Peperomia ya da yaygın bilinen bir diğer adıyla zümrüt dalgası bitkisi, 1500'den fazla türe sahiptir. Bu bitkiler, farklı yetiştirme koşullarına dayanıklı olmasının yanı sıra ilginç görünümle yapraklara sahiptir. Peperomia bitkisinin türlerinde yapraklar farklılık gösterebilir. Buna karşın birçok tür genel olarak yuvarlak ve kalın yapraklara sahiptir. Tipik olarak yeşil yapraklara sahip olan bu bitki, türüne bağlı olarak desenli ve farklı renkli yapraklar da çıkabilir. İlkbahar aylarının başında dikilmesi ideal olan bu bitkiler yavaş büyür ve az bakım ister.
Alem: | Plantae |
Klad: | Tracheophytes – Damarlı Bitkiler |
Klad: | Angiosperms – Kapalı Tohumlular |
Bölüm: | Magnoliids |
Takım: | Piperales |
Aile: | Piperaceae – Karabibergiller |
Cins: | Peperomia |
İçindekiler
Özellikleri
Çeşitli renklere, boyutlara ve şekillere sahip olabilen pepemomia, Orta ve Güney Amerika'nın tropikal bölgelerine özgüdür. Bakımı son derece kolay olan peperomia, bitki bakımına yeni başlayan ve sürekli hareket halinde olanlar için ideal seçimlerden biridir.
Bitki genellikle yeşil, kırmızı, gri tonlarında çizgili, oval ya da kalp şeklinde yapraklar sahiptir. Doğal yaşam alanı doğrudan güneş ışığı almayan tropikal ormanların zeminidir. Bu bitki özellikle çok fazla ışık almayan iç ortamlar için idealdir. Oldukça yavaş büyüyen bu bitki, kümeler halinde küçük çiçekler üretir. Bununla birlikte ev içerisinde genellikle yaprakları için büyütülür.
Bakımı
Yetiştirilmesi oldukça kolay olan zümrüt dalgası, küçük boyutları nedeniyle ofislerde masalarda sıklıkla tercih edilmektedir. Bu bitkinin diğer çiçeklerinizi geçmesi ve gölgelemesi olası değildir.
Bitkinin bakımında karşınıza çıkabilecek en büyük zorluk, nem seviyesinin belirli bir oranda tutulmasıdır. Bunun yanı sıra hatalı sulama da yaygın yapılan hatalar arasında yer alır. Orta ve Güney Amerika'nın subtropikal yağmur ormanlarında yetişen zümrüt dalgası; serin ve nemli ortamları sever. Yüksek nemden hoşlanmalarına karşın aşırı sulama karşısında ise hassastır. Aşırı sulandığında yaprakarın üzerinde kabuk benzeri çıkıntılar oluşabilir ve kısa sürede solar.
Zümrüt dalgası genel olarak zararlılara ve hastalıklara karşı fazla yatkın değildir. Birkaç yaprağının düşmesi olağan olarak kabul edilir. Buna karşın ciddi yaprak dökmesi sorunu genellikle ani sıcaklık değişimine ve gübrelemeye bağlı bir sorundur.
Toprak
Peperomia bitkileri için drenajı iyi olan gevşek bir toprak seçimi yeterli olacaktır. Turba yosunu içeren bir toprak karışımında oldukça iyi bir gelişim gösterirler. Bunun yanı sıra toprağın drenajını ve hava almasını artırmak için iri taneli dere kumuyla ponza taşı da kullanabilirsiniz.
Işık
Genellikle kısmen gölge alanlarda çok daha iyi büyüyen peperomia bitkisinin doğrudan güneş ışığı almaması gerekir. Özellikle sıcak mevsimlerde doğrudan güneş ışığı yapraklarını yakacaktır. Evinizin ya da ofisinizin parlak ışık aldığı ve güneş ışığının filtrelenerek geldiği bir noktaya bitkinizi yerleştirebilirsiniz. Düşük ışığı tolere etmesine karşın bu durumda yapraklarının renkleri daha solgun olacaktır.
Sulama
Bu bitkiler doğal ortamlarında nemli bir alanda yaşarlar. Bu sebeple düzenli olarak sulanmayı severler. Ancak saksıdaki toprağın çamur olacak şekilde çok fazla sulanmaması gerekir. Sulama zamanının gelip gelmediğini anlamak için belirli aralıklarla toprağını kontrol etmelisiniz. Eğer toprak kuru geliyorsa, sulama zamanı da gelmiştir. Sonbahar aylarının sonunda ve kış aylarında bitki uyku dönemine geçer. Bu dönemde yeni yapraklar çıkararak gelişmeyeceği için sulama periyotlarının da azaltılması gerekir.
Sıcaklık ve Nem
Peperomia bitkileri genel olarak 18 ila 26 derece arasındaki sıcaklıklar severler. Bu sıcaklık aralığında ideal olacak gelişirler. Bununla birlikte bitkilerinizi klima ve ısıtıcı gibi cihazlardan uzakta tutmanız gerekir. Aynı zamanda cereyan ve hava akımlarına karşı da doğru bir konumlandırma son derece önemlidir. Bu cihazlar ya da pencereden gelecek rüzgâr sıcaklıklarda aşırı dalgalanmalara sebep olabilir. Bu da bitkinize zarar verecektir. Peperomia bitkisi orta ve yüksek sevilerde nem oranını severler. Nem oranını özellikle kış aylarında koruyabilmeniz önemlidir. Nemi artırmak için bitkinin yapraklarına düzenli olarak su püskürtebilirsiniz. Bunun yanı sıra saksının altına içi çakıl dolu bir kap koyabilir ve kabı su ile doldurabilirsiniz. Su buharlaştıkça bitkininiz nem seviyesinin arttığını hissedecektir. Ancak bu noktada kaba koyduğunuz suyun saksıya değmediğinden emin olmalısınız.
Gübreleme
İlkbaharın ilk aylarından sonbahara kadar bitkinize ilave besin vermek faydalı olacaktır. Bu büyüme mevsiminde peperomia bitkinize genel amaçlı sıvı gübre verebilirsiniz. Bunun yanı sıra ilkbahar aylarının başında yavaş salınımlı gübre peleti de kullanabilirsiniz. Kış aylarında uyku döneminde ise gübre vermeyi bırakmalısınız.
Budama
Peperomia bitkisi genel olarak budanmaya ihtiyaç duymamaktadır. Buna karşın bitkiniz 30 santimden daha fazla uzamaya başladığında budama yapabilirsiniz. Budama işlemini sterilize edilmiş keskin bir bıçak ya da makasla yapmalısınız. Budamanın genel amacı bitkinin boyutlarını kontrol altında tutmak olsa da, aşırıya kaçmak bitkiye kalıcı zarar verebilir. Bu durum bitkinizin daha fazla gelişmesine engel olacaktır. Bunun yanı sıra bitkinizde ölü ve hasarlı kısımlar varsa buraları budayabilirsiniz.
Çoğaltılması
Birçok peperomia türü yapraktan kolayca ve başarılı bir şekilde çoğaltılabilmektedir. Bunun için yapmanız gereken şey hayli kolaydır. Bitkinizin büyük ve güçlü bir yaprağını keskin bir bıçak yardımıyla saplarıyla birlikte koparmalısınız. Yaprağın kök çıkması için toprağa direk ekebilirsiniz. Köklendirme hormonu kullanmanız hainde şansınız daha da artacaktır. Yeni bitkinizin kökleri çıkana kadar bolca ışık alan ve sıcak bir yere koymalısınız. Yeni bitkiniz büyümeye başladığında daha iyi bir saksıya alabilirsiniz.
Saksı Değişimi
Peperomia bitkisi bulunduğu saksıdan taşmayı seven bir türdür. Bu sebeple kök yumrusunun sığabileceği büyüklükte bir saksı tercih etmek gerekir. Bu bitkilerinin toprağını yenilemek adına iki ya da üç yılda bir kez saksı değiştirmek gerekir. Saksı değişiminin ilkbahar aylarının başında yapılması daha olumlu sonuç verecektir. Eğer kökleri kendi saksılarında rahatsa, yalnızca toprağını değiştirmekle de yetinebilirsiniz.
Zararlıları ve Hastalıkları
Peperomia bitkisinin en yaygın zararlıları yaprak bitleri ve unlu bitkilerdir. Bunun yanı sıra aşırı sulamaya bağlı olarak mantar hastalıkları da görülebilmektedir. Zararlıları gördüğünüzde istilanın büyümemesi için yapraklardan bazılarını kesebilirsiniz. Eğer istila yayılmışsa neem yağı ya da kimyasal ilaçlara başvurmak gerekebilir.
Kök çürümesine karşı son derece hassas olan bu bitki için kontrollü sulama yöntemini seçmelisiniz. Kök çürümesi yaşandığında bitkinizi kurtarmak neredeyse mümkün değildir. Aşırı sulama sonucunda yapraklarda şişkin noktalar ve yaprak dökülmesi oluşabilir. Bunun yanı sıra yapraklarda yuvarlak izler bırakan ve yüksek nem oranı nedeniyle oluşan mantar hastalıklarının genellikle tedavisi yoktur.
