Süs yosunu, yaprak dökmeyen ve genellikle tropikal bölgelerde bulunan bir bitkidir. Selaginellaceae familyasının Selaginella yaklaşık olarak 700’den fazla türe sahiptir. Çoğunlukla bodur ve sarmaşık benzeridir.

Genel olarak 10-15 santime kadar büyüyen bu bitkilerin gövdesindeki yapaklar çok dikkat çekicidir. Bahçe meraklıları arasında son derece popüler olan süs yosunu, nemli ortamları sever. Dekoratif açıdan son derece başarılı olan Selaginella’nın birçok türü az bakım ister. Bazı kültürlerde tıbbi amaçla da kullanılabilir.

Süs Yosunu Özellikleri

Adı her ne kadar yosun olsa da, esasen bu bitki yosun değildir. Biyolojik açıdan çiçeksiz bitkidir. Tohum yerine spor ile ürer. Yosunlardan daha gelişmiş olsalar da eğrelti otlarına göre daha ilkeldir.

Süs yosunu cinsinin yüzlerce farklı türü dünyanın birçok yerine yayılmıştır. Genel olarak çok yağış alan orman altı bitkisi olarak yaşar. Evde yetiştirilenleri genellikle gösterişli türlerdir. Saksı bitkisi olmaktan ziyade teraryum için ideal bir türdür. Çoğunlukla bu amaçla bakımları yapılır.

Süs Yosunu Türleri

Yukarıda da söylediğimiz gibi Selaginella ailesinin 700’den fazla türü vardır. Başlıca Selaginella türleri ise şu şekildedir;

• Selaginella kraussiana: Kahverengi, gri yapraklara sahiptir. Bu türün özelliklerinden biri yapraklarının yumuşak olmasıdır.
• Selaginella plana: Bu türün yaprakları son derece geniştir ve mavi-yeşil renklere sahiptir.
• Selaginella uncinata: Yaprakları son derece uzun ve çam ağacına benzer şekildedir.
• Selaginella lepidophylla: Bu tür yaşayan taş olarak da bilinir. Kuraklık zamanlarında kuruyabilen ve su verildiğinde ise yeniden canlanan bir türdür.
• Selaginella erythropus: Kırmızı ve kahverengi sapları ve yeşil yapraklarıyla eşsiz türlerden biridir. Yaprakları da uzun türlerden biridir.
• Selaginella martensii: Yaprak dökmeyen, ince yapraklara sahip olan bir türdür.
• Selaginella apoda: Çalı benzeri, bodur bir bitkidir. Kahverengi, gri yaprakları vardır.

Süs Yosunu Bakımı

Süs yosunu türlerinin bakımı ve yetiştirilmesi oldukça kolaydır. Bununla birlikte mutlaka uygun şartların sağlanması gerekir. Örnek vermek gerekirse, ikliminiz çok kuruysa cereyan olmaması gerekir. Bunun yanı sıra uzun süreler boyunca doğrudan güneş ışığı almaması gerekir. Kuvvetli aydınlık olan bir ortam yeterli olacaktır.

Toprak

Süs yosunlarının kökleri ve dallarını bir bütün gibi düşünmek gerekir. Toprak ihtiyacını buna göre belirlemek gerekir. Bitki besini içeren poşet topraklar genel olarak Selaginella türlerine zarar verirler. Bu zararlar ölümcül boyutlara ulaşabilir. Bu bitkiye hiçbir şekilde bitki besini vermemelisiniz. Humuslu doğal arazi toprağı süs yosunu için son derece yeterlidir. Fazla toprak istemeyen bu bitki için 3-4 santim derinlik dahi yeterli olacaktır.

Süs yosunu için killi olmayan 3 ölçü doğal humuslu arazi toprağına, bir ölçü dere kumu ve bir ölçü mangal kömürü kırpıntısı karıştırmanız yeterli olacaktır. Bu karışım Selaginella için ideal topraktır. Gübrelemeye ya da bitki besinlerine gerek yoktur.

Sulama

Süs yosununda sulamanın toprağın üst yüzeyindeki ıslaklık kaybolduğunda yapılması gerekir. Bitkinin daima nemli olması gerekir. Sulamayı ıslaklık kaybolduğunda yapmalısınız. Serin zamanlarda ya da teraryumda yetiştiriyorsanız toprağın üst yüzeyindeki nemliliğin azalmasını da bekleyebilirsiniz.

Sulamadan daha önemli bir konu ise nemdir. Sulama çok önemli değilse de nemin daima var olması gerekir. Eğer ortamın havası kuruysa, topraktaki su çok fazla işe yaramayacaktır. Havanın kuru olduğu yerlerde süs yosununu ancak teraryum içinde yetiştirebilirsiniz.

Nem

Yosunlar kadar nemli bir havaya ihtiyaç duymasalar da kimi iklimlerde hava kuruysa, nem yetersiz kalabilir. Süs yosununa nem sağlamak ise oldukça basittir. Saksının 3-4 katı geniş bir tepsiyi, saksının altına yerleştirmelisiniz. Bu tepsiye büyük çakıl taşları koymalısınız. Taşları aşmayacak kadar ise su koyulmalıdır. Saksıyı bu tepsinin tam ortasına oturtmalısınız. Saksının suya değmemesi çok önemlidir. Bu sayede su buharlaştıkça nem artacaktır.

Sıcaklık

Süs yosunu çiçeği, genel olarak ılıman ortamda kalmayı sever. İdeal olarak büyüme koşulları 18 ila 25 derece arasındadır. Çok sıcak ya da çok soğuk ortamlarda bitkinin büyümesi olumsuz şekilde etkilenecektir. Bunun yanı sıra doğrudan güneş ışığı almaması gerekir. Dolaylı ve parlak ışık alan bir konum en iyisidir.

Süs Yosunu Çoğaltma

Süs yosunu çoğaltmak oldukça kolaydır. Birkaç farklı yöntemle çoğaltma yapabilirsiniz. İlk yöntemde, dalların toprağa yatırarak, uzun dalların bitkiye yakın kısmını toprakla örtmelisiniz. Bu örtülü yerler birkaç haftada iyice kök salacaktır. Daha sonra ana bitkiden keserek alabilir ve ayrı saksılara dikebilirsiniz. Bu yönteme basit daldırma adı verilmektedir.

İkinci yöntemde ise dilediğiniz dalları ve parçaları keserek alabilirsiniz. Bu parçaları ıslak olmayan ancak nemli toprağın üstüne bırakmalısınız. Üstüne bir bardak çevirmeniz durumunda içerdeki hava yoğun nemli kalacaktır. Bu sayede yoğun bir nemli hava yaratabilir ve süs yosunlarını kolaylıkla çoğaltabilirsiniz. Toprağın üstüne bıraktığınız süs yosunları zamanla ince kökler uzatacak ve toprağa tutunacaktır. Üç, dört haftanın ardından bitkiyi kapalı ortamda tutmanıza gerek kalmayacaktır.

Eğer yeni bir Selaginella süs yosunu aldıysanız ve pörsüyerek cansızlaşmışsa, sulamamalısınız. Üzerine yeterince büyük bir şeffaf kap geçirip birkaç saat beklerseniz, yeniden dirilecektir. Sonrasında her gün açıkta kalma zamanını bir saat artırarak, açıkta yaşamaya alıştırabilirsiniz. Genellikle evdeki nem oranı yeterli olacaktır. Eğer çok kuru bir iklimdeyseniz sürekli olarak fanus ya da teraryumda tutmalısınız.

Sıkça Sorulan Sorular

Selaginella süs yosunu çiçeği hakkında merak edilenler ve sık sorulan sorular aşağıdaki gibidir.

Süs Yosunu Çiçeği Neden Yaprak Döker?

Selaginella çiçeğinin yaprak dökmesinin birçok farklı nedeni olabilir. Bununla birlikte büyük sorun düşük nem oranıdır. Bunun yanı sıra sulama sıklığının yetersiz olması da yaprakların dökülmesine neden olabilir.

Süs Yosunu Çiçeği Yaprakları Neden Sararır?

Selaginella bitkisinin yapraklarının sararmasının en büyük şüphelisi kök çürümesidir. Kök çürüdüğü zaman yapacak fazla bir şey yoktur. Bu durumun temel nedeni ise çok sık sulama ve gübre kullanımıdır.

Süs Yosunu Ne Sıklıkla Sulanmalıdır?

Selaginella bitkisinin düzenli olarak nemli tutulması gerekir. Sulamanın sıklığı ortamın nemine bağlı olarak değişiklik gösterecektir. Sıcak zamanlarda haftada iki kez sulayabilirsiniz. Serin zamanlarda ise çok nadir toprak kuruduğunda sulamalısınız. Sıcak hava ve nem oranının düşük olduğu zamanlarda sulamayı daha sık yapabilirsiniz.

Süs Yosunu Çiçeği Hangi Işık Koşullarında Yetişir?

Selaginella çiçeği, parlak ancak doğrudan güneş ışığı almayan ortamlarda ideal olarak gelişir. Doğrudan güneş ışığı bu bitkinin yapraklarına zarar verecektir.