Mayhoş bir tada sahip, etli bir sebze olan Semizotu (Portulaca oleracea); Semizotugiller familyasından yenilebilen otsu ve yeşil bir bitkidir. Halk arasında pirpirim ve semizebe isimleri ile de bilinen Semizotu bitkisi, içerisinde bol miktarda Omega 3 içermektedir. A, B1, B2, B6, E vitaminleri içeren Semizotu bitkisi mineral bakımından da oldukça zengin Çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilen bu otsu bitki, mayhoş bir tada sahip olup oldukça sağlıklı bir yiyecektir. Birçok ülkede yetişebilen bir bitki olan Semizotu; bazı ülkelerde yiyecek olarak tüketilmez çünkü arsız bir bitki olarak bilinir. “Semiz” kelimesi, bilinen en eski Türkçe metin olan Orhun Yazıtlarında görülür. Halk arasında bu kelime “eti yağlı olan, şişman” olarak bilinmektedir. Semizotu kelimesinin tam hali ise Yadigâr- ı İbni Şerif’in yazılarında ilk kez görülmektedir.
Saksıda Semizotu Nasıl Yetiştirilir?
Eğer balkonda Semizotu yetiştirmek isterseniz geniş bir saksıya ve kumlu ya da killi bir toprağa ihtiyacınız bulunmaktadır. Üst kısımdan 4 parmak boşluk bırakarak geniş saksınızı killi veya kumlu bir toprak ile doldurun. Dikkat etmeniz gereken nokta seçtiğiniz toprağın gübre ile harmanlanması gerektiğidir. Sonrasında sahip olduğunuz Semizotu tohumlarını toprağa serpiştirin. Sonrasında ise bitkiye can suyu verin ve yaklaşık 15-20 gün yağmurlama tekniği ile Semizotu bitkisini sulayın. Çok soğuk ve çok sıcak ortamları sevmeyen Semizotu bitkisini yaklaşık bir ay süren süreçten sonra hasat edilme boyuna geldiğinde hasat edebilirsiniz. Açık arazide Semizotu yetiştirmek için işlenmiş bir toprak tercih etmeli ya da toprağı işlemelisiniz. İşlenmiş toprağa Semizotu tohumlarını yerleştirip toprağı elenmiş toprakla 1 cm kadar olacak şekilde kapatın. Şeffaf bir naylon kullanarak toprağın üstünü kapatın ve düzenli aralıklar ile toprağı nemlendirin. Yaklaşık 6 ila 10 gün arasında çimlenme gerçekleşecektir.
Semizotu Bakımı
Semizotu sıcağı ve ışığı seven bir bitkidir ve çok soğuk ile çok sıcak ortamlarda bakılmamalıdır. Semizotu yetiştirirken mutlaka iki kez toprak yabani otlardan temizlenmeli ve yanmış hayvan gübresi ile gübrelenmelidir. Bunlar yapıldığı takdirde sebze çok daha verimli yetişecektir. Herhangi bir böcek durumunda mutlaka ilaçlama yapılmalıdır.
Özellikleri
Semizotu bitkisinin kökeni Hindistan ve Ortadoğudur fakat birçok yerde de yetişmektedir. Pek çok yerde yetişen ve yetiştirilebilen Semizotu bitkisi aynı zamanda yeşil renkte olan ve yenilebilen bir sebzedir. Çiğ olarak salatalarda, pişmiş bir şekilde sulu yemek olarak veya yoğurtla tüketilebilen bu sebze vitamin ve mineral bakımından oldukça zengindir. Bitkisel beslenen veganlar ve et tüketmeyen vejetaryenler için oldukça zengin Omega 3 kaynağı olup; sağlığa birçok faydası bulunur.
Çoğaltılması
Semizotu bitkisi tohumdan çoğaltma yöntemi ile çoğaltılan bir bitkidir. Bu yeşil bitki, toprağın yaklaşık 0.5 cm altına ekilip örtülür ve düzenli aralıklar ile sulanır. Kısa sürede büyüyen Semizotu dallarından koparıldığında kökten büyümeye devam eder. Birkaç kökü bırakıp tohumlarını alabilir ve ilkbahar mevsiminde bu tohumları tekrar ekebilirsiniz.
Semizotu soğuk yerlerde sadece yaz aylarında yetişirken sıcak bölgelerde yaz ve kış mevsimlerinde yetişebilmektedir. Asya kıtasının hemen hemen her yerinde yetişen bu bitki özellikle yaz aylarında tüketilir. Çok sıcak ve çok soğuk havayı pek sevmeyen Semizotu bitkisi genellikle ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinin aylarında yetiştirilir. Sıcağı ve ışığı çok seven Semizotu sebzesi güneş seven bitkilerden biridir.
Kullanıldığı Alanlar
Semizotu sebzesi tek başına salatalarda çiğ hali ile tüketilir. Ispanak sebzesi gibi pişirilerek veya meze içerisinde de kullanılmaktadır. Sıklıkla çiğ hali yoğurt ile birlikte tüketilen bu sebze sağlığa oldukça faydalıdır.
Vitamin İçeriği
Semizotu içerisinde A, B1, B2, B6, C vitaminleri bulundurur. Aynı zamanda oldukça zengin bir omega 3 ve lif kaynağıdır ve bakır, potasyum, magnezyum, demir gibi minerallere sahip olduğu için vitamin ve mineral bakımından da oldukça zengindir. Semizotu bitkisi sağlığa oldukça faydalı bir bitkidir.
Faydaları
İçerdiği vitamin ve mineraller sayesinde kan dolaşımını hızlandırır, saçların hızlı uzamasını sağlar, basur, kabızlık ve ülser gibi rahatsızlıklara iyi gelir. Bu bitki anemiye, hipertansiyona, şeker hastalığına ve astıma oldukça iyi gelir. Tüm bu faydalarının yanı sıra Semizotu kanseri önler ve kemikler ile görme gücünü güçlendirir. Egzama, çıban, çeşitli enfeksiyonlar, böcek sokması ve siğil gibi deri hastalıklarına da iyi gelen bu bitki kilo vermeye yardımcı olur, bağışıklığı güçlendirir. Semizotu bitkisinin cilde birçok faydası bulunur. Bu bitki, cilt tonu eşitsizliklerini dengeler, akne, siğil, sivilce ve egzama gibi cilt problemlerine iyi gelir. Tüm bu faydalarının yanı sıra Semizotu bitkisi zengin bir Omega 3 kaynağı olduğundan cildi daha parlak ve genç göstermektedir. Diyet ve kilo verme dostu olan Semizotu sebzesi yüz gramında yalnızca 32 kaloriye sahiptir. Kan şekerini dengeleyen bu sebze zinde ve formda kalmaya yardımcı olur. Semizotu sebzesi mayhoş ve hafif ekşimsi bir tada sahiptir. Eşsiz bir tada sahip olan bu sebze bazı insanlar tarafından çiğ tüketilmemektedir. Çiğ tüketmeyen insanlar; sulu yemek, turşu, kızartma ve meze olarak tüketmektedir. Semizotu sebzesi bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara sebep olabilmektedir bu nedenle tüketilmeden önce bir doktora danışılması tavsiye edilir.
