Salon Çamı (Araucaria Heterophylla)

Arokarya ya da bilinen bir diğer adıyla salon çamı bitkisi, peyzaj ağacı ve iç mekân bitkisi olarak tercih edilmektedir. araucariaceae familyasına ait olan bu bitki botanikte Araucaria Heterophylla adıyla anılmaktadır. Bu bitki çam türleriyle alakasız, tamamen farklı bir familyadandır.  Yeterli nem olduğu müddetçe bakımı son derece kolay olan bu bitki 150 yıl kadar hayatta kalabilir.

Özellikleri

Salon çamları doğal ortamında 50 ila 60 metre arasında uzayan, piramit biçimli bir ağaçtır. Anavatanının dışında ise genellikle en fazla 10 metre kadar uzamaktadır. Farklı yönlere doğru asimetrik olarak uzayan yan dallar, karşılıklı olarak birbirleriyle simetrik gelişir.

Yaprakları açık yeşil olan bu bitkinin kökleri ise genel olarak azdır. Anavatanı Avustralya kıtasında yer alan Norfolk adasıdır. Bu bitki adanın endemik türlerinden biridir. Deniz seviyesinde ve bu seviyeye yakın alçak kesimlere yaşarlar. Subtropikal iklim kuşağı bitkisi olan arokarya, iç mekânlarda bakımı kolay sayılabilecek seçeneklerden biridir.

Bakımı

Salon çamları hem iç mekânlarda hem de dış mekânlarda yetiştirilebilmektedir. Bu bitkiler farklı koşullara karşı oldukça dayanıklıdır. Buna karşın her koşulda yetiştirilemezler. Eğer bu bitkiyi bahçenize dikecekseniz, tamamen güneş alan bir yerde orta derecede nemli ve kumlu bir toprak tercih etmesiniz. Dikildikten hemen sonra kuru hava şartlarına belirli bir ölçüye kadar dayanacaktır.

İç mekânda bakım yapmak için ise gözenekli, hafif asidik ve kumlu saksı toprağı tercih etmelisiniz. Standart saksı toprağı olan torfa, turba yosunu ekleyerek toprağın asitliğini artırabilirsiniz. Toprağının çok ıslak olmaması ancak düzenli olarak nemli olması gerekir. Ayrıca bolca ışık alacağı bir konumda bulunması da önemlidir. Açık tohumlu olan salon çamında, erkek ve dişi üreme organları aynı bitkide bulunur. Evde yetiştirilen tohumlarla çoğaltmak için oldukça zordur.

Toprak

Salon çamları asit seven bitkiler arasında yer alır. Bu sebeple turba bazlı saksı toprağı bu bitkiler için daha iyi bir gelişim imkânı sağlar. Turba parçalandığı sürece toprak kademeli olarak asitlenecektir. Bu sebeple iç ortam bitkilerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Eğer salon çamını dışarıya ekmeyi düşünüyorsanız, kumlu ve turba içeren zengin bir toprak tercih etmeniz gerekir.

Işık

Salon çamları mümkün olduğunda güneş görmeyi seven bitkilerdir. Bununla birlikte loş ortamlarda da aylarca dayanabilirler. Bu sebeple saksıdaki bitkiyi kış koşullarında iç mekâna taşıyabilirsiniz. Yaz geldiğinde ise güneş alan bir balkon, teras ya da cam önü bu bitki için ideal koşulları sağlayacaktır. 

Bitkiyi iç mekânda tutarken gelişmeye ve uzamaya başlarsa bu durum düşük ışıktan ve yoğun gübre verilmesinden kaynaklanabilir. Bu tip bir durumda bitkinin daha fazla güneş ışığı alacağı mevsim gelmeden önce gübre vermeyi kesmeniz lazım. Her tarafının eşit derecede ışık alması için saksıyı sık sık çevirmek de faydalı olacaktır.

Sulama

Salon çamları, susuzluğa ve tuza karşı kısmen dayanıklı bitkilerden biridir. Bu bitki sulandığı zaman canlanır. Sulama zamanının gelip gelmediğini anlamak için toprağın kuruması kontrol edilmelidir. Saksıdaki toprağa parmağınızı 2-3 santim kadar batırdığınızda çok hafif nemli hissediyorsanız, sulama yapılabilir. 

İç ortamlarda bu bitkiye on günde bir su vermek yeterli olacaktır. Bununla birlikte iklim koşullarını hesaba katmayı unutmamalısınız. Sulama yaparken, saksının drenaj deliklerinden çıkana kadar bol miktarda su verebilirsiniz. Ancak dibinden çıkan suyun toprağın yeniden emmesine izin vermemelisiniz.

Sıcaklık ve Nem

Arokaryaların anavatanı subtropikal bölgeler olduğu için, bu bitki 18 ila 21 derecedeki sıcaklıkları sever. Bunun yanı sıra ortamında nemli olmasını tercih ederler. Daha yüksek ve düşük sıcaklıklarda da hayatta kalabilen arokarya, eksi derecelerde yaşamını yitirebilir. 

İç ortamlarda bakılırken nem oranının sabit tutulması için bitkiye düzenli olarak su püskürtebilirsiniz. Bunun yanı sıra saksının altına taş dolu bir kap koyabilir ve bu kabı suyla doldurabilirsiniz. Bu yöntemde alttaki kaba koyduğunuz suyun saksıya değmemesine özen göstermelisiniz. Tüm bunlara karşın arokarya, çoğu subtropikal bitkiye oranla kuru iç mekânlara çok daha fazla dayanıklıdır.

Gübreleme

Arokaryalar ışık seven bitkilerdir. Işığın az olduğu dönemlerde, gübrelemeye ara vermek gerekir. Bununla birlikte büyüme dönemi boyunca hafif bir sıvı gübreyle ilave besin vermek faydalı olacaktır. Özellikle genç salon çamları zayıf bir kök sistemine sahiptir. Köklerin güçlendirilmesi için düzenli gübreleme önemlidir. Bunun yan sıra destek çubuğu kullanmak da bitkinin düz durabilmesi için olumlu olacaktır.

Budama

Arokaryaların alt yapraklarının ölmesi, iç ortamlarda bakılan bitkilerde yaygın olarak karşılaşılan durumlardan biridir. Bu durumda ölü yaprakları temizlemeniz daha iyidir. Genel olarak ağacın tepesinden budama yapmamanız gerekir. Bu tip bir budama bitkinizi öldürebilir. Bahçede yetiştirilen arokaryalarda ise ölü ve hastalıklı dallar budanabilir. Buna karşın bu işlemin rutin olarak yapılmasına gerek yoktur.

Saksı Değişimi

Salon çamlarının saksı değişim zamanı geldiğini anlamanın iki farklı yöntemi vardır. Birincisi kökleri kontrol ederek düğümlendiklerini gözlemlediğinizde ikincisinde ise saksının altındaki drenaj deliklerinden kökler çıkmaya başladığında saksı değişimi yapabilirsiniz. Genç bitkiler genel olarak çok yavaş büyürler. Bu sebeple saksı değişiminin üç yılda bir kez yapılması yeterli olacaktır. Bitki yaşlandıkça büyüme hızı da artacaktır.

Saksı değişimi için ideal zaman ise ilkbahar aylarıdır. Bitkiyi bulunduğundan daha büyük bir saksıya alırken, aynı zamanda dik durmasına yardımcı olacak kadar ağır bir seçim yaptığınızdan da emin olmalısınız. Bunun için saksı kumu gibi ağır maddelerin bolca bulunduğu bir toprak kullanabilirsiniz. Yeni saksınızın birkaç santim büyük olması yeterli olacaktır. Ayrıca yeni saksıda yeterince drenaj deliği bulunduğundan da emin olmalısınız.

Kış Bakımı

Arokaryalar genel olarak ılık havayı seveler. Havanın eksi derecelere düştüğü iklimlerde yaşamaları son derece zordur. Dona maruz kalan arokarylar, sararmaya başlar ve sonunda ölür. Eğer arokaryanıza saksıda bakıyorsanız, kış aylarında içeriye taşımanız ve cereyandan uzak tutmanız faydalı olacaktır. 

Bunun yanı sıra kış aylarında ısıtıcılar nedeniyle ortamdaki hava kuruyacaktır. Bitkiyi parlak güneş ışığı alan nemli bir ortama koymaya çalışmalısınız. Güneye bakan bir mutfağınız varsa, pencere önü harika bir konum olacaktır. Bu dönemde toprağın yüzeyi tamamen kuruduğunda sulama yapmanız gerekir.

Bahçede Bakımı

Bahçede arokarya bakmak istiyorsanız, öncelikle ağacın büyüdüğü zaman çevreye vereceği tehlikeyi hesaba katarak bir konum seçmelisiniz. Bu ağaç birkaç metre boyuna ulaştığında, fırtınalarda kolayca devrilebilir. Fırtınalı günlerde kimseye zarar vermeyecek bir konum seçerek dikim yapmalısınız. Bununla birlikte eğer 2 metre boyuna ulaşmayı engelleyecek şekilde düzenli budama yapacaksanız, konum seçiminde daha rahat davranabilirsiniz.

İyi bir gelişim için bitkiyi ektiğiniz toprağın humuslu, pH derecesinin nötr veya hafif asitli olması gerekir. Bahçedeki toprağınız bu özelliklere sahip değilse, en ve boyu 50 santim ebadında bir çukur kazarak, içini uygun toprakla doldurmalısınız. Torf toprak bunun için oldukça uygundur. Bunun yanı sıra ormanlardan alacağını üst yüzeyi humuslu ve çürüntülü toprak da gayet besleyici olacaktır. Bu toprağa arokaryanızı ekerek, can suyu verebilirsiniz. Fırtınalı günlerde kırılmasını engellemek için bir metreyi aşana kadar bir değneğe bağlayabilirsiniz. 

Kış aylarında fırtınalarda gövdesi kırılırsa, yaz ayında yeni sürgünler çıkararak kendini yenileyecektir. Bunun yanı sıra fazla büyüdüğünde fırtınaların devirip kırması riskine karşı dipten kesme budaması yapılabilir. Dipten sürgün çıkaran bitki kendini yenileyecektir.

Zararlıları ve Hastalıkları

Arokaryalar yaprak bitleri, kabuklu bitler, örümcek akarları, yaprak bitleri ve beyaz sinek gibi zararlılara karşı son derece savunmasızdır. Böylesi bir istila başlamadan önce önlem almak gerekir. Bu sebeple bitkinizi düzeli olarak kontrol etmeli, böylesi bir sıkıntıda müdahale etmelisiniz. Zararlıların olduğu dalları budamak bu seçeneklerden biridir. Ancak istila çok geniş bir alana yayılmışsa kimyasal ilaçlara başvurulabilir. Salon çamlarında aşırı sulamaya bağlı olarak tüm bölümlerin kahverengine bürünmesi ve sonunda ölmesine neden olan antraknoz benzeri mantar hastalıkları da görülebilir.

Sık Görülen Sorunlar

Bakımı son derece kolay olan bu ağaçlarla ilgili bazı yaygın sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Bu sorunların başında genellikle iğnelerinin renginin değişmesi gelmektedir. Bu renk değişimine bağlı olarak farklı problemler olduğunu anlayabilirsiniz. Eğer iğneler kahverengileşiyorsa bu genel olarak sıcaklık dalgalanmalarından kaynaklanmaktadır. Bunun yanı sıra kahverengi iğneler bitkinin gereğinden fazla ya da az sulandığını da gösterebilir. İğnelerin sararması ise genellikle yeterince güneş ışığı alamamasının göstergesidir. Buna karşın eğer çok fazla güneş ışığı alıyorsa da iğneler sararabilir. Yine aşırı sıcaklık değişimleri iğnelerde sararma yapacaktır.  İğnelerin dökülmesi ise yeterinde güneş ılığı almaması ya da aşırı sulanmasından kaynaklanmaktadır.