından 10 santim olması gerekir. Bu çeliği keskin bir bıçak ya da makas yardımıyla almalısınız. Bıçağın steril olduğundan da emin olmalısınız.
Aldığınız çeliğin altındaki yaprakların 3'te ikisi çıkarmalısınız. Bu çeliği köklenmesi için bir bardağın içine koyabilirsiniz. Suda kısa zamanda köklenecektir. Köklenme iyi bir seviyeye geldiği zaman yukarıda tarifini verdiğimiz toprağa direkt ekebilirsiniz. Bununla birlikte bu çiçeğin soğuklara dayanıklı olmadığını da unutmamalısınız.
Petunya Tohumu Nasıl Alınır?
Petunya bitkinizi tohumdan çoğaltmak da mümkündür. Ancak bu yöntem çok daha zordur. Bitkinizin solmuş olan çiçeklerinden bu tohumları elde edebilirsiniz. Çiçeklenme başladıktan sonra tohum almak için yetiştireceğiniz birkaç tane alt tomurcuğu önceden belirlemelisiniz. Çiçeklenmeden tohum alacağınız zamana kadar 3 aya yakın bir süre geçecektir.
Çiçek solduktan sonra içerisindeki tohumları rahatça fark edebilirsiniz. Tohumların kuru bir kâğıt üzerinde bir süre kurumasını beklemelisiniz. Sonra kâğıt içerisinde serin bir yerde saklayabilirsiniz. Gelecek sezon ekim yapana kadar burada bekleyebilir.
Petunya Tohumu Ne Zaman Ekilir?
Petunya tohumu, bulunduğunuz iklime bağlı olarak ekilmelidir. Ancak genel olarak don olaylarının geride kaldığı ve havanın yavaş yavaş ısınmaya başladığı mart ayı ekim açısından idealdir.
Tohumları, nemli bir toprağın içerisine ekmelisiniz. Üzerine bir santim toprak yeterli olacaktır. Toprağa fazla gömmek çimlenmenin gecikmesine ya da hiç olmamasına neden olur. Saksıyı tohumları ektikten sonra nemlendirmeli ve şeffaf bir poşetle kapatmalısınız. Saksının doğrudan güneş ışığı almayan bir yere koyulması gerekir. İlk filizler 7-10 gün sonra çıkmaya başlar.
Petunya fidesi çıkmaya başladıktan sonra poşetten çıkarabilirsiniz. Bu aşamadan sonra fidelerin biraz daha gelişmesine izin vermelisiniz. Petunya fidesi üç yaprak çıkardıktan sonra dışarıda tek başına bir saksıya ekilmeye hazır hale gelmiş demektir.
Petunya Çiçeği Hastalıkları ve Zararlıları
Petunya bitkisinde en çok görülen sorunlardan biri yaprak bitleridir. Bu nedenle bitkinizi belirli aralıklarla kontrol etmeniz gerekir. Olağan dışı bir değişim gördüğünüzde mutlaka hemen müdahale etmelisiniz. İstilanın yayılması bitkinizin ölmesine sebep olacağı gibi, yakınındaki bitkilerin de istilaya uğramasına neden olacaktır. Bitki tamamen istila edilmişse kimyasal ilaç kullanmak kalıcı ve kesin bir çözüm sunacaktır.
Petunya çiçeği çok fazla sulandığında mantar hastalıklarına da yatkındır. Bu nedenle sulama düzeninize dikkat etmeli, çok nemli bir yerde yaşıyorsanız buna uygun bir petunya türü tercih etmelisiniz.
Petunya Bakımında Sık Sorulan Sorular
Petunya bitkisi sıkça çiçek açan, bakımı kolay olan bitkilerden biridir. Ancak bakımında toprak ve sulama gibi işlemlere özen göstermek gerekir.
Petunya Çiçeği Ne Kadar Yaşar?
Petunyanın iklim koşullarını sağlamak oldukça zordur. Bu nedenle genel olarak mevsimlik olarak bakılırlar. Bununla birlikte bazı özel petunya türleri ve kültivarları sıcak iklimlerde birkaç sene boyunca hayatta kalabilir. Genel olarak bu bitkiyi yaşatmaya çalışmanıza gerek yoktur. Baharda yenisini almanız ya da tohumdan yetiştirmeniz daha kolay olacaktır.
Petunya Saksıda Olur Mu?
Petunya bitkisi saksılar için oldukça uygun bir bitkidir. Nitekim bahar aylarında her yerde petunya satılmaya başlandığını görebilirsiniz. Bu bitkiyi evde yetiştirmeniz de oldukça kolaydır. Toprak ve sulamasına dikkat ettiğiniz sürece çok fazla ilgi istemezler.
Petunya Çiçeği Yaprak Solması
Bu bitkinin yapraklarının ya da çiçeklerinin beklenenden önce solmasının birçok farklı nedeni olabilir. Ancak özellikle toprağın uygun olduğundan, sulama düzeninizin doğru olduğundan emin olmanız gerekir. Ayrıca sıcak öğle saatlerinde su vermekten de kaçınmanız gerekir.
Petunya (Petunia)
