Bahçe Defteri'nde yazar olarak bitki ansiklopedisine katkıda bulun.

Parlak Mustafa (Plectranthus verticillatus)
Plectranthus verticillatus

Halk arasında yer sarmaşığı olarak da adlandırılan parlak Mustafa çiçeği, taraklı kenarlara sahip yuvarlak yapraklarıyla, mor çiçekler geliştirir. Yaprakların büyüdüğü her noktada düğümler vardır ve bu düğümler toprakla temas ederse yeni kökler oluşur.

Botanik adı Plectranthus Verticilatus olan parlak Mustafa çiçeği, askılı saksılarda yetiştirmeye son derece uygundur. Bu bitkinin sürgünleri 50 ila 90 santimetre uzunluğa kadar ulaşabilmektedir. Anavatanı Güney Afrika olan bu çiçek İngilizcede Creeping Charli (Sürünen Çarli) ve Swedish ivy (İsveç sarmaşığı) olarak bilinir.

Özellikleri

Bu çiçeğinin yapraklarına ya da gövdesine dokunduğunuz zaman aromatik bir koku yayar. Bu sebeple son derece çekici ve cazip bir süs bitkisi olan parlak Mustafa, çoğunlukla mor renkli çiçekler verir. Bu bitkinin kokusu hayvanlar üzerinden itici bir etkiye sahiptir. Güve, sinek, kedi ve köpek gibi hayvanlar bu bitkiden hoşlanmamaktadır. Bununla birlikte yalnızca yaşlı bitkiler bu kokuyu salgılamaktadır.

Parlak Mustafa çiçeği ilk zamanlarda dik olarak büyür. İlerleyen zamanlarda boyutları bir metreye kadar ulaşabilir ve yay şeklinde sarkan uzun sürgünler vermeye başlar. Toprakla temas eden her yaprak düğümü hızlı bir şekilde kök oluşturur ve yayılmaya başlar.

Bakımı

Parlak Mustafa çiçeğinin bakımı son derece kolaydır. İstilacı bir özelliğe sahip olan bu bitki, hızla büyümektedir. Bu sebeple özellikle bitki bakımına yeni başlayanlar için ideal seçeneklerden biridir. Yatay büyümesini kontrol altına tutmak için ise budanmasına önem göstermek gerekir. Bunun yanı sıra yayılmayı kontrol etmek için bitki bölünerek çoğaltılabilir. Dış mekânlarda da rahatlıkla bakılabilen bu bitki hızla büyüdüğü ve boş alanları doldurduğu için iki metre aralıklarla dikilmelidir. Evde bakmak için son derece hoş bir süs bitkisi olan parlak Mustafa çiçeği, ortalama olarak dört ila beş yıllık bir ömre sahiptir.

Saksı

Bu bitki, köklerini hafif derecede kısıtlayan küçük saksılarda daha iyi gelişme göstermektedir. Kökler saksıyı çok zorlamaya başladığı anda, 3-4 santim daha büyük bir saksıya ekebilirsiniz.

Toprak

Parlak Mustafa bitkisini yetiştirmek için torf yeterli olacaktır. Bu toprağa taş, mangal kömürü, dere kumu, strafor, ponza ve benzeri her şeyi karıştırarak bitki için daha havadar bir ortam yaratabilirsiniz. Bu ortamda bitkiniz daha rahat biçimde gelişecektir. Oran olarak ise 3 ölçü torfa, saydığımız bu diğer malzemelerden herhangi birini ya da hepsini 1 ölçü olarak eklemeniz gerekir.

Sulama

İlkbahar ayından sonbahara kadar parlak Mustafa çiçeğinin gelişme dönemidir. Bu dönemde düzenli olarak sulama yapılması gerekir. Toprağın homojen biçimde nemli kalması önemli bir ayrıntıdır. Kış mevsiminde ise bitki uyku dönemine geçer. Bu dönemde sulama sıklığının azaltılması gerekir. Sulama zamanının gelip gelmediği için toprağın üstten 3 santimlik kısmının tamamen kurumasını beklemelisiniz. Bitkiye verdiğiniz sudaki kimyasallar ve tuz, yapraklarda beyaz lekelerin oluşmasına neden olabilir. Eğer musluk suyu kullanıyorsanız, suyu bir gün bekleterek dinlendirmeniz bu sorunu çözecektir.

Işık

Parlak Mustafa bitkisi parlak ışıkta çok daha iyi gelişmektedir. Bununla birlikte doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmaması gerekir. Özellikle yaz aylarında doğrudan güneş altında olması yapraklarının kurumasına yol açacaktır. Güneşten kuruyan yaprakları temiz bir makas yardımıyla keserek, gölge bir alana taşımanız halinde bitki kendini toparlayacaktır. 

Bu bitki yüzünü sürekli olarak güneşe doğru çevirir. Daha dengeli bir büyüme elde etmek için iki, üç günde bir saksıyı çevirmeniz işe yarayacaktır.

Sıcaklık

Anavatanı tropik iklim olan bitkinin sıcaklık ihtiyacı ortalama olarak 18 ila 27 derece arasındadır. Bu sıcaklık aralığında bitki ideal olarak gelişecektir. Bunun yanı sıra rüzgardan korunması gerekir. Havalandırma penceresi ya da cereyan yapan pencerelerden bitkiyi uzak tutmanız gerekir. Soğuk havalar, bu bitkiyi kısa sürede öldürecektir. Bu sebeple eğer kışları ılıman geçen bir iklimde aşamıyorsanız, bitkiyi iç mekânda yetiştirmeniz daha iyi olacaktır.

Gübreleme

Parlak Mustafa bitkisini, dengeli bir sıvı gübre ile her ay beslemek yeterli olacaktır. Bununla birlikte sıvı gübreyi tavsiye edilenden yarı yarıya oranda seyreltmeniz gerekir. Bitkiye gübre vermeden bir gün önce sulama yaparsanız daha faydalı olacaktır. Eğer bitkinizin çiçekleri kuruysa gübreleme yapmamanız gerekir.

Budama

Parlak Mustafa çiçeği hızla büyüyen bir bitkidir. Bu sebeple eğer bitkiyi kontrol altına almak istiyorsanız zaman zaman budama yapmanız gerekir. Eğer bitkinin küçük boyutlarda kalmasını istiyorsanız, sap uçlarını elle koparabilirsiniz. Özellikle teraryumda yetiştirecekseniz bu önemli bir ayrıntıdır. Bitkiyi saksıda yetiştiriyorsanız, uzayan sapları belirli aralıklarla temiz bir makas yardımıyla kesebilirsiniz. Bunun için en iyi zaman sonbahar mevsimidir. Eğer bitkinizin yaprakları kahverengine dönüyorsa, bu yaprakları koparabilirsiniz. Bu hastalığın diğer yapraklara yayılmasını önleyecektir.

A close-up of a flower of the money plant, Plectranthus verticillatus

Çoğaltılması

Parlak Mustafa bitkisini kök topunu bölerek ya da sapından keserek çoğaltabilirsiniz. Saptan keserek çoğaltma işlemi için en uygun dönem ilkbahar aylarıdır. Kestiğiniz sapı nemli bir saksı toprağına koyarak, düzgün ve dik bir duruş sağlamak amacıyla etrafını toprakla kapatabilirsiniz. Toprağın nemli kalmasını sağlamak için, saksıyı naylon bir torbaya koyarak ağzını kapatmalısınız. Bu bitkiyi tohumdan çoğaltmak da mümkündür. Ancak tohumdan çoğaltmak daha fazla sabır isteyen ve görece olarak daha düşük başarı şansına sahip bir yöntemdir.

Zararlılar ve Hastalıklar

Parlak Mustafa bitkisi için önemli sayılacak herhangi bir zararlı ya da hastalık yoktur. Bununla birlikte birçok bitkide görülen pamuklu bitlere ve örümcek akarlarına dikkat etmek gerekir. Bu bitki aynı zamanda bakteri kaynaklı yaprak lekesine ve sap çürümesine karşı da son derece duyarlıdır. Bu gibi durumlarda hastalıklı bölümleri budamak gerekir. Eğer zararlılar çok fazla yayıldıysa ilaç kullanmak gerekebilir. 

Comments
All comments.
Comments