Gün güzeli çiçeği, yaz mevsiminin başında turuncu çiçekler açar. Bahçe süs bitkisi olarak kullanılan bu çiçek rizomlu yapıya sahiptir.

Asphodelaceae familyasının üyesi olan gün güzeli çiçeği, Hemerocallis fulva türüdür. Anavatanı ise Kafkaslardan Japonya’ya kadar oldukça geniş bir coğrafyadır. Bahçe bitkisi olmasına karşın büyük saksılarla teras, balkon gibi yerlerde de yetiştirilebilir.

Gün Güzeli Çiçeği Özellikleri

• Hemerocallis cinsinin 80 binden fazla kültivarı vardır. Turuncu gün güzeli, esas olan, doğal türlerden biridir.
• Çiçek saplarının dışında dallanma yapmayan bir bitkidir. Dar ve uzun yapılı yaprakları doğrudan rizomdan yükselir. Çok olumsuz, aşırı hava şartları olmadığı sürece yapraklarını kaybetmez. Sulama düzeni ve ısı yeterliyse yaprakları daima yeşil kalacaktır.
• Toprağın altındaki rizomlarıyla çoğalan gün güzeli, saçak köklere sahiptir. Derine doğru inen köklerinin ucunda yarı şeffaf yumrular vardır. Bu yumrular su ve besin depolamak içindir. Bu yumrulardan çoğaltma yapılmaz.
• Genel olarak ilkbahar mevsiminin sonunda ve yaz aylarının başında çiçek açar. Bazı durumlarda sonbaharda da çiçek açtığını görebilirsiniz. Sonbaharda çiçeklenmesi yazın susuz kalmasına ve baharda güçlenmeye devam etmesine karşın hala çiçek açmamasına bağlıdır. Sonbahar aylarında her zaman çiçek beklemeyin
• 40 santim ile 1 metre arasında değişen çiçek saplarına sahiptir. Bu sapların ucunda 5 ila 15 arasında tomurcuk çıkar. Çiçekleri zambağa benzer ve bir günde solar. Tomurcuklar aynı günde çiçeklenmediği için günlerce çiçekli kalır.
• Eksi 30 dereceye kadar dayanıklı bir bitkidir. Bununla birlikte hafif do olaylarında dahi yaprakları kurur. Toprağın altındaki rizomlar ise yaşamaya devam eder. Kış aylarında tedbir olarak toprağın yüzeyini kuru yapraklarla örtebilirsiniz. Bu bitki hemen hemen her yerde sorunsuzca yetişecektir.
• Sıcak yaz aylarında uzunca süreler susuz kalırsa yaprakları tamamen kurur. Buna karşın sonbaharda yeniden yapraklanır. Hem kuraklığa hem de don olaylarına dayanıklı bir bitkidir.
• Turuncu gün güzeli, yeşil yapraklarıyla oldukça iyi bir yer örtücüdür. Genellikle çiçekleri için yetiştirilir ve zehirli bir bitki değildir. Doğu Asya’daki bazı bölgelerde rizomları da çiçekleri de yenmektedir.

Gün Güzeli Bakımı

Gün güzeli normal şartlarda bir bahçe bitkisidir. Bununla birlikte balkon ve teras gibi açık havada büyük saksılarda da yetiştirebilirsiniz. Bahçede ekecekseniz, kenar bir yere dikin. Bakımı oldukça kolay olsa da özellikle sulama konularına dikkat etmelisiniz.

Konum

Bu çiçek hemen hemen her yerde rahatlıkla yetişir. Aşırı güneşli olan teras ve balkonlarda saksıda yetişebilir. Kısmen gölgeli yerlere de uyumlu bir bitkidir. Gölgede dahi yetişebilir ancak bu tip ortamlarda çiçeklenmesi verimsiz olacaktır.

Toprak

Bu bitki toprak seçmeyen türlerden biridir. Herhangi bir bahçe toprağında kolaylıkla yetişecektir. Bununla birlikte humuslu, suyu tutma özelliği olan, gübreli bir toprakta çok daha verimli bir şekilde çiçek verir.

Sulama

Gün güzeline bahçede bakıyorsanız, çiçeklenme sonrasında sulama sıklığını azaltmalısınız. Sulamaya devam ederseniz toprak altından tüm bahçeyi istila eder. Bunun yanı sıra sayıca az ise ve çoğalmasını istiyorsanız, ilkbahardan sonbahara kadar sıklıkla sulamalısınız. Saksıda yetiştirilen bitkiler daha sık sulama isterler.

Gübreleme

Gün güzeli çiçeğinin gelişme dönemi bahar aylarıdır. Bu dönemde gübre vermeniz ilk birkaç yıl boyunca önemlidir. Nisan ayının sonu gibi çiçekli bitkiler için özel olarak hazırlanmış yavaş salınan bir gübre kullanabilirsiniz.

Budama

Yaz aylarında solmuş ya da sarı yaprakları çiçek kümelerini kesebilirsiniz. Kapsamlı bir budamayı ister ilkbahar isterseniz sonbahar mevsiminde yapabilirsiniz. Sonbaharda yaptığınız budama, mantar riskini azaltır. Bununla birlikte kış korumasından mahrum kalabilir. İlkbaharda ise bu durumun tam tersidir. İklim şartlarına bağlı olarak budamanın ne zaman yapılacağını karar verebilirsiniz.

Kış Bakımı

Eğer doğru bir konumdaysa, gün güzeli çiçeği için kış korumasına gerek yoktur. Genel olarak eksi 30 dereceyi dahi tolere edecektir. Buna karşın yaprak dökmeyen bazı kültivarların kış aylarında korunmaya ihtiyacı vardır. Kış mevsimi geldiğinde ağaç kabuğu, yaprak gibi malzemelerle toprağın üzerini kaplayabilirsiniz.

Gün Güzeli Çiçeği Çoğaltma

Turuncu gün güzeli çiçeğini çoğaltmak oldukça basit bir işlemdir. Kökten ayırma yöntemiyle, bitkinizi çoğaltabilirsiniz. Bunu yaparken fazla bölmeden, gruplar halinde ayırın. Tek tek ayırmak da mümkündür fakat bunların sonraki dönemde çiçeklenme ihtimali daha düşük olacaktır.