Renkleri ve yaprakları son derece güzel olan bu bitki, iç mekânlarda yaygın olarak tercih edilen süs çiçeklerinden biridir. Gelişiminin son derece basit ve hızlı olması, birçok bitkiseverin yaprak güzeline yönelmesine neden olmuştur. Çok sevilen, evlerde, bahçelerde ve balkonlarda yetiştirilen bu bitki kolyoz olarak da bilir. Latince adı ise Coleus’tur.

Lamiaceae familyasına ait olan yaprak güzeli Plectranthus scutellarioides türüdür. Bu bitkinin ana vatanı ise Malezya ve Hindistan civarıdır. Adını göz alıcı yapraklarından almaktadır.

Yaprak Güzelinin Özellikleri

Yaprak güzeli çiçeği, anavatanında nemli ve ılıman bölgelerde yaşar. Bu sebeple evinizde bu ortamı yaratabilmek adına sık sık sulama yapmanız ve özelikle sıcak dönemlerde yapraklara su püskürtmeniz gelişimi açısından faydalı olacaktır.

Bu bitki Asya’nın tropik kesimlerinin yanı sıra Afrika’da da yetiştirilmektedir. Doğada yaklaşık olarak bilinen 150 farklı türü vardır. Yaprakları aynı anda sarı, mavi, kırmızı, yeliş ve beyaz gibi renklere sahip olabilir. Haziran ile ekim aylarında arasında küçük çiçekler açarlar.

Yaprak güzel bitkisi ideal şartlarda 100 santime kadar uzayabilmektedir. Kökleri geniş alan isteyen çiçeklerden biridir. Bu bitkinin bakımı konusunda dikkat etmeniz gereken noktalardan biri çiçek açmadan tomurcukları budamanızdır. Çiçek açması, bitkinin daha cılız hale gelmesine ve kısa sürede ölmesine neden olacaktır.

Çok yıllık bir bitki olmasına karşın soğuk havaya dayanamamaktadır. Çok kolay bir şekilde büyümesi nedeniyle mevsimlik bitki muamelesi görmektedir. Eğer iç ortamda yetiştirmek istiyorsanız, kışın hiçbir zarar görmeden birkaç yıl boyunca yaşayabilir.

Yaprak Güzeli Bakımı

Yaprak güzeli bitkisine düzenli ve doğru bir bakım yaptığınızda, gelişimi çok hızlı olacaktır. Çok fazla bakım istemese de bakımı konusunda bazı püf noktalarının bulunduğunu söylemek gerekir.

Saksı Seçimi

Eğer yaprak güzeli bitkinizi saksıda yetiştirmek istiyorsanız, büyüklüğü çok da önemli değildir. Ancak kök gelişimi önemli olduğu için çok küçük saksılar tercih etmemelisiniz. Bununla birlikte her saksıya tek bir çiçek ekmeniz gerekir. Bahçenize ekim yapacaksanız, her bir yaprak güzelinin arasında 30 ila 40 santimlik bir mesafe bırakmalısınız.

Toprak Seçimi

Kolyoz çiçeğini aydınlık bir ortamda yetiştiriyorsanız toprak seçmeyecektir. Doğru koşullarda hemen hemen tüm toprak çeşitlerinde gelişim gösterir. Fakat optimum oranda gelişim istiyorsanız, drenajı iyi bir bahçe toprağı seçmeniz faydalı olacaktır. Humuslu bir toprakta yaprak güzeli çok daha iyi gelişim sergilemektedir. Bu gibi bir toprakta gübre ya da bitki besini de istemeyecektir. Eğer standart bitki toprağı olan torfta yetiştiriyorsanız mayıs ve eylül ayları arasında 20 günde bir kez olacak şekilde bitki besini kullanabilirsiniz.

Sert ve ağır topraklar yaprak güzeli için uygun değildir. Bu topraklarda genel olarak kökleri hava almadığı için çabuk hastalanırlar.

Sıcaklık ve Nem

Yaprak güzeli bitkisinin çiçek gelişme döneminde 14 ila 18 derece arasında sıcaklığına ihtiyacı vardır. Kış aylarında ise düşük sıcaklıklara dayanamamaktadır. Bu bitki için ideal sıcaklık aralığı 12 ila 16 derece arasındadır. Oda sıcaklığında kışı rahatlıkla atlatacaktır.

Kış aylarının yanı sıra yaşadığınız iklime bağlı olarak sonbahar aylarındaki soğuklar dahi bu bitkinin ölmesine neden olabilir. Bu nedenle bitkinizin bulunduğu ortamın daima 12 derecenin üzerinde sıcaklığa sahip olduğundan emin olmalısınız.

Nemli ve sıcak ortamları seven yaprak güzeli bitkisinin, yapraklarının daha güzel ve sağlıklı bir görünüme kavuşması için daima yeterli nemin sağlanması gerekir. Bu sebeple yaz aylarında bitkinin yapraklarına su püskürterek, nem oranını koruyabilirsiniz.

Işık

Kolyoz çiçeği genel olarak aydınlık ortamları sever. Bununla birlikte tam güneş altında sürekli olarak bırakmak iyi bir fikir değildir. Bu bitki doğrudan güneş ışığı almadığı ancak aydınlık ortamlarda çok iyi bir gelişim gösterecektir. Yarı gölge, az ışık aldığı ya da daha fazla güneşe maruz kaldığı ortamlarda da gelişecektir. Ancak bu gibi durumlar yapraklarında sorunlara yol açacaktır. Aydınlık miktarı azaldıkça yapraklar yeşile dönecektir. Gereğinden fazla güneşe maruz kalması durumunda ise yapraklar tek renk olacak, göz alıcı tonlarını kaybedecektir.

Sulama

Yaprak güzeli bitkisinin sulanması, yaşadığınız iklime göre değişecektir. Sıcak bölgelerde çiçeklerin özellikle yaz aylarında günlük olarak sulanması gerekir. Daha soğuk bölgelerde ise sulama düzenin aralığı açılabilir. Doğru bir sulama düzeni yakalamak için bitkinin toprağını kontrol etmek daha faydalı olacaktır. Toprak tamamen kurumuşsa su vermenin zamanı gelmiştir. Bununla birlikte fazladan sulamanın çiçeğin köklerini çürüteceğini unutmamalısınız.

Yaprak Güzelini Suda Yetiştirmek

Yaprak güzeli bitkisinin en güzel yanlarından biri de suda yetiştirilebiliyor olmasıdır. Tıpkı şans bambuları gibi suda yaşayabilirler. Toprak olmadığı takdirde dahi iyi bir gelişim gösterebilirler.

Suda yetiştirmek için köksüz dalları kullanmak faydalı olacaktır. Bu köksüz dallar, suda hızlı bir biçimde kök salacaktır. Bununla birlikte köklerin aşırı fazla olduğunu görürseniz kökleri azaltabilirsiniz. Bitkiyi yetiştirmek için dinlenmiş musluk suyu yeterli olacaktır. Suyu haftada bir kez değiştirmeniz de bitkinin besin alması açısından faydalı olacaktır. Bunun yanı sıra suyu değiştiremiyorsanız ya da uygun olmayan su kullandığınızı düşünüyorsanız, suya birkaç damla genel amaçlı bitki besini vermeniz, besleme açısından önemlidir.

Yaprak Güzeli Nasıl Çoğaltılır?

Yaprak güzeli bitkisinin çoğaltmak oldukça kolaydır. Hızla büyüyor olması, özellikle bitki bakımına yeni başlayanlar için ideal bir bitki haline gelmesini sağlar. Yaprak güzeli bitkisini hem çelik hem de tohum ile çoğaltabilirsiniz.

Tohumla çoğaltmak için hava sıcaklığının 18 ila 24 derece arasında olduğu bir dönemi tercih etmelisiniz. Daha soğuk zamanlarda tohumların çimlenmeme ihtimali yüksektir. Tohumları ekeceğiniz toprağı önceden sulamanız gerekir. Sonrasında tohumları toprağa serpin ve üzerine su fısfıslayın. Çimlenmenin yaşaması için ışık gerektiğini unutmamalısınız. 10 gün içerisinde tohumların çimlendiğini görebilirsiniz. Fideler birkaç yaprak çıkardıktan sonra onları ayırmanız gerekir. Sıkışık bir ortam yaprak güzelini olumsuz yönde etkiler.

Çelikle çoğaltma yapmak için özel bir zaman seçmenize gerek yoktur. Sıcak ve aydınlık bir ortam olduğu sürece, bitkinizden herhangi bir dalı keserek doğrudan toprağa ekebilirsiniz. Çelikler birkaç gün içinde kök salacaktır. Bu işlemde dikkat etmeniz gereken nokta ise ilk bir hafta boyunca doğrudan güneş altında kalmaması gerektiğidir.

Yaprak Güzeli Zararlıları ve Hastalıkları

Yaprak güzeli bitkisinin bakımı çok kolay olmakla birlikte, dikkat etmediğiniz sürece hastalanabilirler. Hastalıklar genel olarak sulama düzeninin bozuk olmasından kaynaklanmaktadır. Eğer böylesi bir durum yaşıyorsanız, bitkinizi dış ortama taşımalı ya da toprağını değiştirmelisiniz.

Kök çürüklüğü, kurşuni küf ve yaprak lekesi bu bitkide görülen sorunlardan başlıca olanlarıdır. Bu gibi durumlarda beyaz sinek ve unlu bitler gibi zararlılar ortaya çıkabilir. Eğer bitkinin dallarında herhangi bir hastalık belirtisi görürseniz, bu dalı budayarak uzaklaştırabilir ya da neem yağı kullanabilirsiniz.